Munchausen by Proxy Sendromu (MBPS), bir bakıcının (genellikle ebeveyn) başka bir kişiyi (çoğunlukla çocuk) hasta gibi göstermek veya hasta olmasına neden olmak için kasıtlı eylemlerde bulunduğu psikiyatrik bir bozukluktur. Bu sendrom, çocuk istismarının nadir ancak ciddi bir formu olarak kabul edilir ve hem fiziksel hem de psikolojik zararlara yol açabilir.

Munchausen by Proxy Sendromunun Belirtileri

• Bakıcıda Görülen Davranışlar:

  • Çocuğun tıbbi geçmişinde tutarsız veya abartılı anlatımlar.
  • Doktor doktor gezme (doctor shopping) ve gereksiz testler talep etme.
  • Çocuğun sağlıklı olduğu durumlarda bile ısrarla hastalık iddiasında bulunma.
  • Çocuğa gizlice ilaç verme veya fiziksel zarar verme.

• Çocukta Görülen Semptomlar:

  • Açıklanamayan ve tekrarlayan tıbbi semptomlar (kusma, nöbetler, ateş).
  • Laboratuvar bulgularıyla uyumsuz klinik tablo.
  • Sadece bakıcının yanındayken ortaya çıkan şikayetler.

Teşhis Sürecinde Yaşanan Zorluklar
MBPS’nin teşhisi oldukça zordur çünkü bakıcılar genellikle çocuğun gerçekten hasta olduğuna inandırmakta başarılıdır. Doktorlar, aşağıdaki durumlarda MBPS şüphesiyle hareket eder:

• Tıbbi testler semptomları açıklayamadığında.
• Semptomlar sadece bakıcının gözetimindeyken ortaya çıkıyorsa.
• Çocuk hastaneye yatırıldığında şikayetler aniden düzeliyorsa.
  Bu durumda gizli kamera gözetimi veya çocuğun bakıcıdan ayrıldığında iyileşmesi gibi yöntemler tanıyı destekleyebilir.

Tedavi Yaklaşımları
MBPS tedavisi multidisipliner bir ekip gerektirir:

1. Çocuğun Güvenliği: İlk adım çocuğu bakıcıdan ayırmak ve koruyucu hizmetlere yerleştirmektir.
2. Psikiyatrik Destek:
   • Bakıcı İçin: Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve psikodinamik terapi ile altta yatan psikopatoloji ele alınır.
   • Çocuk İçin: Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve güven kaybına yönelik terapi uygulanır.
3. Hukuki Süreç: Çocuk istismarı kapsamında yasal işlem başlatılır ve bakıcının velayet hakları gözden geçirilir.

Korunma ve Farkındalık
MBPS’nin önlenmesi için sağlık çalışanlarının eğitimi kritiktir. Pediatri uzmanları, açıklanamayan semptomlarda MBPS’yi ayırıcı tanıya eklemelidir. Aile içi iletişimi güçlendiren programlar ve erken psikolojik destek, riski azaltabilir.

Toplumsal Sorumluluklar
Şüpheli durumlarda çocuk koruma birimlerine başvurmak yasal bir zorunluluktur. Okullar ve sosyal hizmetler, çocukların fiziksel ve duygusal durumunu düzenli izlemelidir. Medyada MBPS hakkında doğru bilgilendirme yapılması, toplumun bilinçlenmesine katkı sağlar.