PAPP-A (Gebelikle İlişkili Plazma Protein-A) testi, hamileliğin ilk trimesterinde yapılan ve bebekteki kromozomal anomalilerin riskini değerlendiren bir tarama testidir. Özellikle Down sendromu (Trizomi 21) ve Edwards sendromu (Trizomi 18) gibi durumların erken teşhisinde kritik rol oynar. Bu test, anne adayının kanındaki PAPP-A protein seviyesini ölçerek, bebeğin sağlığı hakkında önemli ipuçları sunar.
PAPP-A Testi Nedir?
PAPP-A, plasenta tarafından üretilen bir proteindir ve gebeliğin sağlıklı ilerlemesinde önemli bir rol oynar. Düşük PAPP-A seviyeleri, plasental fonksiyon bozukluğu veya kromozomal anomali riskiyle ilişkilendirilir. Test genellikle gebeliğin 11-14. haftaları arasında yapılır ve ultrason ölçümleri (ense kalınlığı) ile kombine edilerek değerlendirilir.
PAPP-A Testi Nasıl Yapılır?
Test, anne adayının kolundan alınan kan örneği ile gerçekleştirilir. Kan örneğinde PAPP-A protein konsantrasyonu ve serbest beta-hCG hormon seviyeleri ölçülür. Bu değerler, ultrasonla ölçülen bebeğin ense kalınlığı (nukal translusensi) ve anne yaşı gibi faktörlerle birleştirilerek risk analizi yapılır. Sonuçlar, 1/1000 veya 1/250 gibi oranlarla ifade edilir.
PAPP-A Testinin Önemi
- Down Sendromu Taraması: Düşük PAPP-A seviyeleri, Down sendromu riskinin arttığını gösterir.
- Gebelik Komplikasyonları: Düşük PAPP-A, preeklampsi, intrauterin gelişme geriliği veya erken doğum riskiyle ilişkilendirilir.
- Diğer Kromozomal Anomaliler: Edwards sendromu gibi trizomilerin tespitinde de yardımcı olur.
Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
- Normal Değerler: PAPP-A seviyesinin 0.5-2.0 MoM (Çoklu Ortalama) aralığında olması beklenir.
- Düşük PAPP-A (<0.5 MoM): Artmış kromozomal anomali veya gebelik komplikasyonu riskine işaret eder.
- Yüksek PAPP-A (>2.5 MoM): Nadiren klinik öneme sahiptir, ancak bazı durumlarda plasenta kaynaklı sorunlarla ilişkilendirilebilir.
Kimler PAPP-A Testi Yaptırmalı?
- 35 yaş üstü gebelikler
- Ailede kromozomal anomali öyküsü olanlar
- Önceki gebeliklerinde anomalili doğum yapanlar
- Diyabet veya otoimmün hastalığı olan anne adayları
Testin Sınırlılıkları ve Ek Tetkikler
PAPP-A testi kesin tanı koydurmaz, yalnızca riski belirler. Yüksek riskli çıkan gebelere kesin tanı için CVS (Koryon Villus Örneklemesi) veya amniyosentez önerilir. Bu invaziv testler, %99 doğrulukla kromozomal anomalileri tespit edebilir.
PAPP-A Testi Sonrası Süreç
Test sonucu yüksek riskli çıkan anne adaylarının paniğe kapılmaması önemlidir. Çoğu durumda bebek sağlıklıdır ve ek testlerle durum netleştirilir. Doktorunuz, sonuçları detaylıca açıklayacak ve size uygun bir yol haritası sunacaktır.
PAPP-A ve Diğer Tarama Testleri ile Karşılaştırma
PAPP-A testi, ikili tarama testinin bir parçasıdır. Üçlü veya dörtlü tarama testlerine kıyasla daha erken dönemde sonuç verir. Non-invaziv prenatal test (NIPT) ise daha yüksek doğruluk oranına sahiptir ancak maliyeti yüksektir.
Gebelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Düzenli prenatal kontrolleri aksatmayın.
- Dengeli beslenme ve folik asit takviyesi alın.
- Sigara, alkol ve stresten uzak durun.