Polihidramnios, gebelik sırasında amniyon sıvısının normalden fazla olması durumunu ifade eder. Genellikle gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde teşhis edilen bu durum, anne ve bebek sağlığı açısından dikkatle izlenmelidir. Amniyon sıvısı, bebeğin hareket alanını sağlayan, enfeksiyonlardan koruyan ve akciğer gelişimini destekleyen hayati bir sıvıdır. Ancak fazlalığı durumunda altta yatan nedenlerin araştırılması gerekir.
Polihidramniosun Nedenleri
Polihidramniosun en yaygın nedenleri arasında maternal faktörler, fetal anomaliler ve çoğul gebelikler yer alır. Gestasyonel diyabet, amniyon sıvısı artışına yol açabilen önemli bir maternal nedendir. Fetal yutma bozuklukları (örneğin; özofagus atrezisi), merkezi sinir sistemi anomalileri veya kalp yetmezliği gibi durumlar da sıvı birikimini tetikleyebilir. Çoğul gebeliklerde ise tekrarlayan transfüzyon sendromu (TTTS) gibi komplikasyonlar polihidramniosa zemin hazırlar.
Polihidramnios Belirtileri
- Ani ve aşırı karın büyümesi
- Nefes darlığı veya solunum güçlüğü
- Rahimde belirgin gerginlik ve rahatsızlık hissi
- Braxton Hicks kasılmalarının sıklaşması
- Bebek hareketlerinin hissedilmesinde zorluk
Teşhis Süreci
Polihidramnios tanısı genellikle rutin ultrason muayeneleri sırasında konulur. Amniyotik Sıvı İndeksi (AFI) ölçümünde 24 cm üzeri değerler veya en derin cep ölçümünün 8 cm’i aşması durumunda polihidramnios şüphesi doğar. Detaylı ultrason ile fetal anomaliler araştırılır. Annede gebelik şekeri taraması (OGTT) ve enfeksiyon testleri yapılır.
Riskler ve Olası Komplikasyonlar
Polihidramnios, erken doğum riskini artırabilir. Aşırı sıvı birikimi, plasenta dekolmanı veya kordon sarkması gibi acil durumlara yol açabilir. Bebekte gelişimsel anomali varlığında doğum sonrası cerrahi müdahale gerekebilir. Annede ise yüksek sıvı hacmi, preeklampsi riskinde artışa neden olabilir.
Polihidramnios Tedavi Seçenekleri
- Altta Yatan Nedenin Yönetimi: Gestasyonel diyabetin insülin ile kontrolü, enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi.
- Amniyosentez: Fazla sıvının cerrahi olarak boşaltılması (geçici rahatlama sağlar).
- İlaç Tedavisi: Prostaglandin sentez inhibitörleri (İndometasin) ile sıvı üretiminin azaltılması.
- Yakın Takip: Haftalık NST ve ultrason ile fetal iyilik halinin değerlendirilmesi.
Doğum Planlaması ve Doğum Sonrası
Polihidramnioslu gebeliklerde doğum genellikle 38-39. haftalarda planlanır. Vaginal doğum mümkün olsa da sezaryen olasılığı yüksektir. Doğum sonrası bebekte solunum sıkıntısı veya hipoglisemi gibi komplikasyonlar açısından yenidoğan yoğun bakım ünitesi hazır bulundurulmalıdır.
Önleyici Yaklaşımlar
Gebelik öncesi kan şekeri kontrolü, düzenli prenatal takipler ve dengeli beslenme polihidramnios riskini azaltabilir. Çoğul gebeliklerde ise erken dönemde uzman takibi komplikasyonları önlemede kritik rol oynar.