39 haftalık gebelik, heyecanla beklenen doğum anının yaklaştığı son dönemlerden biridir. Bu haftada bebek artık tam olarak gelişimini tamamlamış ve dünyaya gelmeye hazırdır. Anne adayları ise hem fiziksel hem de duygusal olarak yoğun bir süreçten geçer. İşte bu kritik haftada hem bebeğin durumu hem de annedeki değişimler hakkında bilinmesi gerekenler:
Bebeğin Gelişimi
39. haftaya ulaşan bebekler ortalama 3.200-3.600 gram ağırlığında ve 48-52 cm uzunluğundadır. Yağ depoları iyice artmıştır, cilt altı dokusu dolgunlaşmıştır ve cilt rengi pembemsi bir ton kazanmıştır. Bebeğin akciğerleri artık tamamen olgunlaşmıştır ve doğum sonrası nefes alıp vermeye hazırdır. Saçları uzamış, tırnakları ise parmak uçlarını geçmiş olabilir. Hareketlerinde azalma görülebilir, ancak bu durum bebeğin büyümesi ve rahim içinde daha az alan kalmasından kaynaklanır.
Annedeki Fiziksel ve Duygusal Değişimler
Anne adaylarında bu haftada rahmin tepesi kaburgalara kadar yükselir ve bu durum nefes almayı zorlaştırabilir. Braxton Hicks kasılmaları (yalancı doğum sancıları) daha sık ve şiddetli hissedilebilir. Pelvik bölgede baskı hissi, bacaklarda şişlik ve bel ağrısı yaygın şikayetler arasındadır. Hormonal değişimler nedeniyle duygusal dalgalanmalar artabilir; doğum korkusu, heyecan veya sabırsızlık gibi hisler yoğunlaşabilir.
Doğumun Yaklaştığını Gösteren Belirtiler
- Nişan Gelmesi: Rahim ağzındaki mukus tıkacın atılmasıdır. Pembe veya kahverengimsi akıntı şeklinde görülebilir.
- Su Gelmesi: Amniyon kesesinin yırtılmasıyla beraber açık renkli sıvı vajinal yoldan akar. Acil doktor çağrılması gereken bir durumdur.
- Düzenli ve Şiddetli Kasılmalar: 10 dakikada 3 kez gelen, dinlenmekle geçmeyen ve giderek sıklaşan sancılar gerçek doğum kasılmalarıdır.
- Pelvik Baskıda Artış: Bebeğin doğum kanalına inmesi nedeniyle idrara çıkma sıklığı artar.
Doktor Kontrollerinde Nelere Bakılır?
Bu haftada yapılan kontrollerde doktorunuz NST (Non-Stres Test) ile bebeğin kalp atışlarını ve kasılmaları izler. Ultrasonografi ile bebeğin pozisyonu, amniyon sıvısı miktarı ve plasentanın durumu değerlendirilir. Rahim ağzının açıklık ve incelme durumu elle muayene edilerek doğumun ne kadar yakın olduğu tahmin edilmeye çalışılır.
Beslenme ve Aktivite Önerileri
- Beslenme: Lifli gıdalar (tam tahıllar, meyveler) kabızlık riskini azaltır. Protein ve kalsiyum alımına devam edilmeli, aşırı şekerli besinlerden kaçınılmalıdır.
- Hidrasyon: Günde en az 2-3 litre su içmek kasılmaları yönetmeye yardımcı olur.
- Egzersiz: Pelvik taban egzersizleri ve hafif yürüyüşler rahatlama sağlar. Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
Doğum Çantası ve Son Hazırlıklar
Hastane çantasında rahat kıyafetler, emzirme sütyeni, bebek beşiği ve kişisel hijyen ürünleri bulunmalıdır. Evde doğum sonrası ihtiyaçlar (bebek bezi, pişik kremi) önceden hazırlanmalıdır. Doğum planı (epidural tercihi, doğum pozisyonu) doktorla son kez gözden geçirilmelidir.
Acil Durum Belirtileri
Bebek hareketlerinde belirgin azalma, şiddetli baş ağrısı, görme bozuklukları veya vajinal kanama gibi durumlarda derhal sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.