Atrofik vajinit, östrojen seviyelerinin düşmesine bağlı olarak vajinal dokuda incelme, kuruluk ve inflamasyon gelişmesiyle karakterize bir durumdur. Genellikle menopoz dönemindeki kadınlarda görülse de emzirme veya bazı kanser tedavileri sonrasında da ortaya çıkabilir. Bu makalede, atrofik vajinitin belirtileri, teşhis yöntemleri, tedavi seçenekleri ve korunma önerilerini bulabilirsiniz.

Atrofik Vajinitin Yaygın Belirtileri

• Vajinal kuruluk ve kaşıntı (özellikle cinsel ilişki sırasında rahatsızlık)
• İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
• Tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar (mantar veya bakteriyel vajinoz)
• Vajinal dokuda hassasiyet ve hafif kanamalar
• Cinsel ilişkide ağrı (disparoni)

Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Atrofik vajinit tanısı, hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulgularına dayanarak konulur. Jinekolojik muayenede vajinal duvarların inceldiği, soluk göründüğü ve elastikiyet kaybı gözlemlenebilir. Vajinal pH’ın 4.5’un üzerinde olması (normalde 3.8-4.5 arası) tanıyı destekler. Gerekli durumlarda idrar tahlili veya enfeksiyon taraması yapılabilir.

Tedavi Seçenekleri

1. Lokal Östrojen Tedavisi:

   • Vajinal östrojen kremleri (örn. Estriol) veya tabletler, dokulardaki östrojen reseptörlerini uyararak nemlenmeyi artırır.
   • Haftada 2-3 kez uygulanır ve semptomlar 3-4 haftada azalır.

2. Sistemik Östrojen Tedavisi:

   • Oral östrojen hapları veya transdermal bantlar, şiddetli vakalarda tercih edilir. Ancak meme kanseri öyküsü olanlarda önerilmez.

3. Hormon İçermeyen Alternatifler:

   • Hyaluronik asit içeren vajinal jeller, dokuları nemlendirir ve iyileşmeyi destekler.
   • Düzenli nemlendirici kullanımı, kuruluğu geçici olarak hafifletir.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

   • Parfümsüz, hipoalerjenik vajinal temizleyiciler kullanmak.
   • Cinsel ilişki öncesi su bazlı kayganlaştırıcılar tercih etmek.

Korunma ve Öneriler
Atrofik vajinitin önlenmesi veya semptomların hafifletilmesi için düzenli cinsel aktivite önemlidir. Bu, vajinal dokunun kan dolaşımını artırarak sağlıklı kalmasını sağlar. Beslenmede omega-3 yağ asitleri (ceviz, chia tohumu) ve fitoöstrojen içeren gıdalar (soya ürünleri, keten tohumu) tüketmek dokuların beslenmesine katkıda bulunur. Ayrıca sigara kullanımından kaçınmak, vajinal kan akışını iyileştirir.

Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
Vajinal kuruluk, kaşıntı veya tekrarlayan enfeksiyonlar 2-3 haftadan uzun sürerse mutlaka jinekoloğa danışılmalıdır. Özellikle menopoz sonrası kanama şikayeti varsa, altta yatan daha ciddi bir durumu ekarte etmek için detaylı inceleme gerekebilir.

Atrofik vajinit, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen ancak doğru tedaviyle kontrol altına alınabilen bir durumdur. Erken müdahale, komplikasyon riskini azaltır ve günlük yaşam konforunu artırır.