B17 vitamini, son yıllarda özellikle alternatif tıp çevrelerinde sıklıkla gündeme gelen bir bileşik olmasına rağmen, gerçekte bir vitamin değildir. Kimyasal adı "amygdalin" olan bu madde, bazı bitkilerin çekirdeklerinde ve yapraklarında doğal olarak bulunur. İddialara göre kanser tedavisinde etkili olduğu öne sürülse de, bilimsel otoriteler tarafından bu iddialar desteklenmemektedir. İşte B17 vitamini hakkında bilinmesi gerekenler:
B17 Vitamini (Amygdalin) Nedir?
Amygdalin, özellikle kayısı, şeftali ve elma çekirdeklerinde bulunan siyanogenik bir glikozittir. Vücutta parçalandığında hidrojen siyanür açığa çıkar ve bu maddenin yüksek dozları toksik etki gösterebilir. Bazı alternatif tedavi savunucuları, amygdalinin kanser hücrelerini hedef aldığını iddia etse de, bu iddialar klinik çalışmalarla kanıtlanmamıştır.
B17 İçeren Doğal Kaynaklar
- Kayısı Çekirdeği: En yüksek amygdalin içeriğine sahip kaynaktır.
- Acı Badem: Sınırlı miktarda tüketilmesi önerilir.
- Elma Çekirdeği: Bir elmanın çekirdekleri yaklaşık 1-2 mg amygdalin içerir.
- Kiraz, Erik ve Şeftali Çekirdekleri: Yüksek konsantrasyon nedeniyle tüketiminde dikkatli olunmalıdır.
- Darı ve Yabani Böğürtlen: Bazı geleneksel beslenme rejimlerinde kullanılır.
B17 ve Kanser İlişkisi: Bilim Ne Diyor?
Amygdalinin kanser tedavisindeki rolüne dair iddialar, 1950’lerde ortaya atılmış ancak yapılan klinik araştırmalar etkinliğini kanıtlayamamıştır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), amygdalini onaylanmış bir tedavi yöntemi olarak kabul etmez. Ayrıca, siyanür zehirlenmesi riski nedeniyle kayısı çekirdeği gibi kaynakların kontrolsüz tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
B17’nin Olası Faydaları ve Tartışmalar
Bazı araştırmalar, kontrollü dozlarda amygdalinin antioksidan etki gösterebileceğini öne sürse de, bu çalışmalar hayvan deneyleriyle sınırlıdır. Alternatif tıp uygulayıcıları, B17’nin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve kronik ağrıları azalttığını iddia eder. Ancak bu iddiaların bilimsel bir temeli yoktur ve uzmanlar, siyanür toksisitesi riski nedeniyle uyarıda bulunur.
B17 Tüketiminin Riskleri ve Yan Etkileri
Amygdalin içeren ürünlerin kontrolsüz tüketimi, siyanür zehirlenmesine bağlı şu semptomlara yol açabilir:
- Baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma
- Nabızda hızlanma ve bilinç bulanıklığı
- Solunum yetmezliği ve koma
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), yetişkinlerin günde 1-3 kayısı çekirdeğinden fazla tüketmemesi gerektiğini belirtir.
Beslenme ve Takviye Önerileri
B17 takviyeleri eczanelerde satılmaz ve birçok ülkede yasal değildir. Sağlıklı bir yetişkinin günlük amygdalin ihtiyacı bulunmamaktadır. Kanserden korunmak için dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve sigaradan uzak durmak gibi kanıta dayalı yöntemler tercih edilmelidir.
Sonuç Yerine
B17 vitamini adı altında pazarlanan ürünlerin tüketiminde son derece dikkatli olunmalıdır. Herhangi bir takviye kullanmadan önce mutlaka hekim onayı alınmalı ve bilimsel olmayan iddialara temkinli yaklaşılmalıdır.