Diş hassasiyeti, sıcak, soğuk, tatlı veya ekşi yiyecek-içeceklerle temas ettiğinde dişlerde ani ve keskin bir ağrı hissedilmesidir. Bu durum, dentin tabakasının açığa çıkmasıyla ilişkilidir ve yetişkinlerin yaklaşık %30’unu etkiler. Diş hassasiyetinin nedenleri, belirtileri ve etkili çözüm yollarını bu makalede detaylıca ele alacağız.

Diş Hassasiyetinin Başlıca Nedenleri
Diş hassasiyeti genellikle diş minesinin aşınması veya diş eti çekilmesi sonucu dentin tabakasının açığa çıkmasıyla oluşur. Dentin, mikroskobik kanallarla doludur ve bu kanallar sinir uçlarına kadar uzanır. Açığa çıkan dentin, dış uyaranlara karşı sinirleri tetikleyerek ağrıya neden olur. Hassasiyetin yaygın sebepleri şunlardır:

• Yanlış Diş Fırçalama: Sert fırça kullanımı veya fazla baskı uygulama, mineyi aşındırabilir.
• Diş Eti Çekilmesi: Periodontal hastalıklar veya yaşlanma, diş etlerinin geri çekilmesine yol açar.
• Asitli Besinler: Sıkça tüketilen portakal suyu, gazlı içecekler gibi asitli gıdalar mineyi zayıflatır.
• Diş Gıcırdatma (Bruksizm): Uyku sırasında dişleri sıkmak, mine tabakasında çatlaklara sebep olabilir.

Diş Hassasiyetinin Belirtileri

• Soğuk veya sıcak içecekler tüketirken ani ve keskin ağrı
• Tatlı veya ekşi gıdalara karşı rahatsızlık hissi
• Soğuk hava solunduğunda dişlerde sızı
• Diş fırçalama sırasında hassasiyet

Teşhis ve Muayene Süreci
Diş hassasiyetinin teşhisi için diş hekimi öncelikle hastanın öyküsünü dinler. Fizik muayenede diş eti çekilmesi, mine aşınması veya çürükler kontrol edilir. Hassasiyetin şiddetini ölçmek için soğuk hava veya dental prob kullanılabilir.

Tedavi Yöntemleri

1. Hassasiyet Giderici Diş Macunları: Potasyum nitrat veya stannous florür içeren macunlar dentin kanallarını tıkayarak ağrıyı azaltır.
2. Florür Uygulamaları: Diş hekimi tarafından uygulanan yüksek konsantrasyonlu florür jelleri, mineyi güçlendirir.
3. Diş Etinin Onarımı: Diş eti çekilmesi durumunda greft cerrahisi ile açığa çıkan dentin kapatılabilir.
4. Bonding veya Dolgu: Aşınmış diş yüzeylerine kompozit dolgu uygulanarak dentin korunur.
5. Gece Plağı: Diş gıcırdatma sorunu olanlar için özel plaklar kullanılır.

Evde Uygulanabilecek Çözümler

• Yumuşak Kıllı Fırça Kullanımı: Sert fırçalar yerine yumuşak veya orta sertlikte fırçalar tercih edilmeli.
• Florürlü Ağız Çalkalama Suları: Günlük kullanım hassasiyeti azaltmaya yardımcı olur.
• Asitli Gıdalardan Kaçınma: Portakal suyu veya gazlı içecekler tüketildikten sonra ağız suyla çalkalanmalı.

Diş Hassasiyetini Önleme Stratejileri
Diş hassasiyetini önlemek için ağız hijyenine özen gösterilmeli ve mineyi koruyucu önlemler alınmalıdır. Dişleri günde iki kez yumuşak bir fırçayla dairesel hareketlerle fırçalamak, diş ipi kullanmak ve düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek temel korunma yöntemleridir. Ayrıca asit erozyonunu önlemek için yemeklerden hemen sonra diş fırçalamak yerine 30 dakika beklemek önerilir.

Beslenme ve Diş Sağlığı İlişkisi
Kalsiyum ve fosfor açısından zengin besinler (süt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler) diş minesini güçlendirir. Şekerli ve nişastalı gıdaların sık tüketimi ise plak oluşumunu artırarak çürük ve hassasiyet riskini yükseltir.

Diş Hekimi Kontrollerinin Önemi
Yılda en az iki kez yapılan diş hekimi ziyaretleri, erken dönemde mine aşınması veya diş eti problemlerinin tespit edilmesini sağlar. Profesyonel temizlik ile plak ve tartar birikimi önlenerek hassasiyet riski azaltılır.