FFR (Fractional Flow Reserve), kalp damarlarındaki darlıkların hemodinamik önemini değerlendirmek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Bu teknik, özellikle koroner anjiyografi sırasında karar verme sürecini destekler ve gereksiz stent uygulamalarını önlemeye yardımcı olur. FFR ölçümü, kalp kasına giden kan akışının ne kadarının darlık nedeniyle etkilendiğini objektif olarak gösterir.

FFR Ölçümü Hangi Durumlarda Yapılır?
FFR ölçümü, koroner arter hastalığı şüphesi olan veya bilinen hastalarda aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

• Koroner anjiyografide orta şiddette darlık (%40-70) tespit edilmesi
• Birden fazla damarda darlık olması ve hangisinin tedavi edileceğine karar verilmesi
• Stent takılması planlanan bölgenin fonksiyonel öneminin belirlenmesi
• Bypass cerrahisi öncesi hedef damarların belirlenmesi

FFR Nasıl Ölçülür?
FFR ölçümü, koroner anjiyografi sırasında gerçekleştirilen minimal invaziv bir işlemdir. İşlem şu adımları içerir:

1. Kılavuz Tel ve Basınç Sensörü Yerleştirme: Damar içine yerleştirilen kılavuz tel üzerindeki basınç sensörü, darlığın olduğu bölgenin ilerisine kadar ilerletilir.
2. Farmakolojik Stres Testi: Adenozin veya benzeri bir ilaç verilerek kalp kasının maksimum kan akım ihtiyacı simüle edilir.
3. Basınç Değerlerinin Hesaplanması: Darlık öncesi ve sonrası basınç değerleri karşılaştırılarak FFR değeri belirlenir.

FFR Değerleri Nasıl Yorumlanır?

• FFR ≤0.80: Darlık, kalp kasının kanlanmasını kritik düzeyde bozar. Stent veya bypass gerektirir.
• FFR >0.80: Darlık hemodinamik olarak önemsiz kabul edilir. Medikal tedavi ile takip önerilir.

FFR’nin Avantajları

• Gereksiz Girişimleri Önler: Anjiyografide görülen ancak fonksiyonel olarak önemsiz darlıkların stentlenmesini engeller.
• Hasta Güvenliği: İşlem sırasında komplikasyon riski düşüktür (%1’den az).
• Maliyet Etkin: Uzun vadede gereksiz stent maliyetlerini azaltır.

FFR ile İlgili Sık Sorulan Sorular

• FFR ölçümü ağrılı mıdır? İşlem anjiyografi sırasında yapıldığı için hasta ekstra bir ağrı hissetmez.
• Tüm hastalara uygulanabilir mi? Ağır böbrek yetmezliği veya adenozin alerjisi olanlarda dikkatli kullanılmalıdır.
• Sonuçlar ne kadar güvenilir? Çalışmalar, FFR rehberli tedavinin 5 yıllık sağkalım oranlarını artırdığını gösteriyor.

FFR’nin Alternatifleri

• IVUS (İntravasküler Ultrason): Damar içi görüntüleme ile anatomik değerlendirme sağlar ancak fonksiyonel bilgi vermez.
• Stres Testleri (EKO, Nükleer): Dolaylı yoldan iskemi tespit etmeye çalışır, FFR kadar spesifik değildir.

FFR Sonrası Süreç
Ölçüm sonucuna göre stent takılırsa hasta genellikle 24 saat içinde taburcu edilir. Medikal tedavi ile takip edilenlerde düzenli kardiyolojik kontroller önerilir. Aspirin ve statin gibi ilaçlar yaşam boyu kullanılmalıdır.