Gece korkusu, özellikle çocukluk döneminde sık görülen ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilen bir uyku bozukluğudur. Uyku terörü olarak da bilinen bu durum, kişinin derin uyku sırasında ani korku nöbetleri yaşamasıyla karakterizedir. Ebeveynler için endişe verici olabilen gece korkusu, çoğunlukla zararsız olsa da altta yatan psikolojik veya fizyolojik faktörlerin araştırılmasını gerektirebilir.

Gece Korkusu Nedir?
Gece korkusu, kişinin uykunun ilk birkaç saatinde aniden çığlık atması, aşırı terlemesi veya panik içinde uyanmasıyla kendini gösterir. Çocuklarda daha yaygın olmakla birlikte, yetişkinlerde stres veya travma sonrası gelişebilir. Uyku sırasında bilinç tam olarak açılmadığı için hasta genellikle ertesi gün bu durumu hatırlamaz.

Gece Korkusunun Yaygın Nedenleri
Gece korkusunun temel nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler riski artırabilir:

• Genetik Yatkınlık: Ailede uyku bozukluğu öyküsü varsa görülme sıklığı artar.
• Stres ve Kaygı: Okul değişikliği, aile içi çatışma veya travmatik olaylar tetikleyici olabilir.
• Uyku Düzensizliği: Yetersiz uyku veya düzensiz uyku saatleri.
• Ateşli Hastalıklar: Özellikle çocuklarda yüksek ateş, gece korkusunu provoke edebilir.
• Nörolojik Faktörler: Merkezi sinir sistemindeki olgunlaşma süreciyle ilişkili olabilir.

Belirtileri Nasıl Anlaşılır?

• Uykudan ani çığlık atarak veya ağlayarak uyanma
• Yatakta oturur pozisyonda gözler açık ancak bilinç kapalı halde olma
• Hızlı kalp atışı, terleme ve nefes darlığı
• Çevredeki kişilere tepkisiz kalma veya itme davranışı
• 5-15 dakika süren nöbet sonrası tekrar derin uykuya geçme

Teşhis Süreci
Gece korkusu tanısı için öncelikle detaylı bir hasta öyküsü alınır. Ebeveynlerin gözlemleri (nöbet sıklığı, süresi) kritik önem taşır. Altta yatan nedenleri ekarte etmek için:

• Polisomnografi (Uyku Testi): Uyku evreleri ve fizyolojik tepkiler kaydedilir.
• Kan Testleri: Tiroid fonksiyonları veya vitamin eksiklikleri araştırılır.
• Nörolojik Değerlendirme: Epilepsi gibi nörolojik hastalıkların ayırıcı tanısı yapılır.

Tedavi Yöntemleri
Gece korkusu çoğunlukla tedavi gerektirmez ve çocuk büyüdükçe kendiliğinden kaybolur. Ancak şiddetli vakalarda şu yaklaşımlar uygulanabilir:

• Davranışçı Terapi: Uyku hijyeninin düzenlenmesi, rahatlama teknikleri.
• İlaç Tedavisi: Nadiren antidepresanlar veya benzodiazepinler (klonazepam) kısa süreli kullanılabilir.
• Aile Danışmanlığı: Ebeveynlere nöbet sırasında sakin kalma ve güvenliği sağlama eğitimi verilir.

Ebeveynlere Pratik Öneriler

• Çocuğun uyku saatlerini düzenli tutun ve yatmadan önce rahatlatıcı aktiviteler yapın (masal okuma, ılık banyo).
• Nöbet sırasında çocuğu uyandırmaya çalışmayın; sakinleşene kadar yanında olun.
• Odada keskin köşeli eşyaları kaldırarak fiziksel yaralanma riskini azaltın.
• Stres kaynaklarını (okul baskısı, ekran süresi) minimize edin.

Yetişkinlerde Gece Korkusu
Yetişkinlerde görüldüğünde genellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) veya anksiyete ile ilişkilidir. Bu durumda psikoterapi (EMDR, Bilişsel Davranışçı Terapi) ve meditasyon teknikleri etkili olabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Nöbetler haftada birden fazla tekrarlıyorsa
• Çocukta gündüz uykululuk veya davranış değişiklikleri varsa
• Nöbet sırasında yaralanma riski oluşuyorsa

Gece korkusu, çoğu vakada zararsız olsa da altta yatan ciddi bir durumun işareti olabilir. Bu nedenle belirtilerin sıklığı ve şiddeti artarsa bir uyku uzmanına danışmak en doğru adım olacaktır.