Albumin

Albumin Nedir?

Albümin karaciğerde üretilerek kan dolaşımına katılan protein yapıda bir maddedir. Kan dolaşımında %60’lık oranla en fazla bulunan proteindir. Başta albumin olmak üzere kan proteinleri damar içerisinde onkotik basıncı belirler. Onkotik basınç ise su miktarının düzenlenmesi açısından önemlidir. Dokular arasındaki suyun damar içine dönmesini sağlar. 

Albumin görevi bazı maddelerin kanda taşınmasına yardımcı olmaktır. Bilirubin, iyonlar ve yağ asitleri gibi endojen maddelerin yanı sıra bazı ilaçlar gibi eksojen maddeler kanda albumine bağlanarak taşınmaktadır. Albümin görevleri arasında:

• Trombosit fonksiyonu ve normal pıhtılaşmanın korunması
• İltihaplanma sürecinde oluşan toksik maddelerin (serbest radikaller) temizlenmesi yer almaktadır.

Albumin Normal Değerleri Nedir?

Serum albumin testi, kanda bulunan albümin proteini miktarını ölçmek amacıyla kullanılır. Cerrahi girişimler, karaciğer sorunları, açık yaralanmalar durumunda veya rutin olarak albumin ölçümü yapılabilir. Sağlıklı bir bireyde albumin normal değeri 3.4 - 5.4 gram/desilitredir. 

Albumin hastalıkları için önemli bir diğer parametre ise mikroalbuminüri testidir. Albümin kreatinin oranı olarak da bilinen bu test idrarla atılan protein miktarını ortaya koymayı hedefler. 

Hamilelikte Albümin Değeri Nasıl Olmalıdır?

Gebelik döneminde ortaya çıkan değişiklikler doğrultusunda kan hacmi artar. Bu artış büyük oranda sıvı kısımdan (plazmadan) kaynaklanmaktadır. Kan hücreleri, proteinler plazmaya nazaran daha az artar. Bu durum yoğunlukta azalmaya sebep olur. Kan testleri toplam miktarı değil kandaki yoğunluğu ölçtüğünden dolayı göreceli olarak düşüklük ortaya çıkar. Hamilelikte albumin normal değeri ilk 3 ayda 3.1 - 5.1 gr/dl, 3-6 ayda 2.6 - 4.5 gr/dl, son 3 ayda ise 2.3 - 4.2 gr/dl şeklindedir.

Bebeklerde Albümin Değeri Nasıl Olmalıdır?

Bebeklerde albumin seviyesinin normal değeri farklılık gösterebilmektedir. Erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi durumlar albümin değerinin düşük saptanmasına sebep olabilmektedir. Normal albumin değeri bebeklerin gelişimsel yüzdelerine göre oluşturulmuş tablolardan kontrol edilmelidir.

Albumin Düşüklüğü Nedenleri

Bu belirtiler doğrudan albumin seviyesi ile ilişkili olmayabilir. Genellikle altta yatan ve albumin eksikliğine sebep olan sorundan kaynaklanır. Albumin düşüklüğü sebepleri arasında ilk sırada üretim merkezi olan karaciğerde meydana gelen sorunlar yer almaktadır. Albumin eksikliği nedenleri:

• Karaciğer sorunları: Albümin üretim merkezi olan karaciğer hepatosit hücrelerini etkileyen sorunlar hipolbuminemiye doğrudan sebep olur. Siroz, kanser, karaciğer yağlanması, viral ve diğer enfektif hepatitler yetmezliğe sebep olabilecek başlıca sorunlar arasında yer alır.
• Enfektif ve iltihabi durumlar: Vücutta meydana gelen iltihabi ve enfektif süreçler albümin seviyesinde azalmaya sebep olmaktadır.
• Kalp yetmezliği: Sebebi tam olarak belirlenememekle birlikte kalp yetmezliği olanlarda albumin seviyesinin düşük olduğu ortaya konmuştur.
• Böbrek hastalıkları: Kanı süzen filtre görevi gören böbrek zararlı maddeleri ayrıştırırken kan elemanlarını korumaktadır. Çeşitli böbrek hastalıklarında filtre fonksiyonu bozulduğundan dolayı idrarda albümin miktarı artar. Albumin kaybının artması kandaki protein seviyesinde düşüklüğe sebep olur.
• Bağırsak sorunları: Çölyak ve iltihabi bağırsak hastalıkları sindirim sisteminden protein kaybına sebep olmaktadır. Ayrıca tüketilen besinlerin tam olarak emilememesi beslenme yetersizliklerine sebep olabilir.
• Beslenme problemleri: Albumin sentezlenmesi için protein ve diğer temel moleküllerin yeterli miktarda vücuda alınması gerekmektedir. Beslenme ve emilim bozukluklarında özellikle protein alımı azaldığında albümin üretimi düşer.
• Diğer: Hipoalbuminemiye sebep olabilecek nadir görülen sorunlar arasında ise vücut yüzeyini ciddi oranda kaplayan yanıklar, diyabet, lupus, hipotiroidizm, sepsis ve alerjik reaksiyonlar yer almaktadır. 

Albumin Düşüklüğü Belirtileri

Albumin düşüklüğü kanda bulunan protein miktarının sağlıklı bireylerde 3.4 dr/dl değerinin altında seyretmesidir. Hipoalbuminemi olarak adlandırılmaktadır. Albumin düşüklüğünün en önemli belirtilerinden biri ödemdir. Damar içi onkotik basınç azaldığından dolayı sıvı dokular arası boşluğa geçer ve elde, yüzde şişme (ödem) olarak kendini gösterir. Diğer albümin düşüklüğü belirtileri şu şekildedir:

• Ciltte kuruluk ve sertlik
• Saçlarda incelme
• Zayıflık ve çabuk yorulma
• Anormal kilo değişiklikleri
• İştahsızlık
• Mide bulantısı 
• İshal
• Kusma
• Düzensiz kalp atışı 
• Nefes almada zorluk

Albumin Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Albumin düşüklüğü tedavisinde alta yatan sorunun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Protein düşüklüğüne karaciğer hastalıkları, kalp yetmezliği veya beslenmeye bağlı durumlar eşlik edebilir. Altta yatan hastalığa yönelik ileri incelemeler yapılması gerekmektedir. Bu amaçla total protein, albümin globulin oranı gibi ek incelemeler kullanılır.  

Alkol kullanımının kısıtlanması, yüksek tansiyonun ilaçlarla kontrol altına alınması, kan şekerinin düşürülmesi albümin tedavisi açısından olumlu katkı sağlamaktadır. Bunun yanı sıra otoimmün iltihabi hastalıklarda bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların kullanılması gerekebilir. Kritik durumdaki tedavi sürecinde hızlı etki etmek amacıyla albumin serum infüzyonları kullanılır. Yani insan albümini içeren çözeltiler damar yoluyla doğrudan kana verilerek albumin takviyesi yapılır. 

Albumin seviyesi beslenme ile doğrudan ilişkilidir. Yetersiz beslenme albumin gibi moleküllerin üretilmesinde aksaklıklara sebep olur. Beslenme bozukluğuna bağlı sorunları ortaya koymak amacıyla albumin ile birlikte total protein miktarı ölçülür. Albuminle birlikte diğer proteinlerde azalma görülmesi beslenme bozukluklarına işaret edebilir. Albümin globulin oranında azalma gibi durumlar ise albumin üretim bozukluğu veya atılım fazlalığına işaret eder. Protein içeriği yüksek fındık, yumurta, süt ürünleri, kırmızı ve beyaz et albumin yükselten yiyecekler arasında gösterilebilir.

Albümin Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne olur?

Albümin düşüklüğü tedavi edilmediğinde damar içi onkotik basınç düşer ve hacim düşüşü ortaya çıkar. Bu durum hipovolemi (kan volümü düşüklüğü) ve dolayısıyla dolaşım sisteminde sorunlara yol açar. Dolaşım sisteminde taşıma sağlanmasında önemli görevi olduğundan dolayı çinko gibi maddelerin metabolizmasında sorunlar ortaya çıkar. Ayrıca ilaçlar proteine bağlanamadığından dolayı vücuttaki etkileşimleri farklılık gösterebilir. Yapılan çalışmalarda hipoalbuminemi hastalarında 

• Zatürre
• Plevral efüzyon (akciğer zarları arasında sıvı birikimi)
• Assit (karın boşluğunda sıvı birikimi)
• Kas atrofisi (kaslarda zayıflama) gibi sorunlarla ilişkisi olduğu ortaya konmuştur. 

Albumin Yüksekliği Nedenleri

Kanda albumin yüksekliği birim kanda bulunan protein miktarının referans değerler üzerinde bulunmasıdır. Bu durum albuminin fazla üretilmesinden ziyade sıvı miktarının azalmasına bağlı olarak göreceli bir yükseklik olarak ortaya çıkar. Bu durum su kaybının göstergesidir.

• Şiddetli ishal
• Terle su kaybetme
• Diüretik (idrar söktürücü ilaç) kullanımı
• Diyabet ve metabolik hastalıklar gibi durumlar albumin yüksekliği nedenleri arasında yer almaktadır. 

Bir başka önemli yükseklik sebebi ise doğrudan kana verilen albümindir. Albümin hastalığı tedavisinde kullanılan takviyeler yapay bir yüksekliğe sebep olabilir.

Albumin Fazlalığı Belirtileri

Albümin fazlalığı durumunda ortaya çıkabilecek belirtiler arasında:

• Halsizlik, yorgunluk, uykuya eğilim
• Baş ağrısı, baş dönmesi
• Ağızlı kuruluk
• Ciltte solukluk
• Terleme ve idrarda azalma gibi durumlar yer almaktadır. Bunlar su kaybı (dehidratasyon) belirtileridir ve farklılık gösterebilir.

Albumin Yüksekliği Tedavisi

Günlük yeteri miktarda su tüketmek ve su kaybına sebep olacak durumları ortadan kaldırmak dolaylı olarak albumin fazlalığında da etkili bir yöntemdir. Bazı görüşler protein içeren besinlerin tüketilmesinin azaltılmasını önermektedir. Ancak tüketilen besinlerin protein içeriği albumin seviyesinin gereğinden fazla yükselmesine sebep olmaz. Bundan dolayı proteinden düşük beslenme programının faydası görülmemiştir.