Bishop Skoru

Bishop Skoru Nedir?

Ülkemizde yapılan doğumların %70‘i doğal yöntemlerle gerçekleşirken %30’unu ise suni sancı ilacı yardımı ile yapılır. Gebelik döneminde anne ya da bebek sağlığını olumsuz etkileyen bir durum meydana geldiğinde indüksiyon (suni sancı) yöntemi ile yapay doğum sancıları ile doğumun vaktinden önce başlatılması gerekli olabilir. Uygulanan indüksiyon yöntemi sonucunda yapay sancının başlayıp başlayamayacağını anlamak için bishop skoru uygulanır. Oldukça eski bir yöntem olan bishop skoru ile indüksiyon uygulamasının ne kadar başarılı olacağı hesaplanır.

Hangi Durumlarda Bishop Skoru Hesaplanır?

Hamilelik dönemi boyunca ya da doğuma az bir zaman kala anne ve bebek sağlığının riskli bir hale gelmesi durumunda bishop skoru yapılır.

Bishop Skoru uygulamasının gerekli olduğu durumlar şunlardır:

• Tıbbi tedavilere cevap vermeyen hastalığa sahip hamileliklere
• Annede akciğer, kalp ya da böbrek hastalığı mevcut ise
• Yüksek tansiyon hastası anne adaylarına
• Rahim içinde enfeksiyon oluşumunda (korioamnionit)
• Bebeğin anne karnında büyümesinin durması halinde
• Doppler testinin olumsuz çıkması halinde
• Bebekte yaşam riski oluşturacak seviyede amniyon sıvısının azalması halinde
• Doğum suyu gelmesine rağmen 24 saat içerisinde sancının başlamaması durumunda
• 41 haftayı aşan hamilelik sürecinde
• Annede otoimmün (bağışıklık sisteminin zayıflaması) ve romatizmalı hastalıkların görülmesi halinde
• Şeker hastası olan gebelere
• Bebeğin anne karnındaki ağırlığı 4000 gramı geçmesi halinde
• Bebeğin anne karnında ölmesi durumunda annenin zehirlenmesini önlemek için doğum başlatılırken bishop skoru yapılır.

Bishop Skoru Neden Yapılır?

Yapay sancılar verilerek doğum sürecinin başlatılıp başlatılmamasına karar verilmesi açısından bishop skoru uygulanır. Doğumun başarılı bir şekilde yapılması için gerekli olan bishop skoru ile rahim ağzının inceliği, genişliği, pozisyonu ve doğum için yeterliliği incelenerek hesaplanır. Özellikle riskli gebeliklerde ve riskli doğum süreçlerinin başlatılmasında önemli bir yere sahip olan bishop skoru hesaplaması sayesinde anne ve bebek sağlığı olumsuz etkilenmeden doğum gerçekleştirilir.

Bishop Skoru Nasıl Hesaplanır?

Beş farklı faktör incelenerek anne adayının doğuma hazır olup olmadığı önceden tahmin edilmeye çalışılır. Her bir faktöre puan verilerek bishop skoru hesaplanır. Yapılan hesaplamalara göre bishop skoru 5’ten az ise indüksiyon yani yapay sancının başarılı olma ihtimali azdır. Bu durumda rahim ağzına farklı yöntemler kullanılarak rahim doğuma hazır hale getirilir. Bishop skoru 6-8 aralığında ise suni sancının başarı oranı %50’dir. Eğer bishop skoru 9 ve 9’dan yüksek ise indüksiyon yöntemi %100 başarı ile sonuçlanacak demektir.

Bishop Skoru Kriterleri

Bishop skoru hesaplanırken 5 faktör göz önünde bulundurularak incelenir. Yapılan değerlendirme sonuçlarına göre her birine puan verilerek toplanır.

Bishop skoru kriterleri:

1. Rahim ağzı (Serviks) ile vajina arasındaki pozisyon durumu: Doğum öncesi rahim ağzının vajinaya göre konumunun ortada, öne ya da arkaya doğru olmasına göre puanlama yapılır.
2. Kıvam Özelliği: Rahim ağzının sert, orta ya da yumuşak olmasına bakılarak 0-1-2 puanları verilir.
3. Efasman (silinme) yüzdelik hesaplama: Doğum öncesi rahim ağzının silinme durumu %0-30 arasında ise 0; %40-50 arasında ise 1; %60-70 arasında ise 2 puan olarak hesaplanır.
4. Rahim Ağzı açıklığının hesaplanması: Rahim ağzının kapalılık durumu, 1-2 cm kadar açık olması ya da 3-4 cm açıklığa sahip olmasına bakılarak hesaplama yapılır.
5. Bebeğin rahim içindeki yakınlık seviyesi durumu: Bebeğin rahime olan yakınlık seviyesi -3,-2,-1 olmak üzere üç farklı şekilde değerlendirilir.

Bishop Skoru Nasıl Uygulanır?

Normal doğum esnasında hipofiz bezi doğal olarak oksitosin hormonunu üretmeye başlar. Ancak yapay sancı ile doğum başlatılırken vücudun üretmesi gereken oksitosin hormonunu salgılanmaz. Oksitosin hormonunun üretilebilmesi için vücuda damlalar halinde ilaç verilir. Oksitosin hormonun sentetik bir türevi olan bu ilacın etkili olup olmayacağını doğum öncesi anlayabilmek amacıyla bishop skoru yapılır. Hem ilaç hem de doktor muayenesi ile rahim ağzı incelenerek genişletilir. Bebeğin anne karnındaki ve rahime olan yakınlığı gözlemlenir. Rahim ağzı açıklığı ölçülür ve sertlik durumuna göre doğum başlatılır.

Bishop Skoru Düşükse Ne Yapılır?

Bebeğin anne karnındaki baş seviyesi, rahim ağzı açıklığı, silinmesi, açıklığı ve yumuşaklığına bakılarak bishop skoru hesaplanır.

Bishop skoru düşük ise uygulanacak olan suni sancı etkisini göstermez. Eğer rahim ağzı sert ve kapalı ise doğumun başlatılması için rahim ağzının açılarak yumuşatılması gereklidir. Bu durumda suni sancı verilmeden 24 saat öncesi prostaglandin emdirilmiş şeritlerin vajinaya yerleştirilmesi gereklidir. Doktor rahimdeki su kesesini parmak yardımı ile rahimden ayrılmasını sağlar. Bu işleme stripping adı verilir. Ardından yapay sancı uygulanarak ilacın etkili olması sağlanır.

Bishop Skoru ile Suni Sancının Başarısız Sonuçlanacağına Karar Verilen Durumlar Nelerdir?

Uygulanan bishop skoru hem yapılan suni sancının başarısızlıkla sonuçlanabileceği hem de suni sancının yapılmaması gereken riskli durumlar hakkında bilgi verir. Bishop skorunun 5 ve 5’in altında olması halinde suni sancı yapılması önerilmez, yapılması halinde başarısızlıkla sonuçlanır. Suni sancının yapılabilmesi için öncelikle rahim ve vajinanın tedavi edilerek doğum için uygun hale getirilmesi gereklidir.

Suni sancının başarısız olmasındaki etkili faktörler şunlardır:

• Doğuma yakın zamanda rahim kasılmaları arasındaki oksijen miktarının bebek için yetersiz olması halinde
• Bebeğin kordonu vajinaya sarkmış ise
• Bebeğin plasentası ve damarlarının yerleşim konumu normalden çok daha aşağıda ise
• Anne karnındaki bebek yan duruyorsa
• Annenin daha önceden karın bölgesinde kesi ve dikiş yapılarak uygulanan sezaryen ya da miyom ameliyatı olmuşsa
• Annenin genital bölgesinde uçuk çıkmışsa
• Bebeğin vajinadan çıkmasını engelleyen durumlarda
• Annede miyom, kist ya da kanser hastalığı varsa

Bishop Skoru Uygulanmadan Suni Sancı Uygulanması ile Yaşanabilecek Olumsuzluklar Nelerdir?

Bebeğin anne karnından alınması için vakumlama yöntemine başvurulması, normal doğumdan sezaryen doğuma geçilmesi, rahim yırtılması, bebeğin kalp atım hızının yavaşlaması, doğum sürecinin uzun sürmesi, annenin bebeği emzirmede geç kalması gibi olumsuz durumlar yaşanabilir.

Bishop Skoru Uygulanmazsa Ne Olur?

Yüksek oranda riskli gebeliklerde doğumun başlatılması için gerekli olan suni sancının yapılıp yapılmamasına doktorun karar verebilmesi amacıyla bishop skoru yapılır. Bishop skoru yapılmadan suni sancı uygulanması halinde hem anne ve bebeğin sağlığı bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Hem de doğum için gerekli uygulamaların yapılmasına geç kalınmış olur.

Önemli bir zaman kaybına yol açılarak olumsuz durumlar için doğru müdahale yapılmamış olur. Ayrıca rahim ağzı doğum için uygun olmayan durumlarda suni sancının yapılması başarısızlıkla sonuçlanır. Suni sancının etkisini gösterebilmesi için rahim ağzının ilaç ve fiziksel muayene yöntemi ile açılarak doğuma hazırlanması gereklidir. Tüm bu işlemlerin hatasız, hızlı ve başarılı bir şekilde yapılabilmesinde bishop skoru uygulaması önemli bir yere sahiptir.