Doğum Sonrası Kabızlık

Doğum Sonrası Kabızlık Nedir?

Doğum sonrası kabızlık neredeyse çoğu lohusa kadının yaşayabildiği ve oldukça sık görülebilen bir durumdur. Özellikle doğumdan önceki zaman ve doğum sonrası birçok etmen kişide kabızlığın önünü açmaktadır. Doğum sonrası kabızlığı gebelerde meydana gelen hormonlardan, bebeğin bağırsak, anüs gibi sindirim sistemi organlarına baskı yapmasından dolayı meydana gelen bir durumdur. Bu durumda lohusa tuvalete çıkmakta zorlanır ve dışkıda olduğundan çok daha katı bir haldedir. Gerek sezaryen ile gerekse normal doğum sonrası kabızlık durumu ile karşılaşılabilir.

Doğum Sonrası Kabızlık Belirtileri Nedir?

Doğum sonrası kabızlık doğum öncesi ve sonrası tüketilen besinlerde, bebeğin doğum şekline kadar birçok farklı sebepten dolayı meydana gelebilmektedir. Çoğu gebe bireyin ve lohusa kadınların mustarip olduğu kabızlık birtakım belirtiler ile kendini göstermektedir. 

Doğum sonrası kabızlığın en önemli belirtileri ise şunlardır;

• Normalden daha az olacak şekilde tuvalete çıkma,
• Dışkının normalden çok daha fazla katı olması,
• Tuvaleti yaparken zorlanma ve acı hissi,
• Dışkı atımında makat yırtılmasına bağlı kan görülmesi,
• Dışkı miktarında azalma,
• Karın bölgesinde şişkinlik ve doluluk hissi,
• Ağrı veya kramplar doğum sonrası kabızlık belirtileri olarak ele alınabilir. 

Doğum Sonrası Kabızlık Nedenleri Nelerdir?

Kabızlık durumu çeşitli nedenler ile kendini gösteren ve çoğu insanın hayatlarında belli bir dönemde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Doğum sonrası kabızlık durumu ise hamile bireylerin özellikle doğum sonrasında sıklıkla karşılaştıkları bir rahatsızlık olarak ele alınabilmektedir. Doğum sonrası kabızlığın birçok nedeni bulunmaktadır. 

Bu nedenleri ele alacak olduğumuzda;

• Annenin doğumdan önce ve sonra aşırı katı gıdalar ile beslenmiş olması,
• Hamilelik ile birlikte hormon seviyelerindeki değişiklik ile artan progesteron seviyesi,
• Özellikle sezaryen hamilelikte dikişlerin patlama korkusu ile tuvalete çıkmayı ertelemek,
• Bağırsak içinin doğum öncesi temizlenmesi,
• Doğum esnasında bağırsakların zorlanmaya bağlı hırpalanması ve zorlanması,
• Hamilelikte ve sonraki dönemde hareketliliğin azalması gibi nedenler doğum sonrası kabızlık nedenleri arasında görülmektedir. 

Bu nedenler çoğu zaman beslenme düzeni ile oturtularak geçebilmektedir. Ancak bazı durumlarda özellikle geçmeyen doğum sonrası kabızlık için doktor çeşitli tıbbi ilaçlar ile de tedavi edilebilmektedir.

Doğum Sonrası Kabızlık Teşhisi Nasıldır?

Doğum sonrası yaşanan kabızlık sorununun teşhisini ilk olarak lohusa birey kendisi yapabilir. Teşhiste özellikle doğum sonrası kabızlık belirtilerinden kendisinde bulunan az tuvalete çıkma, tuvaleti yaparken zorlanma, ağrı ve acı gibi çeşitli belirtileri saptayabilir. Buna ek olarak uzman doktor doğum sonrası kabızlık sorununun teşhisi için çeşitli yöntemler de hastaya uygulayabilmektedir. 

Bunlar;

• Balon Atım Testi: Ucunda balon bulunan bir aletin rektuma yerleştirilmesi ile gerçekleşen acı ve ağrı hissinin az olduğu bir tür testtir. Bu testin amacı balonun bağırsak içindeki baskıyı tetikleyerek dışkının dışarı atılmasında ne kadar süre geçtiğinin hesaplanmasını içerir. Buna göre balon eğer normal hızda atılıyorsa bağırsak fonksiyonları normal; eğer olması gereken süreyi geçirilip atılıyorsa kabızlık sorununun olduğunun göstergesidir.
• Kolonoskopi: Kolonoskopide asıl amaç doğum sonrası kabızlığa neden olan herhangi bir bağırsak fonksiyon düzensizliğinin olup olmadığını incelemektir. Birey sedasyon altında, uyanık ya da narkoz etkisi ile bayılmış bir halde olacak şekilde rektumdan başlanarak kamera yöntemi ile bağırsaklara bir tür ince hortumun ilerletilerek görüntülenmesidir.
• Kolon Transit Zamanı: Bir tür görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemde bireyin belli aralıklar ile röntgen filmi çekilir. Film çekilmeden önce hastaya röntgende görülebilen radyoopak ilaç içirilir ve bu ilacın bağırsak içinde kaç günde atıldığı izlenir. Oldukça rahat ve ağrı hissettirmeyen bir kabızlık teşhis yöntemidir.
• Anorektal Manometri: Balon atım testine benzer. Bu yöntemle de rektuma yerleştiren kateter ile bağırsak içi sinir ve duyuların fonksiyonları test edilir.
• Defekografi: Kabızlık teşhisi için başka bir yöntemdir. Pelvik MR görüntüleme olarak da ele alınabilir. Bu teşhis yöntemi öncesi bağırsak içine lavman yapılır ancak mesanenin dolu olması gerekmektedir. Bu yüzden tuvalete çıkmaması gerekmektedir. Yaklaşık 30 dakika süren görüntüleme yönteminde çeşitli pozisyonlar ile hastanın bağırsakları görüntülenir.

Bunlar gibi çeşitli yöntemler doğum sonrası kabızlığın teşhisi için kullanılmaktadır. Aynı zamanda doktor özellikle doğum sonrası geçmeyen kabızlıkta bu yöntemleri kullanarak sorunun temelinde neler olduğunu saptamaya çalışmaktadır.

Doğum Sonrası Kabızlık Tedavisi Nasıldır?

Doğum sonrası kabızlık için evde uygulanacak birçok yöntem mevcuttur. Aynı zamanda da doktorun uygulayacağı çeşitli yöntemler de kabızlığın geçmesine yardımcı konumdadır. 

Doğum sonrası kabızlık tedavisi için şu yöntemler kullanılabilmektedir;

• Rektal lavman,
• Müshil
• Sıvı tüketimini fazlalaştırmak,
• Hareketi fazlalaştırmak ve egzersiz yapmak,
• Bağırsak hareketlerini fazlalaştıracak kuru incir, kayısı gibi gıdaları tüketmek,
• Lifli ve posalı gıda tüketimini artırmak,
• Tuvalet için gerektiği kadar vakit ayırmak ve bunu düzene sokmak,
• Çeşitli dışkı yumuşatıcı ilaçlar gibi çeşitli yöntemler ile kabızlık sorunu giderilebilmektedir. Bu nedenle evde yapılan yöntemlerden sonra hala doğum sonrası kabızlık sorunu yaşıyorsanız mutlaka bir doktordan yardım alınması gerekmektedir.

Doğum Sonrası Kabızlık Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Doğum sonrası kabızlık doğumdan sonraki birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolan bir durumdur. Bu durumun devam etmesi ve doğum sonrası kabızlık sorununun geçmemesi halinde kişi mutlaka doktora giderek sorunun neden kaynaklandığını öğrenmelidir. 

Genelde kendiliğinden geçen bu kabızlık eğer tedavi edilmez ise;

• Anal fissür yani makat çevresi çatlakları gelişebilir, bu da bireyi enfeksiyona açık hale getirebilir,
• Hemoroid olarak adlandırılan basur görülmesi artabilir,
• İçerde kalan dışkı daha da sert bir hale gelebilir ve bu noktada da tıbbi bir müdahale ile dışkının çıkarılmasına neden olur. Doğum sonrası geçmeyen kabızlık mutlaka tedavi edilmelidir.

Doğum Sonrası Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Doğum sonrası kabızlığa evde yapılacak çeşitli yöntemler ile çözüm bulunabilmektedir. Ancak geçmeyen kabızlık için asıl tedavi doktor tarafından verilen tedavidir. 

Doktor tedavisine ek olarak;

• Taze meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek,
• Sağlıklı yağlar tüketmek,
• Ekmek gibi katı gıdaların tüketimini sınırlamak,
• Sık sık ve az miktarda yeme düzenine geçiş yapmak,
• Egzersiz yapmak,
• Kuru baklagiller ve liften zengin tahıllar ile beslenmek,
• Bol su tüketmek,
• Doktor kontrolü altında verilen ilaçları düzenli bir şekilde kullanmak doğum sonrası kabızlık sorununun ortadan kalkmasına yardımcı ve kabızlığa iyi gelen yöntemlerdir. Ancak lohusalar yeme içme düzenleri ve kabızlıkları ile ilgili mutlaka bir uzmandan yardım alarak bunları uygulamalıdırlar.

Doğum Sonrası Kabızlığa Ne İyi Gelmez?

Doğum sonrası kabızlık lohusaların hemen kurtulmak istedikleri bir rahatsızlık durumuna gelebilmektedir. Doğum sonrası kabızlık sorununa da özellikle yanlış yapılan ve kabızlığa iyi gelmeyen şeyler yol açmaktadır. 

Bu noktada;

• Aşırı katı gıdalar ile beslenmek (ekmek, muz, patates gibi katı gıdalar),
• Hareketsiz bir yaşam sürmek, 
• Beslenme düzeninin olmaması,
• Sıvı alımını düşürmek gibi çeşitli şeyler doğum sonrası kabızlık oluşumunu artırabilmektedir. 

Doğum Sonrası Kabızlık Durumunda Hangi Doktora Gidilir?

Doğum sonrası kabızlık durumu lohusa kadınları özellikle sıklıkla rahatsız eden bir durum olabilmektedir. Bu durum genelde kendiliğinden geçebilen bir durumdur. Hem sezaryen hem de normal doğumdan sonra kabızlık görülebilmektedir. Ancak doğum sonrası kabızlık özellikle sezaryen hamileler için bir endişe kaynağı da duymalarına neden olmaktadır. Buna ek olarak her iki doğum türünde de geçmeyen bir kabızlık görüldüğü andan itibaren uzmana vakit kaybedilmeden gidilmelidir. Doğum sonrası kabızlık sorunu için gidilebilecek doktor ise dahiliye yani iç hastalıkları bölümü ya da gastroenteroloji bölümüdür.