Gebelikte Mide Yanması

Gebelikte Mide Yanması Nedir?

Gebelikte en fazla karşılaşılan sorunlardan biri olan mide yanması gebelik hormonları nedeniyle ortaya çıkar. Bu dönemde artan progesteron hormonu metabolizmayı yavaşlatır. Bu durum açken ya da yemeklerden hemen sonra mide yanmasına yol açar.

Hamileliğin 6. ayında mide yanması hızla artarak reflü hastalığını tetikler. Karın bölgesinin daralması ve bebeğin mideye baskı yapması nedeniyle besinler yemek borusuna ulaşır. 32 haftalık hamilelikte mide yanması anne adaylarının %80’inde görülür ve tedavi edilmezse gebelik sonrasında da devam edebilir. 

Hamile kadınlarda mide yanması sorunu günlük yaşamı olumsuz etkileyecek kadar şiddetli görülebilir. Mide yanması doğumdan sonra çoğu zaman ortandan kendiliğinden kaybolur. Ancak mide yanması sorunu yaşayan bazı anne adaylarında gebelik sonrasında da mide yanması sorunu yaşaması muhtemeldir. Özellikle emzirme döneminde annede görülen mide yanması süt yolu ile bebeğe geçer. Bebekte de ciddi sindirim sorunları ve huzursuzluk sorunlarının görülmesine yol açar.

Gebelikte Mide Yanması Belirtileri

Üst karın ve göğüs bölgesinde meydana gelen mide yanması ve ekşimesi genellikle yemeklerden hemen sonra yatma sonucunda kendini gösterir. Ağzın arka kısmı ile boğaz bölgesinde görülen yanma hissi zaman içinde yemek borusunu tahriş ederek daha ciddi problemleri doğurabilir. Mide içinde asit oranı arttıkça özofajit yani yemek borusu iltihabına yol açar.

2-3 saat kadar devam eden mide yanmasının başlıca belirtileri şunlardır:

• Öne doğru eğilirken ya da yatarken mide yanmasında artış olması
• Boğazın alt bölümüne yenilen yiyeceklerin sıkıştığını hissetmek
• Yemeklerden sonra ağza acı ya da ekşi bir tat gelmesi
• Göğüs, boyun ve ağız bölgesinde ağrı, yanma ya da ekşime olması
• Mide bulantısı, kusma hissi

Hamilelikte Mide Yanması Nedenleri

Gebelik hormonu olarak bilinen progesteron hormonu hamileliğin başlaması ile birlikte hızla artar. Metabolizmanın yavaşlamasına neden olan progesteron hormonu sindirim sistemini yavaşlatır. Yenilen besinlerin sindirilme süresi uzar. Kolayca midede sindirilmeyen besinler midede uzun süre kaldığı için yanma ve ekşime gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Yenilen besinlerin kana geç karışması ve yeterli oranda sindirilmemesi kilo artışına neden olur.

Gebelik döneminde mide kapakçığı ile yemek borusu arasında bulunan sfinkter adı verilen kaslar normalden daha yavaş çalışır. Midede besinlerin oluşturduğu asitler gevşeyen kaslar nedeniyle yemek borusuna ulaşır. Böylece mide yanması sorunu yaşanır.

28 haftalık hamilelikte mide yanması sorununa yol açan bir diğer faktör ise gün geçtikçe anne karnında büyüyen bebeğin karın bölgesine baskı oluşturmasıdır. Bebek büyüdükçe rahim içi genişler, mideye basınç artar ve yenilen besinlerin sindirilmesi yavaşlayarak mide yanmasına neden olur. Ayrıca gebelikte mide yanması bebeğin saçı uzadıkça artar. Saçın uzaması midede bulantı, ekşime ve yanma hissine neden olur.

Gebelikte mide boşalım süresi ve hızı değişkenlik gösterir. Buna bağlı olarak bağırsak hareketlerinde azalma görülebilir. Uzun süre mide ve bağırsağın dolu olması da midede asitlerin çoğalmasına ve mide yanmasına neden olur.

Gebelikte Mide Yanması Teşhisi

Gebelik döneminde anne adaylarında sıkça (GÖRH) gastroözofageal reflü hastalığı görülür. Kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyecek kadar şiddetli olabilen mide yanması tanısı konulurken öncelikte fiziksel muayene ve tetkiklerden faydalanılır. Yaşanan mide yanmasının şiddeti ve gösterdiği etkiye göre en doğru tedavi yönteminin belirlenmesi amacıyla şu tahlil ve tetkikler yapılarak detaylı incelenir:

• Motilite Testi: İnce ve esnek yapıda bir kateter (tüp) yardımı ile yemek borusundan mideye girilerek yapılan testtir. Bu testin amacı yemek borusunun hareketlerinin takibinin sağlanmasıdır.
• Endoskopi: Fiberoptik bir kamera yardımı ile yemek borusu ve midenin iç bölümünün görüntülenerek incelenmesidir.
• Biyopsi: Esnek bir tüp ile mideden doku örneğinin alının laboratuvarda incelenerek mide yanmasına neden olan sorunun bulunması amaçlanır.
• pH-Meri: yemek borusundaki kasların gevşemesi nedeniyle mideden yemek borusuna kaçan asit miktarının ölçülerek değerlendirilmesidir.

Gebelikte Mide Yanması Tedavisi

39 haftalık hamilelikte mide yanması tedavisi uygulanırken anne ve bebek sağlığını korumak amacıyla ağır ilaçlar ya da ameliyat gibi tedavi seçeneklerinin yapılması pek önerilmez. Anne adayının beslenme ve yaşam tarzını değiştirerek mide yanması sorununun giderilmesi hedeflenir. 

Ancak aşırı düzeyde görülen mide yanması sorunu yaşayan anne adayları için doktor antasit içeren ilaçlar önerebilir. Bu ilaçlar midede asit üretimini baskılayarak önler. Etkisini kısa süre gösterir. Daha uzun süre etkisini gösteren aljinat, aljinat-antiasit ve H2 bloker adı verilen ilaçlar şiddetli mide yanması sorunlarını tedavi edici etkiye sahiptir. Uzun süre fayda sağlayan bu ilaçların kullanımı hem midede var olan asit miktarını azaltır hem de mide de asit üretimini durdurur.

Hamilelikte mide yanması ve ağrısı problemini geçirmede en etkili yöntemlerden birisi proton pompa inhibitörüdür. Midede asit üretimini durduran bu ilaçlar kullanılmadıklarında mide yanması sorunu tekrarlayabilir. Öncelikle hamilelikte mide yanması için ilaç tedavisi uygulanır. Ancak gebelik süresinde ve sonrası dönemde hala devam eden mide yanması sorunu olan kişilere doğumdan sonra mide ameliyatı yapılarak kesin çözüm önerilir. 

Gebelikte Mide Yanması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hamilelikte mide yanması ve bulantı sorunu doğru beslenme yöntemi ve ilaç tedavisi ile önlenmeye çalışılmalıdır. Tedavi edilmemesi halinde mide yanması sorunları gebeliğin son üç ayında hızla artarak reflü, gastrit gibi şikayetlere yol açabilir. Reflü ya da gastrit hastalığı uzun vadede yemek borusunu tahriş ederek yemek borusu kanserine neden olabilir.

Yutma güçlüğü, şişkinlik, gaz, bulantı gibi şikayetlerde ciddi oranda artış meydana gelir. Anne karnında mide asit oranının fazla olması bebeğin büyüme ve gelişimini de olumsuz etkiler. Ayrıca emzirme döneminde bebeğin anne sütünden asit almasına yol açarak bebekte de ciddi yemek borusu, mide ve bağırsakları etkileyen sindirim sistemi hastalıklarının görülmesine neden olur.

Hamilelikte Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?

Hamilelikte mide yanmasını önlemek ve kontrol altına almak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme düzeninin yapılması gereklidir. 

Bunlar:

Lifli Besinler Tüketilmeli

Hamilelikte hem normalden fazla kilo almamak hem de kilo nedeniyle oluşan mide yanması sorunlarını önlemek amacıyla lifli besinlerin tüketimi arttırılmalıdır. Lifli besinler yavaş sindirildiği için anne adayını uzun süre tok tutar. Ayrıca lif mide asidini emme özelliğine sahip olduğu için lifli besinler mide yanmasını önler.

Lif ve besleyici değeri yüksek olan mide yanmasına faydalı besinler şunlardır;

Havuç, pancar, patates, brokoli, taze fasulye, bezelye, bakla, enginar, yeşil yapraklı sebzeler, kuşkonmaz, kuskus, yulaf ezmesi, esmer pirinç

Asidik Besinler Yerine Alkali Besinler Tercih Edilmeli

Reflü ve gastrit gibi sorunlara yol açan pH değeri düşük olan asidik besinler mide yanmasını tetikleyerek mide ve yemek borusunun tahriş olmasına neden olur. Asidik besinler yerine pH değeri yüksek olan alkali besinler tüketilmelidir. Muz, kavun, karpuz, rezene çayı, fındık, karnabahar gibi alkali besinler mide asidini dengeleyerek mide kaslarının güçlenmesini kolaylaştırır.

Yaşam Tarzı Değişikliği Yapılmalı

Akşam ağır yemeklerin yenilmesi ve yemeklerden hemen sonra yatmak hamilelikte gece mide yanması sorununa yol açar. Bu nedenle sebze ağırlıklı beslenmek ve yemeklerden sonra hafif yürüyüşler yapmak sindirim sistemini hızlandıracağından mide yanması sorununu azaltır.

Gebelikte Mide Yanmasına Ne İyi Gelmez?

Hamilelikte yanlış besinlerin tüketimi mide yanması, şişkinlik, gaz, bulantı gibi sorunların daha fazla görülmesine neden olur. Aşırı yağlı besinler, kızartmalar, ödem oluşmasına neden olan tuzlu besinler, baharatlı ve acı yiyecekler, hamur işleri, çok şekerli tatlılar, asitli içecekler, kahve gibi yiyeceklerin tüketimi azaltılmalıdır. Bu yiyecekler midede uzun süre sindirilemez, gaz ve şişkinliğe neden olur. Midede asit miktarının çoğalmasına yol açarak mide ekşimesi ve yanması sorununu arttırır.

Ayrıca 29 haftalık hamilelikten itibaren mide yanması sorunu yaşayanlar bel bölgesini sıkan dar ve kemerli kıyafetlerin giyilmesi şikayetleri tetikleyeceğinden bu dönemde bol ve hareketleri kısıtlamayan kıyafetler tercih edilmelidir.

Gebelikte Mide Yanması için Hangi Doktora Gidilir?

Hamileliğin ilk haftalarında mide yanması için öncelikle doğal yöntemler denenerek ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Ancak hamileliğin son ayında mide yanması şikayeti artar. Gebelikte mide yanması tedavisi için hastanelerin dahiliye ya da gastroenteroloji bölümlerine gidilir. Bu doktorlar gebelikte kilo almaya bağlı ortaya çıkan mide yanması, mide iltihaplanması, midede tahriş ya da yara oluşması gibi sorunların giderilmesini sağlar.