Gebelikte Tetanoz Aşısı
Doğumda meydana gelecek herhangi bir tetanoz riskine karşı bebeği koruması için anne adayına yapılan aşıya tetanoz denir.
Gebelikte Tetanoz Aşısı Nedir?
Doğumda meydana gelecek herhangi bir tetanoz riskine karşı bebeği koruması için anne adayına yapılan aşıya tetanoz denir. Hamile bireyde tetanoz bakterisine karşı antikor oluşumu sağlanması için tetanoz aşısı yapılır. Bu aşı sayesinde oluşan antikorlar bebeğe de koruma sağlayarak doğum esnasında oluşma ihtimali olan tetanoz riskini ortadan kaldırır.
Tetanozun tam tedavisi bulunmadığı için tetanozu önlemek için aşı kullanılır. Aşı 4 doz halinde anne adayına uygulanan aç ya da tok karnına fark etmeksizin kolundan vurulan, hamilelik sürecinde uygulanması önerilen zararsız aşılardandır.
Tetanoz çeşitleri:
- Jeneralize (yaygınlaşmış) Tetanoz: En sık görülen tetanoz olarak bilinir. Semptomları arasında halsizlik, baş ağrısı, çiğneme güçlüğü görülür. Bazı ağır rahatsızlıklarda üst solunum yolu tıkanıklığı görülebilir.
- Sefalik Tetanoz: Kafa travmalarından veya kulak enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkan tetanoz çeşididir. Jeneralize tetanozun bir alt tipidir. Belirtileri arasında felç, yutma güçlüğü görülür.
- Neonatal Tetanoz: Steril olmayan bir ortamda yenidoğanın göbek bağının kesilmesi ile ortaya çıkan tetanozdur. 10 günden küçük bebekler için ölüm riski oldukça yüksek olarak seyreder. Annenin tetanoz aşısı vurulması ile önlenir.
- Lokal Tetanoz: En nadir görülen tetanoz tipidir. Yaralanma yerine yakın olan kas gruplarında sertlik görülür. Bu sertlik ağrı ile beraber seyreder. Zaman içerisinde ağırlaşarak jeneralize tetanoz olarak gözlenebilir.
Gebelikte Tetanoz Aşısı Takvimi
Hamilelik sürecinde olası olumsuzluklara karşı tetanoz aşısının uygulanması gerekmektedir. Hamilelikte tetanoz aşısı her zaman yapılmaz belli zamanlarda uygulanmalıdır. Gebelik sürecinin 18. ile 20. haftası arasında ilk doz tetanoz aşısı yapılır. 4 hafta sonra ikinci doz tetanoz aşısı uygulanır. Aşının üçüncü dozu ise gebe bireye 6. ayda uygulanır. Dördüncü doz ise 1 yıl sonra yapılır.
Hamilelikte Tetanoz Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz genellikle ilk enfeksiyon durumu görüldükten sonra 7-10 gün içerisinde belirtilerini göstermeye başlar. Bu belirti gösterme süresinin ortalama değeridir. 4 gün ile 3 hafta arasında da değişiklik gösterebileceği gibi aylar sürebilme ihtimali de vardır.
Tetanoz belirtilerini inceleyecek olursak:
- Terleme
- Ateşlenme
- Tüm kaslarda ağrı ve sertlik
- Yutkunma sorunu
- Baş ağrısı
- Yüksek tansiyon
- Kalpte ritim bozukluğu
- Midede kasılmalar
Gebelikte tetanoz aşısı olmayanlar bu belirtilerin gözlenmesi tetanoz riskinin varlığına işaret eder. Belirtiler ortaya çıktığında bir sağlık kuruluşuna görünmek gerekmektedir.
Tetanoz Aşısı Hangi Hastalıklar için Kullanılır?
Tetanoz aşısının Tdap ve Td olarak iki farklı türü vardır. Türünün iki tane olmasının sebebi farklı hastalıklara karşı direnç gösteriyor olmasıdır. Tdap olarak adlandırdığımız aşı difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı koruma sağlayan bir tetanoz aşısıdır. Diğer bir tetanoz aşısı olan Td aşısı ise difteri ve tetanoza karşı bağışıklık sağlayan bir aşıdır.
Hamilelikte Tetanoz Aşısı Nasıl Yapılır, Kaç Yıl Korur?
Gebelikte tetanoz aşısı takvimine göre gebelik sürecin ilk üç ayının sonunda bu aşının ilk dozunun yapılması uygundur. Birinci doz sonrası ikinci doz gerekli görüldüğü anda ilk dozdan 4 hafta sonra yapılır. Üçüncü dozu 6. ay, dördüncü dozu 1 yıl sonrasında yaptırılması uygun görülen periyotlardır. Aile Sağlığı Merkezlerinde aşıyı belli bir ücreti olmadan yaptırabilirsiniz.
Tetanoz aşısının koruma süresi 5 ile 10 yıl arasında değişmektedir. Fakat her türlü ihtimale karşı 5 yıldan sonra tetanoz aşısı uygulanmalıdır.
Hamilelikte Tetanoz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Gebelikte tetanoz aşısının hamile kişide yarattığı birtakım olumsuz etkiler vardır. Bu yan etkiler genelde hafif ve geçicidir. Tetanoz aşısının yan etkileri birey hamile olsun ya da olmasın aynı şekilde seyreder. Fakat hamile bireylerde kişinin hassaslığından dolayı yan etkiler daha yoğun görülmektedir. Gebelikte tetanoz aşısı sonrası ağrı, aşı yapıldıktan sonra 12 saat içerisinde tamamen ortadan kalkar.
Tetanoz aşısının yan etkilerini sıralayacak olursak:
- Aşı yapılan bölgede kızarıklık oluşması
- Aşı yapılan bölgenin etrafında ağrı olması
- Kişide baş ağrısı ve baş dönmesi şikayetlerinin olması
- Bulantı, yorgunluk görülmesi
Hamilelikte Tetanoz Aşısının Zararları Nelerdir?
Hamile birey, gebelik sürecinde beslenme tarzı dahil birçok şeye bebeğin ve kendisinin sağlığı için dikkat etmesi gerekmektedir. Bu sebeple aşı öncesi anne adayında bebeğime bir zararı olur mu korkusunun oluşması normaldir. Tetanoz aşısı gebe bireyler için önerilen aşılar arasında yer alır, aşının gebe bireye ya da bebeğe herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
Hamilelikte Tetanoz Aşısının Hangi Kişilere Yapılmaması Gerekir?
Tetanoz aşısının genellikle ağır bir yan etkisi görülmediği için anne adaylarının ve özellikle bebeğin sağlığı için uygulanması gereken bir aşıdır. Fakat aşıya alerjisi olan bireyin bu aşıyı yaptırması ağır semptomlar göstermesine sebep vereceği için sağlığı olumsuz etkilemektedir. Bunun dışında bir anne adayı son 10 yıl içerisinde tetanoz aşısını vurulduysa eğer gebe kaldığında bunun tekrarına gerek duyulmamaktadır. Bu iki istisnai durum dışında tetanoz aşısının gebe kişiye uygulanması gerekmektedir.
Hamilelikte Tetanoz Aşısının Riskleri
Hamilelik döneminde annenin ve bebeğin tetanoz olma riskini ortadan kaldırmak için tetanoz aşısı yapılır. Tetanoz aşısının annenin ve bebeğin sağlığını olumsuz bir duruma sürükleyecek hiçbir riski bulunmamaktadır. Aşı sonrası oluşan yan etkiler aşı vurulduktan sonra 12 saatlik süre içerisinde tamamen ortadan kalkan geçici semptomlardır. Bu sebeple hamile kişinin ve bebeğin sağlığı için tetanoz aşısını vurması gerekmektedir.
Hamilelikte Tetanoz Aşısı Sonrası
Hamilelikte tetanoz aşısı olan birey aşı sonrasında birtakım yan etkiler gösterir. Bu yan etkiler gebeliğe özgü olmamakla beraber tetanoz aşısı olan normal bireyin de göstereceği semptomlardır. Fakat yan etkiler gebelik sürecinde normale oranla daha ağır geçer. Kalıcı bir yan etkisi olmadığı için genellikle 12 saat sonrasında aşının etkileri tamamen ortadan kalkmaktadır.
İkinci Gebelikte Tetanoz Aşısı
Tetanoz aşısını son 10 yıl içerisinde yaptırmış ikinci gebelik sürecinde olan anne için aşı yapılmamaktadır. Fakat tetanoz aşısı tamamlanmış ve 10 yıldan fazla sürmüşse aşı tek doz olarak uygulanmaktadır. Tetanoza yakalanan bebeklerin yüzde 60 kadar yüksek olasılıkta olan kısmı hayatını kaybetmektedir. Bu sebeple anne adayı bunu önlemek için tetanoz aşısını vurmalıdır.
Gebelikte Tetanoz Aşısı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Hamilelikte tetanoz aşısı aç karnına mı yapılır?
Hamilelikte tetanoz aşısı aç veya tok karnına fark etmeksizin uygulanabilmektedir. Tetanoz aşısı öncesi veya sonrası ek bir işlem yapılması gerekiyor ise uzman doktorun uyarıları dikkate alınmalıdır. Bu uyarılar doğrultusunda hastanın beslenme düzenlemesi yapması gerekebilir.
Hamilelikte tetanoz aşısı sonrası banyo yapılır mı?
Tetanoz aşısından 6 saat sonrasında banyo yapılması uygundur. Kol ağrısı görülmesi durumundan dolayı hemen ardından banyo yapılması önerilmez. Tek görülen semptom kol ağrısı değildir. Kol ağrısına ek olarak aşı vurulan yerde kızarıklık ve ağrı görülmesi, kişide bulantı, baş dönmesi oluşması yan etkileri arasında yer alır. Fakat tetanoz aşısının kalıcı bir yan etkisi bulunmamaktadır. Aşı yapıldıktan sonra geçen 12 saatlik süreçte yan etkiler ortadan kalkmaktadır.
Gebelikte tetanoz aşısı kaçıncı haftada yapılır, nereden yapılır?
Tetanoz aşısı koldan kas içine (im) uygulanarak yapılan bir aşı çeşididir. Bu aşı dört doz halinde bireye uygulanır. İlk olarak gebelik sürecinin üçüncü ayının sonunda uygulanmaya başlar. Daha sonrasında 4 hafta sonra ikinci doz, 6. ayda üçüncü doz uygulanır. Son olarak dördüncü dozu da hamilelik sürecinden 1 yıl sonra uygulanmaktadır.
Gebelikte tetanoz aşısı şart mı, düşüğe neden olur mu?
Gebelerde tetanoz aşısı anne ve bebeğin sağlığı için uygulanması gereken bir aşıdır. Neonatal tetanoz görülme olasılığını ortadan kaldırmak için anne adayının bebeğinin sağlığı için mutlaka bu aşıyı olması gerekmektedir. Bebeğe hiçbir zararı olmayan, düşüğe sebebiyet vermeyen bir aşı olarak bilinmektedir.
Gebelikte tetanoz aşısı yapılmazsa ne olur?
Gebelikte tetanoz aşısının yapılmasının nedeni, doğum esnasında bebeğin ve annenin steril olmayan şartlar altında doğum yapma ihtimaline karşı tetanoz olma riskini ortadan kaldırmaktır. Tetanoz aşısı yapılmazsa eğer bebek doğum sonrasında tetanoz olabilir. Bebeklerde tetanoz, özellikle 10 günden küçük olanlar için oldukça risklidir. Ölüm ihtimali ile sonuçlanmasının en yüksek olasılık içerdiği süreçlerdir. Bu sebeple gebelik sürecinde anne adayının sağlık sorununu ortadan kaldırmak için tetanoz aşısı olması önerilmektedir.
Gebelikte tetanoz aşısı zorunlu mu?
Gebelikte tetanoz, difteri, boğmaca ve influenzaya karşı yapılan aşılar anne ve bebek için hiçbir tehlike oluşturmayan aşılardır. Anne adayının bebeğinin ve kendisinin doğum esnasında oluşacak tetanoz riskine karşı koruma altına alması gerekmektedir. Bu korumayı sağlaması için tetanoz aşısının vurulması gerekir.
Gebelikte tetanoz kaç doz yapılır?
Gebelikte tetanoz aşısı 4 doz olarak uygulanmaktadır. Bu aşının vurulması için belli zaman dilimleri mevcuttur. Gebelik sürecinin 18. haftası ile 20. haftası arasında ilk dozu vurulmaktadır. İlk dozdan 4 hafta sonra ikinci doz uygulanır. Aşının üçüncü dozu ise anne adayına 6. Ayda uygulanabilmektedir. Son olarak dördüncü doz 1 yıl sonra uygulanmaktadır.
Hamilelikte tetanoz aşısı ateş ve ağrı yapar mı? Tetanoz ağrısı nasıl geçer?
Tetanoz aşısının yan etkileri arasında bulantı, aşının yapıldığı bölgede kızarıklık ve ağrı, bireyde ateşlenme, baş ağrısı ve baş dönmesi yer alır. Hamilelerde tetanoz aşısından sonra ateş görülmesi de oldukça normaldir. Tetanoz aşısının yapıldığı bölgede oluşan ağrıyı dindirmek için soğuk uygulama yapılması önerilmektedir. Eğer ağrı rahatsız edici dereceye geliyorsa bu durumda ağrı kesici kullanımı önerilmektedir. Fakat genelde tetanoz aşısının yan etkileri maksimum 2 gün içerisinde kendiliğinden tamamen ortadan kalkmaktadır.
Tetanoz hangi durumlardan sonra oluşur?
Tetanoz riskinin ortaya çıkmasına sebep olan bazı durumlar vardır. Bu durumlar sonrasında tetanoz belirtileri gözlenen birey hemen bir sağlık kuruluşuna giderek hekime gözükmelidir.
Bu durumları sıralayacak olursak:
- Delici yaralar
- Silah yaralanmaları
- Yanıklar
- Cerrahi yaralar
- Hayvan ısırmaları
- Enfekte olmuş göbek bağı (anne adayının aşı olmadığı durumlarda)