Gingivektomi

Gingivektomi Nedir?

Gingivektomi, cerrahi olarak diş etinin kesilip çıkarılmasıdır. Diş eti birçok sebepten dolayı şekil ve büyüklük farklılıkları gösterebilir. Gingivektomi ile diş eti fazlalıkları düzeltilir. Günümüzde daha çok ön diş kron boyu uzatmak için estetik amaçlı kullanılır lakin protetik ve periodontal amaçla da kullanılmaktadır. “Gummy Smile” denilen üst çene ön grup dişlerde diş eti gülüşü adı verilen durumlarda Gingivektomi işlemi uygulanmaktadır. Patolojik diş eti cebinin önüne geçilmesi için kullanılabiliyorken artık farklı tekniklerin gelişmesi ile bu amaçla kullanımı azalmıştır.

Gingivektomi operasyonun asıl amacı; patolojik diş eti ceplerinin önüne geçilmesi, ağız hijyeninin sağlanması için daha uygun bir diş eti formu, yalancı diş eti ceplerinin ve fibröz kemik üstü ceplerinin giderilmesidir.

Gingivektomi Kimlere Yapılır?

Gingivektominin birçok kullanım alanı vardır. Günümüzde daha çok ön dişlerin kron boyu uzatılması amaçla kullanılsa da farklı amaçları da vardır. Gingivektominin yapıldığı durumlar şunlardır:

• Diş eti büyümelerinde
• Diş etinin sebep olduğu diş sürme bozukluklarında
• Asimetrik ve estetik olmayan diş etlerinde
• Protetik ve restoratif diş tedavisi öncesinde; dişe bir restoratif tedavi yapılacaksa ve yeterli diş kron boyu yoksa Gingivektomi yapılarak diş kron boyu uzatılır. Böylelikle yapılan restorasyonun şekillendirilmesi ve tutuculuğuna kolaylık sağlanır.
• Kemik üstü periodontal apselerin tedavisinde
• Fibrotik ve sıkı duvarlı kemik üstü ceplerin giderilmesinde

Gingivektomi ile Diş Uzatma Operasyonu Nasıl Yapılır?

Gingivektomi operasyonu 4 farklı teknikle yapılabilmektedir. Öncelikle hastalardan ayrıntılı hasta hikayesi alınır. Varsa sistemik hastalığı (kalp, diyabet, kan hastalıkları gibi) ve bulaşıcı hastalıkları sorgulanır. Daha sonra hastadan gerekli diş eti ölçümleri yapılır. Hastaya gingivektomi yapılması karar verildiğinde hasta steril lokal ameliyathanede hazırlanır. İlgili bölgelere lokal anestezi yapılır. Daha sonra Gingivektomi çeşitleri ve yapılması gereken işlemler şunlardır:

• Cerrahi işlemle Gingivektomi: öncelikle cep işaretleyici preselle (cımbız, maşa gibi tutucu bir alet) operasyon yapılacak dişlerin diş eti cebine sokulur ve dişin bütün yüzeyindeki cepler işaretlenir, kesi hattı belirlenir. Özel bir kesi tekniği ile kanama noktalarının 1 mm altından kesi yapılır. Kesi de farklı bölgeler için farklı bisturiler kullanılır. Sadece yumuşak dokuda işlem yapılır. Kesilen diş eti özel aletler ile çıkartılır. Eğer hastanın patolojik cebin önlenmesi için yapılıyorsa bu işlem açılan bölgedeki diş taşları ve dental plak temizlenir. Kanama kontrolü yapılır ve gingivoplasti işlemi ile diş etinin şekillendirilmesi yapılır. Daha sonra periodontal pat adı verilen bir madde ile diş etleri 10 gün süre ile kapatılır. Eğer gerekiyorsa periodontal pat ikinci kez uygulanır.

İyileşme sürecinde diş eti üzerinde pıhtı oluşur. İyileşme 5 ila 14 gün içinde yeni diş eti epiteli oluşur. Tam iyileşme ise 1 ay içerisinde tamamlanır.

• Elektro cerrahi işlemiyle Gingivektomi: Bu teknikte dokuyu şekillendirmek ve kanamayı kontrol etmek daha kolaydır. Bu işlemde özel aletler kullanılır. Hangi amaçla kullanılacaksa (gingivoplasti ve akut periodontal apseler, hemostaz, frenektomi gibi) her biri için özel başlıkları vardır. Günümüzde artık sık kullanılmamaktadır. Yara iyileşmesi geç olmaktadır. Bu tekniğin bazı dezavantajları vardır ve bunlar kullanımını kısıtlamaktadır. Bunlar:
• Kalp pili bulunan hastalarda kullanımı yoktur.
• Ağızda kötü koku yapar
• Eğer cihaz kemiğe değerse geri dönüşümsüz kemik kaybına neden olabilir.
• Operasyon sırasında açığa çıkan ısı doku yaralanmalarına ve periodontal destek kaybına neden olabilir.
• Eğer alet köke değerse diş sement dokusunda yanmaya neden olabilir.
• Kimyasal Gingivektomi: geçmiş yıllarda birçok kimyasal madde kullanılmıştır. Kullanılan maddelerden birisi %5’lik paraformaldehit, çinko oksit öjenol patı içine yerleştirilir, cep içine ve diş eti kenarlarına uygulanır. Kullanılan diğer madde ise potasyum hidroksittir. Bu tekniğin birçok dezavantajı olduğundan artık kullanımı yoktur. Dezavantajları şunlardır:
• İlacın etki edeceği cep derinliği kontrol edilemez. Bu yüzden sağlıklı yumuşak dokularda etkilenir.
• İstenilen diş eti formu elde edilemez.
• Diş etinin birleşim epitel kısmı geç iyileşir.
• Lazer ile Gingivektomi: diş hekimliğinde en çok kullanılan lazerlerden olan “Laser CO₂” ve “Neodymium/yttrium-aluminyum-garnet (Nd:YAG) Laser” kullanılır. Bunlar özel dalga boylarında lazerler üreterek Gingivektomi işlemi yapılır. Operasyon sonrasında yumuşak dokuların iyileşme açısından cerrahi işlemle arasında fark yoktur. Halen kullanımı rutin değildir. Daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Gingivektomi Kimlere Yapılmaz?

Gingivektomi işleminin yapılabilmesi için hastanın ilk olarak genel sağlık durumunun iyi olması gerekmektedir. Genel sağlık durumunun iyi olmadığı durumlarda operasyon ertelenir. 3 durumda Gingivektomi işleminin yapılması mümkün değildir. Bunlar:

• Kemik cerrahisi gerekli ise; kemiğin şekli ve durumu incelenmek isteniyorsa yapılmaz çünkü Gingivektomi işlemi yumuşak dokulara yönelik bir işlemdir.
• Periodontal cepler mukogingival (ağız yumuşak dokusu ile diş etinin birleşim yeri) birleşimin altına uzanıyorsa; bu durumlarda bütün diş etinin çıkarılıp atılması gerekir bu yüzdende geriye hiç diş eti kalmaz. Geri kalan mukoza ise diş etinin yerini yapısal farklılıklardan dolayı alamaz.
• Estetik problem oluşturacak bölgelerde yapılmaz. Üst çene ön bölge dişlerde zaman zaman sıkıntılar oluşabilmektedir. 

Gingivektominin Yan Etki ve Zararları

Gingivektomi işlemi doğru bir şekilde teşhisi konulup ve yapıldığında sağlıklı ve güvenli bir tedavidir. Lakin bilgi eksikliği olan hekimler ve yanlış teknik kullanımı bu tedavinin bazı zarar ve yan etkilerini ortaya çıkarabilmektedir. Bunlar:

• Ön grup dişlerde (özellikle üst çenede) dikkatli yapılmadığında diş eti çekilmelerine neden olabilir.
• Aletler steril olmaz ise yara bölgeleri enfeksiyon kapabilir.
• Elektro cerrahi işlemi Gingivektomi tekniği kullanılırken ısı oluşuma ve kemik, diş, sağlıklı yumuşak dokulara alet değerse geri dönüşümsüz hasar verilebilir.
• Gingivektomi sonrası gingivoplasti işlemi ile diş etine uygun şekil verilmezse estetik kaybolabilir.
• Gingivektomi işleminin amacı patolojik diş cebinin önlenmesi ve işlem sırasında cep iyi temizlenmezse (bölgedeki diş taşı ve dental plak) patolojik cep tekrarlar.
• İlaca bağlı diş eti büyümelerinin tedavisi için öncelikle ilacın değiştirilmesidir. Lakin bunun yerine Gingivektomi işlemi ile diş eti kesilirse diş eti büyümeleri tekrarlar.

Gingivektomi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gingivektomi işlemi sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli şey ağız hijyenidir. Kötü ağız hijyeni varlığında pat düşer, yara yerleri enfeksiyon kapar, iyileşme gecikir, diş eti çekilmeleri ve diş eti kaybı olur.

Bu süreçte diş hekiminizin size klorheksidin içerikli gargaralar önerebilmektedir. Amacı ağız içi ve yara bölgesindeki enfeksiyonların önüne geçilmesidir.

Yara bölgesine 10 gün süre ile pat uygulanır. Bu dönemde beslenme düzeninize dikkat ediniz aksi takdirde pat düşebilir. Yumuşak, sıvı, baharatsız gıdalarla besleniniz. Gerekli ise pat ikinci defa uygulanabilir.

10 günün sonunda pat çıkarıldığında ilk 1 ay yumuşak bir fırça ile dişler nazikçe fırçalanmalıdır.

Gingivektomi ile Diş Uzatma Operasyonu Ne Kadar Sürer?

Gingivektomi ile diş uzatma operasyonun süresi; yapılacak diş sayısı, dişlerin konumu, zorluğu, Gingivektominin amacına ve kullanılan tekniğe göre değişebilmektedir. Tek seansta yapılan işlemlerdir. Ortalama süre 30 ila 120 dakika arasında değişebilmektedir.