Hamilelik Çatlakları

Hamilelik Çatlağı Nedir?

Çatlak oluşumu hamilelik sırasında görülen yaygın bir sıkıntıdır. Çatlak izleri genelde 6’ıncı ya da 7’inci ayda oluşur ve 10 hamilelikten 9’unda görülür. 

Hızlı kilo alımının baskısı sonucunda hamilelik sırasında kollajen ve elastin (cildinizi gergin tutan lifler) gerildiğinde ve esnediğinde pembemsi çizgiler mide, göğüs veya kalça çevresinde oluşur. 

Yeni oluşan yani pembemsi çizgilerin görünümünün azaltması olasılığı yüksektir, eğer izler beyazlaşırsa tedavisi son derece güç olmaktadır. 

Hamilelikte oluşan streç izlerin önlenmesinin en iyi yolu hamilelik kilosunun yavaş yavaş ve düzenli bir şekilde alınmasıdır. 

Kendiniz ve bebeğiniz için ihtiyaç olan besinleri alırken besleyici ürünler tüketilmeli ve düzenli egzersiz programı uygulanmalıdır fakat bu uygulamaya başlamadan önce bir sağlık uzmanı ile görüşmeniz şiddet ile önerilmektedir.

Hamilelik Çatlağı Belirtileri Nelerdir?

Hamilelik çatlakları cildin yüzeyinde gelişen dar çizgilerdir. Fark ettiğiniz ilk işaret cildin inceldiği bir bölgede kaşıntı olabilir. Fakat çatlaklar zararlı değildir. Tıbbi sorunlara neden olmazlar ama spesifik bir tedavisi de yoktur.

Ten renginize bağlı olarak pembe, kırmızı, mor veya kahverengi olabilirler. Hamileliğiniz ilerledikçe ve embriyo büyümeye başladığında genellikle karnınızda veya bazen üst uyluk ve göğüslerinizde görülürler. Çatlakların görünürlüğü kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Bebeğiniz doğduktan sonra izler yavaş yavaş soluk yara izlerine dönüşebilir ve daha az fark edilebilir hale gelebilir. Fakat koyu renkteki izler muhtemelen tamamen ortadan kalkmayacaklar.

Hamilelik Çatlağı Nedenleri Nelerdir?

Cilt üç temel bölümden oluşmaktadır. Bağ doku elastikliğinin sınırlarını zorladığında dermiste (bağ dokulardan oluşan ve darbelerden koruyan kısım) veya orta tabakada çatlaklar oluşur. 

Bu genelde cildin hızlı bir şekilde genişlemesinden ya da kilo kaybı ile küçülmesinden kaynaklanır. Çoğu kadın hamilelikte ortalama 10 ile 12 kilo arasında kilo alır, ancak kilo alımı kadından kadına çok değişir, ne kadar kilo aldığınız hamile olmadan önceki kilo durumunuza da bağlıdır. 

Vücut genişledikçe dermis ile bağlantılı lifler büyümeye uyum sağlamak için gerilir. Bu olay dermiste yırtıklara neden olur ve daha derin çatlakların oluşmasını tetikler, bazı kişilerin cilt yapısı daha elastik olduğu için cilt tipinize de bağlıdır. 

Genelde genç gebe kalan kişilerde görülmektedir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte ise bu sorunun yaşanma olasılığı düşmektedir. 

Hamilelikte yaşayacağınız hormonal değişikliklerde cildinizi etkileyebilir ve çatlak olma olasılığını artırabilir. Çatlak izleri cildin gerilmesinden kaynaklanıyor gibi görünse de genetik eğiliminiz, cilt üzerindeki stres derecesi ve kortizol seviyesi gibi çeşitli faktörlerden de etkileyebilir. 

Böbrek üstü bezleri tarafından üretilen stres hormonu kortizol, kortizon haline dönüştürülür ve derideki elastik lifleri zayıflatır.

Hamilelik Çatlağı Teşhisi

Doktorunuz ilk olarak cildinize bakarak ve tıbbi geçmişinizi kontrol ederek çatlak olup olmadığını söyleyebilir. Çatlaklarınızın ciddi bir hastalıktan dolayı olabileceğinden şüphe ediliyorsa kan, idrar veya görüntüleme testleri istenebilir.

İlk üç aylık dönem çatlak gelişiminin en çok olduğu dönemdir. Çatlak izleri ince cilt üzerinde daha belirgin gözükebilir. 

Göbeğiniz, beliniz, göğüsleriniz ve kalçalarınızdaki değişimi fark edebilirsiniz ve nemlendirmeye bu noktada başlayabilirsiniz. Nemlendirici cildin esnekliğini korumaya yardımcı olur ve vücudunuz genişlemeye başladığında yırtılma olasılığını azaltır.

Doğumdan sonra  çatlaklar genellikle hafif gümüş rengine dönüşür ve zaman içinde neredeyse hiç fark edilmeyebilir. Ancak hala görünüşlerinden memnun değilseniz bir dermatoloğa başvurabilirsiniz. 

Hamilelik Çatlağı Tedavisi

Çatlaklar genellikle zamanla kaybolur. Beklemek istemiyorsanız görünüşlerini iyileştirebilecek yöntemler ve tedaviler vardır. Fakat hiçbir tedavi çatlakların ortadan kalkmasına tamamen neden olmaz.

• Masaj Yapmak: Masaj ciltteki esneme belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilecek bir tedavidir, alanındaki kan akışını artırabilir.
• Egzersiz Yapmak: Egzersizin streç çizgilerin oluşumunu azaltmasında birçok faydası olduğu bilinmektedir. Çatlak belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir ve hamilelik sırasında egzersiz yapmak uygun kilo alımını korumaya yardımcı olabilir. Egzersiz stres hormonu olan kortizol ve benzeri hormonların seviyelerinin dengelenmesine de yardımcı olabilir. Yine de sporun ve egzersizin çatlakları azaltabileceğinin kanıtı olan bir bilimsel çalışma yoktur.
• Hindistan Cevizi Yağı Kullanmak: Hindistan cevizi yağı iyi bir nemlendiricidir ve  izlerini hızlı iyileşmesine yardımcı olabilecek anti-bakteriyel yapıya sahiptir. Çatlakların görünümünü azaltmak için iyi bir yol olarak görülür.
• Aloa Vera ve Buğday Tohumu Kullanmak: Aloe vera doğal iyileştirici etkiye sahiptir ve bir cildi yumuşatır. Buğday tohumu yağı ve aloe vera özü içeren formülasyonların yüksek cilt hidrasyonu ürettiğini yani vücudun gün içinde ihtiyacı olan sıvı miktarını karşıladığı ve çatlak izlerinin düzelmesine yardımcı olduğu belirlenmiştir.
• Hyaluronik Asit, A, C, D ve E vitaminleri, Çinko ve Silika: Hyaluronik asit kolajen üretimini uyarmakta görevlidir. C vitamini, cildi hasardan korumaya ve kollajen üretimine yardımcı olur, antioksidan özelliği vardır. B2 ve B3 vitaminleri cildin korunmasına ve yeniden yapılanmasına yardımcı olduğu söylenir. A, D ve E vitaminleri cildin doğal yenilenme sürecini destekler. Çinko iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir ve iyileşme sürecinde destek olur. 
• Lupin Tohumu Özleri İçeren Yağlar ve Kremler: Özellikle hamileliğin neden olduğu çatlaklar için kullanılır ve ciltteki kolajen seviyesini arttırmak için lupin çekirdeği özleri önerilir. 12. haftaya kadar cilt elastikiyetinde %16 artış olduğu gözlemlenmiştir.
• Retinol veya Retin-A İçeren Kremler: A vitaminden gelen tropikal ilaçlardır. Cildinizin görünümü özellikle streç izlerinizi iyileşebilir. Cildinizdeki kollajeni yeniden oluşturmakta iyi bir yardımcıdır. Çoğu doktor topikal retinoidlerin hamilelik sırasında veya emzirme döneminde kullanılmaması gerektiğini söyler bu nedenle doktorunuz ile risk-yarar oranları konuşmanız önemlidir.
• Mikrodermabrazyon Tedavisi: Mikrodermabrazyon, cildin yüzeysel katmanlarının çıkarıldığı bir prosedürdür. Derinin en üst katmanı nazikçe soymak ve böylece yeni pürüzsüz cildin daha derin katmanlar üzerinde büyümesini sağlamak amacıyla yapılır. Renk farklılıklarını en azından geçici olarak giderebilmektedir fakat hamilelik sırasında melanosit üretimi arttığı için hormon seviyeleriniz yüksek kaldığı sürece renk değişikliğinin geri dönme şansı fazladır. Bundan dolayı etki az olacaktır veya sadece kısa bir süre etkisi sürecektir.
• Lazer Tedavisi: Lazerler, mikrodermabrazyonda olduğu gibi cildin iyileşme sürecine destek olur, yeni epidermis tabakası oluşturmak ve cildi kolajen üretimine teşvik etmek için uyarır. Yapılan çalışmaya ve kullanılan lazerin türüne bağlı olarak çatlakların görünümünde %1 ile %75 arasında bir iyileşme görülür. Daha etkili lazerler daha fazla ağrıya neden olabilir ve daha uzun iyileşme süreci yaşatabilir. Birçok şeyde olduğu gibi tedavi ne kadar etkili olursa o kadar da fiyatını etkiler. En etkilisi ancak en maliyetli tedavi seçeneğidir. Bu işlemi çocuk sahibi olduktan sonra yaptırmanız önerilmektedir.

Hamilelik Çatlağı Tedavi Edilmezse

Çatlakların tedavi edilmemesi herhangi bir sağlık problemine neden olmaz sadece kişinin fiziksel olarak kendini iyi hissetmemesine ve görüntüsünden rahatsız olmasına neden olabilir, zaten çatlaklarınız zaman geçtikçe daha az etkili hale gelmektedir. 

Bunları önlemek zor gözükebilir ve hiçbir ürünün bilimsel olarak işe yaradığı kanıtlanmamıştır. Kremlerin, yağların veya bakım ürünlerinin çatlakları önlemeye yardımcı olduğunu iddia edilir ancak bu iddiaların çoğunun bilimsel kanıtı yoktur. 

Kilonuzu kontrol altında tutmaya çalışmak, su tüketimini arttırmak, sağlıklı şekilde beslenmeye dikkat etmek ve lekeler göründükten hemen sonra tedaviye başlamak bir miktar yardımcı olabilir. 

Hamilelik Çatlağına Ne İyi Gelir?

Çatlakları önlemek için yapabileceğiniz en etkili şeylerden biri kilonuzu korumaktır. Hızlı kilo alımı nedeniyle çatlaklar oluşur. Bazı kişilerde ergenlik dönemi sırasında çatlaklar gelişir. 

Vücut değişikliklerinin çok hızlı olmasını önlemek için çalışmak, hareket etmek en iyi seçeneklerden biridir. Sağlıklı beslenme ve kilonuzu kontrol etmeye yardımcı olmak için egzersiz yapın. Hızlı kilo alımı veya kilo kaybı yaşarsanız, nedenini bulmak için doktorunuzu ziyaret edin.

Yeterli su içmek cildinizin nemli olmasına yardımcı olur. Yumuşak ciltlerin, kuru ciltlere göre çatlak oluşturma eğilimi daha azdır. Kahve gibi kafeinli içecekler içmek aslında çatlaklar geliştirme riskinizi artırabilir. Kahve içiyorsanız, sıvı alımınızı dengelediğinizden emin olmalısınız.

Beslenme eksikliği varsa bazı bölgelerde çatlaklar ortaya çıkabilir. Cilt sağlığını artıran besinler tüketmek yardımcı olabilir. Beslenmenizin zengin gıdalar içermelidir. C vitamini, D vitamini, E vitamini, çinko ve protein oranları yüksek olmalı.

Cildinizin güçlü veya esnek olmasında kolajen görev yapar. Kırışık görünümünü azaltma da yardımcıdır. Ancak çatlakların önlenmesi için de önemlidir. Kolajen gelişimi için C vitamini önemli bir besindir ve meyve ve sebzede bulunur. 

Narenciye meyveleri iyi C vitamini kaynaklarıdır. D vitamini almak için en kolay yol güneşe maruz kalmaktır. Vitaminler ekmek, tahıl ve süt veya yoğurt gibi süt ürünlerine de bulunmaktadır.

Çinkoda cilt için önemli kaynaktır. Yaraların iyileşmesinde rol oynar. Beslenmenize fındık ve balık gibi çinko bakımından zengin yiyecekler eklemek cildinizin sağlıklı kalmasında yardımcı olabilir.

Hamilelik Çatlağı Ameliyatı

Abdominoplasti, daha yaygın kullanım şekli ile karın germe olarak adlandırılır. Çatlak izlerinin giderilmesi için tek etkili cerrahi yöntemdir. 

Hiçbir sağlık riski oluşturmaz. Fakat çatlaklar birçok insan için endişe ve güven problemi yaratır. 

Eğer hasta çatlaklarını sadece kamufle etmek değil ortadan kaldırmak istiyorlarsa bu işlem uygulanabilir. Karın germe karın kaslarını sıkılaştırır ve orta ila alt karın bölgesindeki fazla cildi çıkarır, tüm çatlaklar fazla deri ile birlikte atılır.  

Vücudun diğer bölgelerinde oluşan çatlak izi giderilmesi için cerrahi herhangi bir prosedür yoktur.

Hamilelik Çatlağı için Hangi Doktora Gidilir?

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanınız cilt çatlağınız var ise sizi Dermatoloğa yönlendirecektir. Hekiminiz çatlaklarınıza baktıktan sonra ettikten sonra nasıl tedavi edeceğini size söyleyecektir, doktorunuza danışmadan önce bilmeniz beklenen ise çatlaklarınızın hangi seviyede olduğudur.

Çatlaklarınız kırmızı, mor veya pembe ise doktora zaman kaybetmeden gitmelisiniz. Çatlaklarınızın rengi beyaz olursa tedavisi oldukça zorlaşır tedavinin sonucu etkisiz bile olabilir. 

Cilt çatlaklarınızın seviyesine göre dermatoloğunuz hangi tedavi yöntemi kullanacağını belirleyecektir ve ona göre bir çözüm haritası oluşturacaktır.