Hamilelikte Burun Tıkanıklığı

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Nedir?

‘’Gebelik Riniti’’ adı verilen hamilelikte burun tıkanıklığı bu dönemde sıkça görülen bir rahatsızlıktır. Her 10 hamile kadından 3’ünün etkilendiği bu rahatsızlık, doğumdan sonra kendiliğinden ortadan kalkar. Hamileliğin 2. ayından itibaren başlayan burun tıkanıklığı grip, soğuk algınlığı ya da alerjik bir duruma bağlı olmaksızın ortaya çıkar. Hamilelik sürecinin sonuna doğru gittikçe artan burun tıkanıklığı nefes almayı zorlaştırabileceğinden ilaç tedavisi gerekli olabilir.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Belirtileri

Çoğu zaman grip ya da sinüzit ile karıştırılan hamilelikte burun tıkanıklığı sorununu gebelik hormonlarında görülen artış tetikler. Hastayı pek fazla rahatsız etmeyecek şekilde görülebilen burun tıkanıklığı bazı kişilerde nefes almayı engelleyecek kadar şiddetli şekilde görülebilir.

Gebelik döneminde görülen burun tıkanıklığının başlıca belirtileri şunlardır:

• Burun mukozasında ödem ve şişlik olması
• Gece nefes alamama hissi
• Burun kanaması
• Baş ağrısı
• Öksürük
• Ağız kuruluğu
• Hapşırma
• Ateş
• Uykusuzluk
• Huzursuzluk 

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Nedenleri Nelerdir?

Gebeliğin ilk aylarından itibaren başlayıp gebeliğin sonuna doğru artan kan hacmi burun tıkanıklığına yol açan önemli bir etkendir. Ayrıca progesteron ve östrojen hormonunun aktif olduğu gebelik döneminde ödem oluşumu sıkça görülür. Mukozada görülen ödem şişlik yaparak burun tıkanıklığına neden olur.

Kan akışının bu dönemde normalden daha hızlı olması solunum yolunun tıkanmasına neden olur. Burun tıkanıklığı burun dokusunun yumuşamasına ve beraberinde burun kanaması sorununa yol açabilir. Ayrıca gebelik öncesinde burun kemiğinde herhangi bir eğrilik gibi bir sorunun olması bu dönemde nefes almayı çok daha ciddi şekilde engelleyebilir.

Hamilelerde burun tıkanıklığına neden olabilecek durumlar şunlardır:

• Gebelikte annelik hormonu olarak bilinen progesteron ve östrojen hormonundaki artış
• Kan dolaşımının hızlanması sonucunda kan basında meydana gelen artış
• Grip
• Soğuk algınlığı 
• Sinüzit
• Menenjit
• Alerjen durumlar
• Aşırı kilo alımı

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Teşhisi

Gebelik döneminde burun tıkanıklığı ve beraberinde görülen şikayetler göz önünde tutularak doğru tanının konulması için fiziksel muayenenin yanı sıra bazı tahlillerin yapılması da gerekli olabilir. Hamilelikte hafif şiddette burun tıkanıklığını sorununun yaşanması normaldir. Ancak şikayetlerin daha kötüye gitmesindeki nedenlerin bulunması ve hangi durumların tetiklediğini teşhis etmek amacıyla kan testi, röntgen gibi tetkikler yapılır.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Tedavisi

Hamileliğin 2. ayından itibaren görülmeye başlayan gebelik riniti adı verilen burun tıkanıklığı şikayeti için herhangi bir tedavi yapılmasına gerek yoktur. Hastanın yaşam koşullarını değiştirmesi ve beslenme düzenine dikkat ederek şikayetler minimum seviyeye getirilebilir. Burun tıkanıklığı alerjen bir durumdan kaynaklı ise gebeliğin ilk 3 ayında herhangi bir alerji önleyici (antihistaminik) ilaç kullanılması önerilmediği için anne adayının bulunduğu ortamı temiz ve nemli tutması şikayetleri önleyecektir.

Hamilelikte grip, soğuk algınlığı, sinüzit gibi solunum yollarını ciddi şekilde tıkayarak nefes almayı engelleyecek bir rahatsızlık meydana gelirse mutlaka doktora gidilerek ilaç tedavisine başlanmalıdır. İltihaplanma gibi durumlarda antibiyotik ilaçların kullanılması önerilir. Nefes almayı kolaylaştıracak burun spreyleri ya da burun yıkama solüsyonları kullanarak şikayetler azaltılabilir.

Ciddi sorun yaşayan kişilerin daha rahat nefes alabilmeleri amacıyla Radyofrekans tedavisi yapılarak kesin çözüm sağlanır. Ancak gebeliğin durumuna göre doktorun önerisi ile bu uygulama yapılmalıdır.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Gebelikte burun tıkanıklığı şikayeti her hastada farklı şiddette ortaya çıkar. Şiddetli derecede nefes almayı engelleyici bir durum söz konusu ise acilen tedavi edilmesi gereklidir. Tedavi edilmediği taktirde hem anne hem de bebek sağlığı riske girer. Bu dönemde anne adayının yeterli miktarda nefes alamaması bebeğe yeterli miktarda oksijen ulaşmamasına neden olur. Oksijen alamayan bebekte fiziksel ve zihinsel büyüme geriliği ya da kalp damar hastalıkları gibi sorunların yaşanmasına neden olur. Ayrıca gebelik sürecinde düzenli nefes alamayan anne adayı doğum esnasında ciddi sorunlarla karşılaşabilir. Zor bir doğum olmasının yanı sıra düşük, ölü doğum ya da erken doğum riski artar.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Hamilelikte burun tıkanıklığı yaşayanlar ilk önce ilaç kullanmadan doğal yollarla şikayetleri geçirmeye çalışmalıdır. Bu süreçte ilaç kullanımı bebek sağlığını olumsuz etkileyebileceğinden önerilmez. Burun mukozasını yumuşatmak ve nefes almayı kolaylaştıracak yöntemler denenmelidir.

• Bol su içmek burun içi dokuların yumuşamasına ve solunum yolunun genişlemesine yardımcı olur. 
• Ortamdaki havanın nemini arttırmak için oda içerisinde su kaynatılarak buhar yapılabilir. Buharın bir süre solunması mukozayı rahatlatır. 
• Ilık duş almak mukozayı yumuşatarak solunum yollarını açar.
• Alçak yastıkta yatmak burun tıkanıklığını arttırabilir. Özellikle gece artan burun tıkanıklığı şikayetlerini önlemek amacıyla yüksek bir yastık kullanılmalıdır.
• Özellikle C vitavitaminiikliği burun tıkanmasına ve burun kanamasına yol açar. Gebelik döneminde C vitamini takviyesi alınması ve beslenme düzenine dikkat edilmesi önemlidir. 
• Gebelik sürecinde sigara, parfüm, boya gibi kokulara karşı hassasiyet artar. Rahatsızlık veren kokulardan uzak durulmalı, oda sık sık havalandırılmalıdır.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelmez?

Antihistaminik burun spreylerinin gebelik döneminde kullanılması anne ve bebek sağlığını olumsuz etkiler. Anne adayının tansiyonunu yükselterek kan basıncını arttıran bu ilaçlar kullanılmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.

Sigara dumanı, deterjan, deodorant gibi alerjen etkiye sahip kimyasal kokulardan uzak durulmalıdır. Hava kirliliği olan ortamlar burun tıkanıklığını tetikleyebilir. Ortamın sık sık havalandırılması ve buhar makineleri ile nemlendirilmesi önemlidir.

Hamilelikte Burun Tıkanıklığı için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelerde burun tıkanıklığı sorununa eşlik eden başka şikayetler yoksa bu durum gebelik rinitidir. Gebeliğin bitmesi ile kendiliğinden geçecek olan burun tıkanıklığı şikayeti artarsa doktora gitmeyi gerektirebilir.  

Ancak gebelik döneminde burun tıkanıklığı ile beraber ateş, burun akıntısı, öksürük, hapşırma gibi şikayetlerde görülüyorsa grip, soğuk algınlığı, sinüzit, menenjit gibi üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıklarına yol açabilir. Hamilelikte nezle ve burun tıkanıklığı şikayeti için hastanelerin dahiliye ya da kulak burun boğaz polikliniklerine giderek tedavi olunur. Fiziksel muayene ve gerekli tetkiklerin yapılmasının ardından doktor şikayetleri ortadan kaldıracak uygun bir tedavi yöntemine başlar.