Havale Geçirmek

Havale Geçirme Nedir?

Konvülsiyon adıyla da bilinen havale geçirmek, beyni oluşturan hücrelerin anormal elektriksel uyarılar iletmesi ile meydana gelir. Bu durum kişide vücut kasılmaları, çırpınma, soluk alamama, verememe ve bilinç kaybıyla seyreden nöbetleri tetikler. Vücutta görülen enfeksiyonlar havale geçirme riskini arttırmaktadır.

Yeterince anne sütü içmeyen bebeklerde havale geçirme riski daha yüksektir. Çünkü bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için enfeksiyonlara karşı dirençsiz olurlar. Enfeksiyona bağlı olarak gelişen yüksek ateş semptomu havaleyi tetikleyerek nöbet geçirilmesine neden olabilir. Genel olarak 30 ila 120 saniye boyunca kasılmaların devam ettiği görülse de kimi vakalarda bu süre daha uzun olabilir.

Havale nöbetleri, beynin tamamını ya da yalnızca bir bölümü etkileyebilir. Ancak her iki durumda da vücudun kontrolsüz tepkiler vermesi normaldir. Yetişkinlerde de görülebilen bu sağlık problemi, özellikle 1 ila 5 yaş aralığında bulunan çocuklar için risklidir. Havale nöbeti sırasında beynin ciddi oranda deformasyon yaşaması riski her zaman bulunmaktadır.

Yetişkinlerde havale geçirmek, çocuklara oranla daha seyrek görülür. Çünkü çocukların beyinleri, yetişkinlik döneminde bulunan kişilere göre daha küçük boyuttadır. Bu durum havale geçirilmesi riskini doğrudan yükselten bir unsurdur. Yapılan araştırmalar erkek çocukların kız çocuklara oranla daha sık havale geçirdiğini de kanıtlamıştır.

Havale geçirmek kendi arasında iki farklı şekilde görülebilir:

• Komplike Ateşli Konvülsiyon: Hem 38 derece ve üzeri ateşte hem de daha düşük ateşte havale nöbetinin tekrar tekrar görülmesi durumudur. Nöbet aralıkları daha kısa ve sıklığı daha fazla olduğu için beyinde ciddi deformasyonlara yol açabilir. Yetişkinlerde vücut ısısının artmasına neden olmadığı için ateşsiz havale geçirmek olarak da adlandırılır.
• Basit Ateşli Konvülsiyon: Basit febril konvülziyon olarak da bilinir. Özellikle 6 yaşından daha küçük olan çocuklarda görülür. Vücutta görülen bir enfeksiyonun yüksek ateşi tetiklemesi ile ortaya çıkar. Ateş, 38 derece ve üzerinde seyrediyorsa havale nöbetine yol açabilir. Nöbetler en fazla 10 dakika    sürer ve ardından semptomlar kaybolur.

Havale Geçirme Belirtileri

Havale geçirmek, çok kısa süre içerisinde ve gayet anlaşılır belirtiler veren bir sağlık problemidir. Ancak hastada yüksek ateş görülmüyorsa semptomlar yanlış değerlendirilebilir. Her iki durumda da hastada belirtilerin yalnızca biri ya da birden fazlası aynı anda ortaya çıkabilir. 

Havale geçirme belirtileri şu şekilde kendini gösterir:

• Ateş Yükselmesi: Basit ateşli konvülsiyon vakalarının tamamında, komplike ateşli konvülsiyon vakalarının ise bazılarında görülür. Vücut ısısının 38 dereceden daha yüksek olması büyük risk oluşturur. Çocukların beyinleri hacim olarak daha küçük olduğu için bu durum, yetişkinlere oranla daha riskli kabul edilir. Yüksek ateş uzun süre seyrediyor ve yapılan müdahalelere rağmen düşüş göstermiyorsa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Aksi halde vücut sistemleri ve beyinde kalıcı hasar gelişebilir.
• Ten renginde Değişim: Nöbet halinin başlaması ile birlikte cilt tonu ani bir şekilde sarı ve tonlarına döner. Bu durum, havale sebebiyle kan dolaşımının bozulmasına bağlı olarak gelişir. Vücudun tamamında görülür.
• Göz Bebeklerinde Dönme: Bilinç kaybı sebebiyle görülen ve istemsiz şekilde ortaya çıkan bir durumdur. Aynı zamanda konvülsiyon ve epilepsi nöbetlerinin ayırt edilmesinde önemli bir belirtidir. Hastanın bakışları tek bir noktaya odaklanırken, göz bebeklerinin hızlı hareketlerle dönmesi durumudur.
• Kas Spazmları: Hastanın istemsizce sarsılması, sıçraması, sallanması, titremesi ve hareket etmesi ile görülür. Özellikle ayakların ve ellerin hakimiyetini sağlamak zor bir hal alır. Bu durumlarda hastanın kendisine zarar vermesini önlemek için etrafındaki nesnelerin uzaklaştırılması, gerek duyuluyorsa vücudunun sabitlenmesi gerekir.
• İdrar Kaçırma: Havale nöbeti sırasında kişinin metabolizması ve kaslarını kontrol etmesi güçleşir. İdrar kesesi ve bağırsak kasları gevşeme gösterirse idrar kaçırma sorunu meydana gelecektir.
• Vücut Katılaşması: Nöbete yol açan tüm hastalıklarda olduğu gibi, havale de vücudun katılaşmasına yol açar. Bu durum nöbet sırasında beyne oksijen gitmemesi nedeniyle görülür.
• Şuur Kaybı: Havale geçirildiği sırada sinir sistemi ve beyin ciddi bir deformasyona maruz kalabilir. Bu durum nöbet halindeki hastada şuur kaybına yol açar. Hayli riskli bir belirti olan şuur kaybı ile dilin, tükürüğün ya da kusmuğun soluk borusunu tıkaması muhtemeldir.
• Görme Duyusunun Yitirilmesi: Havale nöbeti sırasında görme sinirleri hasar görüyorsa ortaya çıkar. Genel olarak nöbetin sona ermesi ile birlikte kendiliğinden düzelir. Ancak hastanın ateşi çok yüksekse, nöbet sonrasında geçici bir süreliğine daha devam edebilir. Görme duyusunun kaybolması, hastanın görse dahi algılayamaması ile de ortaya çıkabilir.

Havale nöbetleri sırasında görülen belirtiler, kişinin geçirdiği bir sonraki nöbette de aynı olmak zorunda değildir. Nöbet halinde ortaya çıkan semptomlar 10 dakikadan daha uzun süre devam ediyorsa acil servise başvurmak gerekecektir.

Havale Geçirme Nedenleri

Havale geçirmek altta yatan farklı hastalıkların varlığı, kandaki glikoz miktarının aniden düşmesi, yaş, cinsiyet ve genetik faktörler gibi etmenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Genellikle 6 yaşından daha küçük olan çocuklarda görülen bu durumun en yaygın sebebi vücutta görülen enfeksiyonlardır. Çünkü enfeksiyon oluşumu, yüksek ateş şikayetini tetikleyerek havale nöbetine yol açabilir.

Havale geçirmenin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Beyinde Enfeksiyon Oluşumu: Beyin dokusunda enfeksiyon oluşumu ile ortaya çıkan bu durum kişilik bozukluğu hastalıklarına, ani duygusal değişimlere, akıl sağlığı bozukluklarına, hareketlerin kontrol edilememesine, konuşma bozukluklarına ve nöbet hastalıklarına neden olur. Oluşan enfeksiyon sinirsel iletim ve beyin fonksiyonlarında tahribata yol açtığı için özellikle küçük çocuklarda sık sık nöbet geçirilmesine neden olabilir. Mide bulantısı, iç organlarda şişkinlik ve emme bozukluğu gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Kafa Travmaları: Kafa bölgesinin maruz kaldığı tüm travmalar beyin hasarı riski taşır. Trafik kazası geçirmek, şiddete maruz kalmak, düşmek ya da herhangi bir sebeple başa darbe almak beyin elektrik iletimini olumsuz etkiler. Bu durum vücudun istemsiz sarsılması ve kasılmasına yol açarak havale nöbeti tetikler.
• Altta Yatan Hastalıklar: Beyin enfeksiyonu ve yüksek ateş haricinde kalp ve damar hastalıkları, AIDS, yüksek tansiyon, inme, böbrek fonksiyon bozuklukları, şeker hastalığı, karaciğer hastalıkları, üst solunum yolu hastalıkları, menenjit, gebelik zehirlenmesi, alt solunum yolu hastalıkları, üriner sistem enfeksiyonları ve beyin tümörü gibi hastalıklar da havale nöbetlerini tetikler. Yetişkinlerde görülen havale nöbetlerinin büyük bir çoğunluğu altta yatan hastalıklara bağlı olarak ve yüksek ateş şikayeti olmadan seyreder. Nöbetlere yalnızca bu hastalıklar değil, tedavide kullanılan ilaçlar de yol açabilir.
• Ateş Yükselmesi: Vücut ısısının 38 derece ve daha üzerinde olması havale nöbetlerine yol açar. Yetişkin insanların beyinleri hacim olarak daha büyük olduğundan, çocuklara oranla daha az etkilenirler. Bu nedenle ateşe bağlı havale nöbetleri en sık 6 yaşına kadar geçen dönemde ortaya çıkar. Ateşin sık yükselmesi ve sık aralıklarla havale nöbeti geçirilmesi beyinde kalıcı hasara yol açabileceği için kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Havale Geçirme Teşhisi

Geçirilen nöbetlerin havale nedeniyle olduğunu kesinleştirmek ve diğer nöbet hastalıklarından kesin olarak ayırt etmek için hastaya bazı tahlil ve tetkiklerin yapılması gerekir. Bu sayede hastaya en doğru ve etkili tedavi seçeneği uygulanabilir. Havale geçirme durumu kendini tekrarlıyorsa ve nöbetler 10 dakikadan daha uzun süre boyunca devam ediyorsa MR, EEG ve BT yöntemlerinden yardım alınır.

Havale geçirme teşhisinde kullanılan tanı yöntemleri şu şekildedir:

• Fiziki Muayene: Bu basamakta hastanın şikayetleri dinlenir. Ardından yaşı, boyu, kilosu, tıbbi geçmişi, ailede görülen genetik hastalıkların bilgisi, şikayetlerin ne kadar süredir devam ettiği, ne sıklıkla görüldüğü ve kullanılan ilaçlar gibi bilgiler toplanır. Ardından hastanın fiziki değerlendirmesi yapılır ve hangi tetkiklerin uygulanacağına karar verilir.
• Elektroensefalografi (EEG): Beyindeki elektriksel iletimin haritalandırılması ve kayıtların kağıt üzerine aktarılmasını sağlayan tekniktir. Uygulama için kulak memesi ve kafa derisine cihaza bağlı olan elektrotlar yerleştirilir. Ardından beynin frekanslar karşısında verdiği tepkiler analiz edilir. Yüksek ateşin görülmediği havale nöbetlerinde EEG çekimi uyku sırasında yapılabilir.
• Manyetik Rezonans (MR): MR cihazı ile yaratılan manyetik alandaki radyo dalgaları sayesinde iç organlarda deforme olan, hasar gören ya da hastalıklı olan dokuları ayırt etmek mümkün olur. Uygulama sırasında hastada herhangi bir ağrı ya da acı duyumu oluşmaz. Beyin taraması yapılarak havale nöbetlerine yol açan herhangi bir hastalığın olup olmadığı kontrol edilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): X ışınlarının yönlendirilmesi ile uygulanan bu görüntüleme tekniği, nöbeti tetikleyen ya da nöbet sonrası deforme olan beyin dokularını kısa sürede belirler. Radyasyon oranı yüksek olsa da diğer görüntüleme tekniklerine göre daha detaylı sonuçlar verir.

Havale Geçirme Tedavisi

Havale geçirme tedavisinde kullanılacak yöntem hastanın yaşına, nöbet sıklığına, genel sağlık durumuna, kullanılan ilaçlara, kronik hastalıkların olup olmadığına, nöbeti tetikleyen hastalıklara ve nöbet süresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Havale geçirme sırasında hastada görülen nöbet haline acil müdahale yapmak, vücutta kalıcı hasarların görülmesini önlemek açısından oldukça önemlidir. Acil müdahale yapabilmek için kişinin kesinlikle ilkyardım bilgisi olmalıdır. Aksi halde yanlış uygulamalara bağlı olarak genel sağlık durumunu büyük oranda etkileyecek komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Havale geçirme tedavisinde kullanılan yöntemler şu şekildedir:

• Acil Müdahale: Öncelikle hastanın düz bir zemine yatırılması ve ateşinin kontrol edilmesi gerekir. Bu sayede tükürük, mide salgısı ya da dilin solunum yollarını tıkaması engellenmiş olur. Yüksek ateş gözleniyorsa kıyafetleri çıkarılır. Hastanın bilincini kaybetmesini engellemek için sakin bir ses tonuyla ilgisini çekmek gerekir. Bu sırada nöbet halinin ne kadar süredir devam ettiği de takip edilmelidir. Çünkü 10 dakikadan daha uzun süren nöbetler karşısında vakit kaybetmeden ambulans çağırmak, hayati önem taşır. Hastada istemsiz kas spazmları ve sarsılma gibi semptomlar görülüyorsa kendisine zarar verebileceği tüm eşyalar kaldırılmalı ve etrafı rahat nefes alabileceği şekilde açık bırakılmalıdır.
• İlaç Tedavisi: Havale nöbetlerinin engellenmesi için antikonvülsan ilaçların kullanımı gerekir. Kullanılacak ilaçların dozu hastanın yaşına, vücut ağırlığına, çocuklarda gelişim oranına, havale geçirme sıklığına, nöbet sürelerine, kronik hastalıkların varlığına ve kullanılan diğer ilaçlara bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle ilaçların ve kullanılacak dozun hastaya özel olarak belirlenmesi gerekir. Nöbetlerin sıklaşması gibi yan etkiler ortaya çıkarsa vakit kaybetmeden hekiminize başvurmanız önem taşır.
• Transkraniyal Manyetik Uyarım: Beynin elektriksel olarak uyarılması ile uygulanır. Havale nöbetleri beyinde görülen anomaliler nedeniyle gerçekleşiyorsa tercih edilir. Ancak çok yaygın bir tedavi seçeneği değildir.
• Nörostimülasyon: Beyne yerleştirilen implant, havale nöbeti sırasında devreye girerek etki gösterir. Bu cihaz beyin dokusunun içerisine ya da beynin yüzey kısmında olabilir. Havale nöbeti başladığı anda alakalı bölgeye elektriksel uyarım göndererek nöbetin durdurulmasında etkilidir.
• Vagus Sinir Uyarımı: Göğüs derisinin içerisine yerleştirilen bir implant, havale nöbetine sebep olan elektriksel iletimi engeller. Vagus sinirinin bu cihazla uyarılması nöbet sürelerini kısaltsa da ilaç tedavi ile desteklenmesi gerekebilir.
• Cerrahi Operasyonlar: Özellikle ilaç tedavisine direnç gösteren, sık tekrarlayan ve uzun süre devam eden havale nöbetleri için uygulanır. Yapılan operasyonların %90’ı olumlu sonuçlar vererek hastaların hayat kalitelerinde büyük bir artış yaşanmasını desteklemektedir.

Havale Geçirmek Tedavi Edilmezse

Havale geçirmek, özellikle küçük yaştaki çocukların beyin dokusunda ağır tahribatlara neden olabilir. Henüz gelişimini tamamlamayan beyinde elektrik iletiminin bozulması ileri yaşlarda kalıcı hastalıklara yol açabilir. Bu durum özellikle yüksek ateşle birlikte seyreden havale vakalarında yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle kesinlikle ihmal edilmemeli ve tedavi edilmelidir.

Havale geçirmenin sonuçları arasında şu komplikasyonlar yer alır:

• Havale nöbetinin 10 dakikadan daha uzun süre devam etmesi, beynin oksijensiz kalmasına yol açabilir. Beyne 4 dakika ve üzerinde oksijen gitmezse kalıcı olarak konuşma bozuklukları, zeka geriliği ve yürüyememe gibi sonuçlar ortaya çıkacaktır.
• Yüksek ateş görülmeden tekrar eden havale nöbetleri, ileri dönemlerde epilepsi hastalığına sebep olabilir. Bu durum yetişkinlerde havale geçirmenin sonuçları arasında sıklıkla görülür.
• 6 yaşından daha küçük çocuklarda görülen ve yüksek ateşle seyreden havale nöbetleri, ileri dönemlerde motor becerilerin gelişmesini engelleyecektir.
• Havale nöbeti sırasında beyin dokusunun tahrip olması, ileri dönemlerde psikolojik hastalıklara ve kişilik bozukluklarına yol açabilir.
• Özellikle çocuk yaşlarda geçirilen ve sık tekrarlayan basit ateşli havale nöbetleri, ileri yaşlarda sperm kalitesinde bozulmalara ya da kısırlığa sebep olabilir.

Havale geçirmenin kalıcı etkileri olabilir. Bu nedenle vücutta herhangi bir hasara neden olmaması için doğru acil müdahalede bulunulması ve uygun tedavinin sağlanması oldukça önemlidir.

Havale Geçirmeye Ne İyi Gelir?

Havale geçirmek ciddi bir sağlık problemi olduğu için kesinlikle profesyonel tedavilerin uygulanması gerekir. Evde uygulanan bitkisel kürler, havale nöbetlerini tetikleyen hastalıkları ya da nöbet sıklıklarını engellemek için yeterli olmayacaktır. Ancak havale nöbetleri enfeksiyon sebebiyle görülüyorsa, vücut direncini arttıran ve ateş düşürücü özelliği bulunan bitkilerden yardım alınabilir.

Bu bitkiler şu şekildedir:

• Sarımsak: Enfeksiyon hastalıklarının tedavisi için sarımsak tüketmek faydalı olacaktır. Fakat enfeksiyon karşısında antibiyotik ilaç kullanıyorsa, sarımsak tüketmek ilacın beklenen etkisinde farklılıklara sebep olabilir. Bu nedenle sarımsak takviyesi yapılmadan önce mutlaka hekim onayı alınmalıdır.
• Bitki Çayları: Yetişkinlerde havale geçirmek stres seviyesinin yüksek olmasına bağlı olarak gelişebilir. Bu durumlarda nane ve papatya çayı tüketmek, kişinin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
• Turunçgiller: C vitamini yönünden zengin olan bu meyveler, vücut direncinin arttırılması ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde etkilidir. Enfeksiyon hastalıklarının giderilmesi için tüketilebilir.
• Ceviz: Beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi ve beyin sağlığının korunması için faydalıdır. Her gün uygun miktarda ceviz tüketmek, beyin dokusunda görülen deformasyonların önlenmesinde etkilidir.

Havale nöbetlerinin engellenmesi için herhangi bir bitkisel tedavi uygulanmadan önce mutlaka hekim onayı alınmalıdır. Aksi halde reçete edilen ilaçların etkisi azalabilir ya da beklenenden fazla etki göstererek çeşitli komplikasyonlara neden olabilir.

Havale Geçirmeye Ne İyi Gelmez?

Havaleye iyi gelmeyen uygulamalar, kişinin genel sağlık durumunu büyük oranda bozacaktır. Özellikle yüksek ateşle seyreden konvülsiyon vakalarında vücut ısısının aniden düşürülmesi hipotermi problemine yol açabilir.

Havale nöbeti sırasında hastanın düz bir zemine, yan olarak uzanması gerekir. Özellikle nöbet sırasında çocukların kucağa alınması ya da yatırılması soluk borusunun tıkanmasına neden olabilir. Bu durum dilin, mide özsuyunun ya da tükürüğün boğazda toplanması ile meydana gelir.

Yüksek ateşin görüldüğü durumlarda hastanın üzerindeki kıyafetlerin çıkarılması gerekir. Hasta üşüdüğünü söylese de üzeri örtülmemeli, kan dolaşımının yoğun olduğu bölgelere soğuk havlu ya da buz uygulaması yapılmalıdır. Aksi halde vücut ısısı daha fazla yükselir ve vücutta kalıcı hasarlara neden olabilir.

Havale nöbeti başladıktan 10 dakika sonrasına kadar geçmiyorsa vakit kaybetmeden ambulans çağırmak hayati önem taşır. Daha uzun süre beklemek ve tıbbi destek almamak, hastanın kalıcı fiziksel ya da mental sorunlar yaşamasına yol açacaktır.

Havale geçirme sorununun ihmal edilmesi, nöbetlerin sıklaşmasına ve nöbet sürelerinin uzamasına yol açabilir. Bu nedenle nöbet sırasında ya da ateşli havale sonrasında, tetikleyen sebebin teşhis edilmesi ve en uygun tedavi seçeneğinin uygulanması gerekir.

Havale İlaçları

Havale geçirilmişse ya da havale geçirilme riski önlenmek isteniyorsa antikonvülsan ilaçların kullanımı gerekir. İlacın seçiminde havalenin tipi, ilacın yan etkileri, hastanın yaşı, vücut ağırlığı, başka ilaç kullanılıp kullanmadığı, kronik bir hastalığının olup olmadığı ve genel sağlık durumu gibi etmenler göz önünde bulundurulur.

Antikonvülsan ilaçlar her gün düzenli şekilde, reçete edildiği gibi alınmalıdır. İlacın yarılanma ömrüne bağlı olarak 1 ila 3 doz arasında olacak şekilde doz düzenlemesi yapılır. Bu hesaplama kesinlikle uzman bir hekim tarafından yapılmalı ve hastanın kullanması gereken doz muayene sonrasında belirlenmelidir. Hastanın kullanması gereken farklı bir ilaç ya da ilaç grubu varda bu durum mutlaka hekime bildirilmelidir. Aksi halde ilaçların etken maddeleri etkileşime girerek riskli komplikasyonlar doğurabilir.

Antikonvülsan ilaçların kullanımına başladıktan kısa süre sonra havaleler kontrolden çıkarsa, sarılık gelişirse ya da farklı komplikasyonlar ortaya çıkarsa vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Bu durumlarda hastanın kan sayımları ve karaciğer fonksiyon testleri yapılır. Görülen yan etkiler ilacın dozu ile alakalı ise doz düzenlemesi yapılır. Gerekli durumlarda ilaç dozu arttırılabilir, azaltılabilir ya da aynı dozda kullanımı tavsiye edilir.

İlaç tedavisi başlatıldıktan sonra hastada bilinç bulanıklığı, uyku hali, havalelerin sıklaşması ya da kusma gibi şikayetler görülüyorsa kan ilaç düzeyi (ilaç etken maddesinin kana geçme oranı) kontrol edilmelidir. Bunun için hastadan sabah saatlerinde, henüz günlük ilaç dozunu almadan önce kan örneği alınır ve laboratuvar ortamında incelenir. Test sonucu, ilacın kandaki en düşük düzeyini göstererek doz düzenlemesi için yardımcı olur.

İlaç bazı kişilerde havaleleri tam olarak kontrol altına alırken, bazılarında ise süresini ve sıklığını azaltır. Bu, epilepsinin altta yatan nedenlerine bağlı olarak farklılık gösterir. Havale nöbetleri yalnızca 1 ilacın kullanımıyla kontrol edilemiyorsa, 2. ya da 3. ilaçlar reçete edilebilir.

Ortalama 2 yıl havalesiz geçirildikten sonra antikonvülsan ilaçlar 6 ayda yavaş yavaş azaltılarak hekim kararıyla kesilir. Bu süreler de nöbetlerin altında yatan nedenlerine havalelerin kolay ya da zor kontrol altına alınabilirliğine, EEG (beyin dalgalarının izlenmesini sağlayan görüntüleme tekniği) ve beyin görüntülemesi sonuçlarına bağlı olarak yapılır.

Tüm ilaçlarda olduğu gibi bu ilaçlarda da yan etkiler vardır. Bazılarının karaciğere ve kemik iliğine olan zararları daha fazladır. Ek olarak, ciltte döküntüler, kusma, davranış bozuklukları, uyku hali, algılama bozukluğu da yapabilir. Ancak bazı zararsız, çok nadir havale vakalarında ilaç kullanımına gerek duyulmaz. Antikonvülsan ilaçların uyuşturucu etkisi yoktur yani bağımlılık yapmazlar.

Havale Ameliyatı

Havale nöbetlerinin tedavisi için cerrahi operasyonların uygulanması gerekebilir. Bu durum özellikle ilaç tedavisi ile kontrol altına alınamayan, sık tekrarlayan ve uzun süreli olarak devam eden nöbetlerde tercih edilir.

Havale tedavisi için beyin ameliyatı kararı verilmeden önce elektrik uyarımı ve pil tedavileri gibi seçenekler değerlendirilir. Ancak diğer tedavi yöntemleri ile istenen sonucun alınamayacağı düşünülüyorsa cerrahi operasyon tercih edilir. Beyin ameliyatı kararı vermeden önce hastanın genel sağlık durumu, ameliyat riskleri ve ameliyat yapılmazsa doğacak sonuçlar detaylı şekilde değerlendirilir. Operasyonun sağlayacağı yarar, havale geçirmenin zararlarından daha yüksekse hasta operasyona hazırlanır.

Havale nöbetleri için ülkemizde yapılan beyin ameliyatları, %90 oranında olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Operasyon, nöroloji cerrahları tarafından gerçekleştirilir. Bazı durumlarda havale nöbeti sebebiyle meydana gelen kalıcı beyin hasarları için de cerrahi müdahale uygulanması gerekebilir. Hekiminiz detaylı bir muayene sonrasında operasyon hakkında bilmeniz gereken detayları sizinle paylaşacaktır.

Hamilelikte Havale Geçirmek

Hamilelikte havale geçirmek, genellikle gebelik zehirlenmesine bağlı olarak meydana gelir. Gebelik zehirlenmesinin en yaygın komplikasyonlarından biri, eklampsi adı verilen ve kan basıncının bir anda yükselmesi ile gelişen nöbet halidir. özellikle gebeliğin 5. ayında, doğumdan sonraki ilk 2 gün içerisinde ya da doğum esnasında görülme riski yüksektir.

Hamilelikte konvülsiyon geçirme belirtileri, çocuklarda ve büyüklerde havale geçirmekten farklı değildir. Özellikle besin yetersizliği çeken, daha önceki doğumlarında gebelik zehirlenmesi yaşayan, çoklu gebelik geçiren, diyabet hastası olan, böbrek yetmezliği şikayeti bulunan, 20 yaşından daha küçük olan ya da 35 yaşından daha büyük olan anne adaylarında görülme sıklığı daha fazladır.

Gebelik döneminde havale geçirilirse acil müdahale hayati önem taşır. Çünkü anne adayının beyni oksijensiz kalırsa hem kendisinin hem de bebeğin hayatı tehlikeye girer. Aynı zamanda düşük ve erken doğum gibi sonuçlar da ortaya çıkabilir. Bu nedenle hamilelerde havale belirtilerinden bir ya da birkaçı görülüyorsa vakit kaybetmeden hastaneye götürülmesi oldukça önemlidir.

Çocuklarda Havale Geçirmek

Havale geçirmek, özellikle 6 yaşına kadar olan çocuklarda sık görülen bir sağlık problemidir. Bağışıklık sisteminin güçsüz olduğu bu dönemlerde enfeksiyon hastalıkları sık sık meydana gelebilir. Bu durum ateşin yükselmesine ve havale nöbetinin başlamasına sebep olabilir.

İdrar yolu enfeksiyonları, solunum sistemi enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları ve boğaz enfeksiyonları gibi hastalıklar çocuklarda havale geçirmeye neden olan durumların başında gelir. Bu hastalıkların kesinlikle ihmal edilmemesi ve hekimin önerdiği süre boyunca tedavinin sürdürülmesi gerekmektedir.

Yüksek ateşle seyreden basit febril konvülziyon, çocukları yetişkinlere oranla daha fazla etkiler. Aynı zamanda erkek çocuklarda görülme sıklığı, kız çocuklara göre daha yüksektir. Havale nöbetlerini tetikleyen sağlık sorunları tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde zeka geriliği, yürüme bozuklukları, konuşma sorunları, kısırlık, felç ya da beyin dokusunda tahribat gibi kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Bu nedenle çocuklarda havale geçirilmesi ihmal edilmemeli, mutlaka uzman bir pediatrist tarafından muayene edilmelidir.

Bebeklerde Havale Geçirmek

Bebeklerde havale geçirme, özellikle doğumdan sonraki 2. ila 6. aydan itibaren görülür. Bebeklerin bağışıklık sistemi henüz gelişmediği için, vücutları anne sütünden aldıkları bileşenler ile korunur. Fakat bazı durumlarda bu koruma yeterli olmaz ve sık geçirilen ya da tekrarlayan enfeksiyon hastalıkları meydana gelebilir. Bu hastalıkların doğru şekilde tedavi edilmemesi ateşin yükselmesine ve böylece havale nöbetine yol açacaktır.

Bebeklerde havale nöbeti sırasında idrar kaçırma, dışkı yapma, kusma ya da ağızdan köpük şeklinde tükürük gelmesi yaygın semptomlardır. Aynı zamanda vücudun kasılması, titreme ve gözlerin tek bir noktada sabitlenmesi gibi belirtiler de görülür. Bu durumlarda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna gidilmesi ve nöbetin kaç dakika boyunca sürdüğünün takip edilmesi gerekir.

Bebeklerin beyin ve vücut gelişimleri henüz tamamlanmadığı için havale nöbetleri kalıcı hasarlara neden olabilir. Özellikle yüksek ateş, bebeklerin narin vücutlarında diğer çocuklara ya da yetişkinlere oranla daha fazla tahribata neden olur. Bebeklerde havale belirtileri görülmesi halinde mutlaka uzman bir pediatristten yardım alınması gerekir.

Havale Geçirme için Hangi Doktora Gidilir?

Havale belirtilerinden birini kendinizde ya da yakınlarınızda görüyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Havale geçirme hastalığı ile Nöroloji (Beyin ve Sinir Sistemi Hastalıkları) ya da Dahiliye (İç Hastalıkları) bölümü ilgilenmektedir. Nöroloji ve Dahiliye bölümü, özel sağlık kuruluşları ve devlet hastanelerinde başvurabileceğiniz bir bölümdür. Uzman hekim gerekli tetkiklerin ardından en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.

Çocuklarda görülen havale nöbetleri için hastanelerin Acil Servis ya da Pediatri (Çocuk Hastalıkları) bölümlerine başvurmak gerekir. Basit ateşli konvülsiyon vakaları için Aile Sağlığı Hekimi gerekli müdahaleleri yapar. Ancak ileri evredeki havale nöbetleri için Çocuk Nöroloji Hekimi tarafından detaylı muayene yapılmalıdır.