Hidrosel Ameliyatı Nedir?

Halk diliyle “su fıtığı” olarak bilinen hidrosel, testisleri saran zar dokusunun içerisinde olması gerekenden daha fazla sıvı birikerek skrotumun (testis torbası) şişmesidir. Hidrosel ameliyatı ise, testis torbasının açılarak bu zarın içerisindeki fazla sıvının bölgeden uzaklaştırılması işlemidir.

Hidrosel genel olarak herhangi bir tedaviye ya da ameliyata gerek kalmadan kendi kendisine zaman içerisinde düzelen bir durumdur. Fakat testis zarı içerisinde biriken sıvı miktarı çok fazla ise kişiye rahatsızlık ve ağrı verir. Bu durumda tıbbi bir müdahaleye ihtiyaç vardır.

Hidrosel sıklıkla rastlanan bir durumdur. Yeni doğan erkek çocuklarda yaygın olarak gözlemlenmektedir. Yetişkinlerde ise, 40 yaşlarından sonra meydana gelmektedir ve ortalama her 100 erkekten 1’inde hidrosel görülmektedir.

Bebeklerde hidrosel, konjenital hidrosel yani doğumsal hidrosel olarak adlandırılmaktadır. Erkek bebeklerin %6’sında konjenital hidrosel görülmektedir. Bebek anne karnındayken 14.haftaya kadar testisleri karın içerisindedir. 14.haftadan sonra ise testisler testis torbasına geçmektedir.

Bu süreçte bebeğin testis torbasına uzanan kanalda kapanmama durumu ya da yanlış şekilde kapanma olursa konjenital hidrosel durumu meydana gelir.

Hidrosel Tedavi Çeşitleri

• Hidroselin henüz erken safhalarında yani testislerde biriken sıvının çok fazla olmadığı, testisin çok fazla şişmediği ve kişiyi rahatsız etmediği durumlarda iltihap önleyici, ağrı kesici haplar kullanarak bu rahatsızlıkla baş edilebilmektedir.
• Hafif hidrosel durumları ortalama 6 ay kadar bir süre içerisinde kendi kendisine düzelir ve testislerdeki şişlikler kaybolur. Daha sonraki zamanlar içerisinde yeniden tekrarlanabilen hidrosel sorunu için doktora gidilmeli ve hidroselin neden kaynaklandığı öğrenilerek tedavi süreci izlenmelidir.
• İlaç ve diğer tedavi yöntemleri ile sonuca ulaşılamadığı takdirde hidrosel ameliyatına başvurulmaktadır. Ağrılı ve rahatsız edici hidrosel durumlarında 2 çeşit yöntem izlenmektedir. Bu yöntemlerden biri ameliyatsız ince iğne aspirasyonu iken diğeri hidrosel ameliyatıdır.

İnce İğne Aspirasyonu Yöntemi

• İnce iğne aspirasyon yöntemi, iğne kullanılarak uygulanan bir hidrosel tedavi yöntemidir. 
• Bu yöntemde ince bir iğne yardımıyla testisleri saran zardaki fazla sıvı çekilerek tedavi sağlanır.
• Bu tedavi yöntemine doktor ve hasta beraber karar vermektedir. Doktor gerekli incelemeyi yaptıktan sonra hasta ile konuşarak durumu izah eder ve ameliyata gerek kalmadan bu yöntemle hastalığın tedavi edilebileceğini anlatır.
• Ameliyata gerek kalmadan hidroselin tedavi edilmesi durumunun haricinde bir de ameliyatın yüksek riskli olduğu ve komplikasyonların olabileceği durumlarda da ilk olarak bu yöntem tercih edilir. 

İnce iğne aspirasyon tedavisi şu şekilde yapılmaktadır;

• Hasta operasyona hazırlanır. (Uygun operasyon gömleği giydirilir)
• Hasta masaya yatırılarak testis bölgesine lokal anestezi uygulanır.
• Bölge tamamen uyuştuktan sonra ince uzun bir iğne ile testis torbasından girilerek zardaki sıvı çekilir.
• Sıvı çekildikten sonra gerekli görülürse, tekrar dolmaması için kimyasal bir sıvı enjekte edilir.
• Bölgeye enfeksiyon kapmaması için pansuman yapılarak kapatılır ve işleme son verilir.
• İşlem sırasında ağrı duyulmaz fakat işlem sonrasında testiste ağrı meydana gelebilmektedir.

Hidrosel Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Hidrosel tedavisinin diğer bir yöntemi olan ameliyat yöntemi, ciddi hidrosel durumlarında uygulanabilecek tek yöntem olarak görülmektedir.

Testislerdeki fazla sıvı nedeniyle testis hem şişmekte hem de ağırlaşmaktadır. Bu ağırlık hastaya ciddi rahatsızlık vermektedir. Ayrıca şişlik nedeniyle hasta yürürken otururken ya da uyurken ağrı duymaktadır. Bu durumda hidrosel ameliyatı ile hasta tedavi edilmektedir.

Hidrosel ameliyatı şu şekilde yapılmaktadır;

• Hasta ameliyata hazırlanır. 
• Hastaya damar yolu açılarak gerekli sıvı ilaçlar verilir ve serum takılır.
• Hastaya genel anestezi uygulanarak uyutulur.
• Anestezi altındaki hasta tamamen bilinçsiz durumda olacağı için nefesini düzenlemek adına ağzına oksijen maskesi takılır.
• Hastanın testis torbasına neşter yardımıyla kesi açılır. 
• Ortaya çıkan testislere de kesi açılarak testislerdeki sıvı boşaltılır.
• Testisler ve testis torbası dikilir ve bölgeye pansuman yapılarak işleme son verilir.
• Hastanın durumuna göre 1 günlük bir hastanede kalma söz konusu olabilse de yatılı bir tedavi değildir.

Hidrosel Ameliyatı Komplikasyonları

Hidrosel ameliyatı cerrahi bir müdahale olduğu için işlem sonrasında çeşitli komplikasyonlar yaşanabilir. Hidrosel ameliyatı komplikasyonları:

• Ameliyat için açılan testis zarlarında kanama meydana gelerek testis torbasını şişirme.
• Enfeksiyon
• Anesteziye bağlı komplikasyonlar. (Akciğer, kalp rahatsızlıkları)
• Testis torbasında kızarıklık ve yanma hissi
• Yaradan sızmalar ve kötü koku şeklinde ortaya çıkmaktadır.

Hidrosel Ameliyatı Riskleri

• Hidrosel problemi tekrar edebilir.
• Ameliyat sonrasında testislerde enfeksiyon meydana gelebilir.
• Testis torbasında şişlikler olabilir ve ödem gelişebilir.
• Ameliyat sonrasında geçici olarak sonda takılması gerekebilir. Sonda takılırken idrar kanalında yaralanma olabilir ve bu durumda kalıcı sonda takılabilir.
• Ameliyat esnasında sperm kanalları zarar görebilir.
• Testis torbasına kesi açılırken testis zarar görebilir ve yeni bir ameliyat gerekebilir.
• Ameliyatta beklenmeyen bir kanama meydana gelebilir ve ek işlem gerektirebilir.

Hidrosel Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hidrosel ameliyatı olanlar, belirli bir süre için gözlem odasında tutulduktan sonra normal koşullarda aynı gün eve gönderilirler. Bu durumda tıbbi bir müdahale söz konusu olamayacağı için hastanın evde dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır. Hidrosel ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir;

• Hidrosel ameliyatı sonrası şişlik ve ağrı beklenen bir durumdur. Doktorun önerdiği ilaçlar ve ağrı kesiciler düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Hidrosel ameliyatı sonrası banyo yapılmamalı ya da bölgenin su ile temasından kaçınılmalıdır.
• Ağır kaldırılmamalı ve otururken testislerin üzerine oturmamaya dikkat edilmelidir.
• Hidrosel ameliyatı sonrası cinsel ilişki 6 haftaya kadar önerilmemektedir.
• Tuvalet ihtiyacı sırasında vücut kasılmamalı ve idrarın yavaşça kendiliğinden çıkması beklenmelidir.
• Ameliyat sonrası birkaç gün boyunca uyku saatlerinde yana doğru yatılmalı ve testislere gelmeyecek şekilde dizler arasında bir yastık koyup yatılmalıdır.
• Tamamen iyileşmeden spor faaliyetlerinden kaçınılmalıdır.
• Ayağa kalkarken destek alınmalıdır.
• Arabada otururken arabanın sallanması veya tümseklerden geçerken arabanın sekmesi durumlarına karşı testisler zarar görebilmektedir. Ameliyattan sonra belli bir süre araba kullanılmamalı veya gerekmedikçe arabaya binilmemelidir.
• Ameliyat sonrasında çok fazla artan ağrı, sıcaklık, kızarıklık, aşırı şişme ve ateş durumlarında kısa süre içerisinde sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

Hidrosel Ameliyatı İyileşme Süresi

• Hidrosel ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenlere uyulduğu ve doktor tarafından önerilen ilaçların düzenli kullanıldığı takdirde iyileşme süresi ortalama 2 haftadır.
• Hidrosel ameliyatı iyileşme süresi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. 
• Uzman doktor tarafından gerek görülmesi halinde hastaların ameliyattan 1 veya 2 hafta sonra tekrardan kontrole gelmeleri istenebilir. 
• Hidrosel ameliyatı sonrası ödem sık karşılaşılabilen bir komplikasyondur. Ameliyat sonrasındaki muayene sırasında ödem oluşumu gözlemlenir ise ilaç ve ek tedavi yöntemlerine başlanmaktadır. 
• Hidrosel ameliyatı sonrası iltihaplanma ve ödem oluşumları gözle ve dokunma ile kendini belli etmektedir. Bu nedenle, hastaların göz ile incelemesi sonucunda da sorunlar fark edilebilir.
• Hidrosel ameliyatı sonrası sertlik, sızıntı, şişlik ve kötü koku var ise bu belirtiler enfeksiyonu işaret etmektedir. Bu durum gözlemlendiğinde kısa süre içerisinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Hidrosel ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde ilk 1 hafta oldukça önemlidir. İlk 1 hafta hastanın çok fazla hareket etmemesi ve dinlenmesi gerekmektedir. 
• Beslenmeye dikkat edilmeli ve bol su içilmelidir. Uzman doktor tarafından önerilen antibiyotiklerin kullanım saatlerine uyulması ile ağrı ve şişlik gibi şikayetler 10 gün içerisinde tamamen kaybolmaktadır.
• Hasta, 2.haftadan itibaren normal yaşamına dönülmektedir. 
• Hastanın çalıştığı iş ağır ve fiziksel güç istiyorsa 1 ay boyunca işe gidilmemelidir.
• Hastanın çalıştığı iş fiziksel güç istemiyorsa ortalama 2 ila 3 hafta içerisinde iş hayatına dönmesi mümkündür. 
• Yürüyüş ve hafif koşu gibi sporlar 1 aydan sonra önerilmektedir. Ağırlık kaldırmaya dayalı sporlar ise tam iyileşmeden ortalama 1-2 ay kadar önerilmemektedir.

Bebeklerde Hidrosel Ameliyatı

• Bebeklerde hidrosel ameliyatı yapılmadan birkaç gün önce anestezi için gerekli tahliller yapılır. (Kan ve idrar tahlili, akciğer filmi ve biyokimyasal tahliller)
• Ameliyat öncesinde antibiyotik tedavisi yapılır.
• Bebeğe genel anestezi uygulanır.
• Kasık bölgesine birkaç cm kesi açılır.
• Hidrosel zarına erişilir ve hidrosel çıkartılır.
• Bölge dikiş atılarak kapatılır.
• Enfeksiyon riskinin önüne geçilebilmesi için bölgeye pansuman yapılır ve antibiyotik tedavisi verilir.