Klinodaktili

Klinodaktili Nedir?

Klinodaktili, doğuştan gelişen bir parmak hastalığıdır. Bu gelişim anomalisi, genellikle parmaklar ve elin yapısındaki kemiklerde ortaya çıkmaktadır. Bu parmaklar ya çok büyümüş şekilde görünür ya da yapı olarak eğri dururlar.

Klinodaktili terimi, parmakların yapısının bozuk olmasına sebebiyet veren el bozukluğu için de kullanılabilmektedir. Bu rahatsızlık; doğuştan gelen bir gelişim bozukluğudur. Parmakların normal olmayan gelişimi, elin kendi işlevini gerçekleştirmesinin önüne geçebilmektedir.

Klinodaktilinin teşhis gerektiren ciddi vakaları toplumda ender görülür. Çoğunluğu serçe (küçük) parmakta ve bu parmağın son ekleminde görülen eğriliklerle tespit edilmiştir.

Klinodaktili, parmağın normal yapısından daha kavisli durmasına neden olur. Genellikle tek elde görülen bu anormallikler, bazen her iki elde ve farklı parmaklarda da görülebilmektedir.

Bu tür anomaliler, başka bir takım sendromları düşündürebilmektedir. Örneğin down sendromlu hastalarda, her iki elde de klinodaktili görülebilir. Down sendromlu bireylerin yaklaşık dörtte birinde bu sorun göze çarpmaktadır.

Genetik nedenlerle geçiş yapan bu kromozom hastalığının, doğan her yüz bebekten üçünü etkilediği düşünülmektedir. Toplumda, tanı görenlerin dışında, çok daha fazla klinodaktili vakası olduğu belirtilmektedir.

Bunun nedeni, farklı parmak eğrilikleri ile kendini gösterebilen bu hastalığın, birçok bireyin fark edemediği düzeyde olabileceğidir. İşlevsellikte ciddi sorunlar yaşamayan bireyler, bu eğriliklerin normal mi yoksa bir hastalık mı olduğunu ayırt etmekte güçlük çekebileceği unutulmamalıdır.

Bunlarla birlikte; bazı uzmanlar, toplumun yaklaşık %10' unun bu rahatsızlıktan etkilendiğini düşünmektedir.

Klinodaktili, atipik bir el gelişimine sebebiyet verdiği için; gelişim çağına kadar düzeltilmemiş bir çok vaka, sonradan oluşabilecek el fonksiyonu bozukluklarına da neden olabilmektedir.

Kemiğin gelişimi ve yenilenme gücü, belli bir yaştan sonra çok zor olduğu için; klinodaktili gibi parmak eğriliğine sahip hastaların erken bir şekilde teşhis alıp tedavi edilmeleri gerekir.

Klinodaktili Belirtileri Nelerdir?

Klinodaktili belirtileri, etkilenen parmak üzerinden gözlenebilir. Parmağın anormal yapısı; bazen, elin işlevini sekteye uğratabilir. Eğrilikten kaynaklanan bu anormallik, her insanda aynı derecede değildir.

Toplumda birçok bireyde, elin işlevini bozmayacak şekilde de gelişebilmektedir. Bu duruma bir standart belirlenmiştir. Bu standarda göre; parmakta bulunan eğriliğin 30 dereceden fazla olması kişinin el işlevselliğinde sorunlara yol açabilmektedir.

Bununla birlikte, klinodaktilinin birkaç belirtisini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Parmaklardan herhangi birinin anormal bir eğriliğe sahip olması
• Eğri olan parmakta gözlenen, normal olmayan renk (pembe, deri tonuyla uyuşmayan renk vb.)
• Anormal parmağın bulunduğu eli yeterince işlevsel ve rahat bir şekilde kullanamamak
• Anormal parmakta herhangi bir ağrı veya yanma hissetmemek

Bu belirtiler, genellikle kişilerin parmak anormalliğinin çok belli olduğu bireyler için geçerlidir. Klinodaktilinin doğuştan gelen bir hastalık olduğunu düşünürsek; eğriliğin ve anormalliğin küçük derecelerde, işlevselliği bozmayacak şekilde olması, bireylerin bu rahatsızlıkla birlikte yaşayabilmelerinde bir sorun teşkil etmez.

Bu kişiler, bir tedavi yöntemine başvurmadan yaşamlarını idame ettirebilmektedirler.

Klinodaktili Nedenleri Nelerdir?

Klinodaktilinin altında yatan fizyolojik nedenleri tam olarak belirlenememiştir. Ancak, doğumsal (konjenital) bir rahatsızlık olduğu bilinmektedir. Diğer tüm doğumsal hastalıklarda olduğu gibi, genetik etmenlere bağlı olduğu düşünülmektedir.

Bu hastalığın kişiye geçişi, genellikle daha karmaşık bir genetik sorunla birlikte olmaktadır. Bunun dışında görülen klinodaktili vakalarının sebebi tam olarak bilinmemektedir. Toplumun genelinde yaygın olan, küçük eğriliklerdir.

Bu eğrilikler, bir fonksiyon bozukluğuna yol açacak düzeyde değillerdir. Bu eğrilikler çoğunlukla 30 derecenin altında olan eğriliklerdir.

Klinodaktilide, anne karnında gelişen bebeğin parmaklarından birinin veya birkaçının anormal gelişimi söz konusudur. Parmak kemikleri ve büyüme plaklarının sendromlara bağlı olarak anormal gelişimi üzerinde durulmaktadır.

Yapılan gözlemlerde, birçok klinodaktili vakasının, genetik sendromlarla ilişkili olduğu gösterilmiştir.

Klinodaktili ile doğmaya sebebiyet veren bu sendromları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Down sendromu
• Carpenter sendromu
• Klinefelter sendromu
• Aarskog-Scott sendromu
• 13q silme sendromu
• Turner sendromu
• Fanconi anemisi
• Seckel sendromu
• Orofaciodigital sendromu 1
• Gümüş Russell sendromu
• Cornelia de Lange sendromu
• Andersen-Tawil sendromu
• XXYY sendromu
  

Klinodaktilinin cinsiyetlere göre; erkeklerde, kızlardan daha sık görüldüğü gösterilmiştir. Nedeni olan sendromlardan anlaşılacağı üzere, genetik bazı etmenlerin bu cinsiyet farklılığını ortaya çıkardığı düşünülmektedir.

Yine genetik bazı durumlardan dolayı; klinodaktili ile doğan bebek, çoğunlukla ilk çocuktur. Bu durum, gelecek sonraki çocukların herhangi bir sendromla doğmayacağı anlamına gelmez.

Klinodaktili Teşhisi

Klinodaktili teşhisi, bebek anne karnındayken koyulabilmektedir. Bu tür doğum öncesi teşhislerde, herhangi bir tedavi yöntemi uygulanamamaktadır. Annenin doğum yapması beklenir.

Ağır olmayan klinodaktili vakaları, çoğunlukla ilk çocukluk çağında teşhisi koyulmaktadır. Bu tarz hastalar, elin işlevselliğinde bir sorun fark ettiklerinde doktora başvurmaktadırlar. Teşhislerin birçoğu da doğumdan hemen sonra yapılan tetkiklerle koyulmaktadır.

Tüm tanı süreçlerinde yapılan muayene ve tetkikleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Fiziksel el muayenesi: Elde görünür bir sorunun olup olmadığına bakılır. Sorunlu yapıya sahip bir parmak varsa, elin işlevini ne derece etkilediğine bakılır.
• Hareket aralığı testleri: El ve parmak hareketlerinin koordinasyonu kontrol edilir. El ve parmağın hareketindeki patolojik bir olgunun olup olmadığına bakılır.
• Röntgen (radyografik muayene): Bu görüntüleme yöntemi sayesinde, bireyin el ve parmak kemik yapıları incelenir. Tanı için doktora yararlı bilgiler sağlar.
• Ultrasonografi: Doğum öncesinde, bebeğin klinodaktili olup olmadığını öğrenebilmek için bu görüntüleme yöntemi kullanılır.

Teşhisten sonra uzman doktor, gerekli gördüğü takdirde kişiyi tedaviye yönlendirebilir. Uzman doktor, bazı klinodaktili teşhislerinden sonra, tedaviye gerek duymayabilir. Bu durum; eğriliğin, fonksiyon ve yapı bozukluğuna yol açmayacak kadar küçük olduğu vakalarda olur.

Klinodaktili Tedavisi

Klinodaktili tedavisi, söz konusu parmağın işlevselliğine bağlıdır. Yapılan kontrollerde; eğimin ve yapı bozukluğunun olmasına rağmen, işlevsellikte ve kişinin el kullanımında bir sorun olmaması durumunda tedavi tercih edilmez.

Doktor, tedavi sürecine başlamak için, hasta ile birlikte hareket eder. Eğri parmağa, dışarıdan bir müdahale ise tavsiye edilmez. Özellikle eğriliği ve yapı bozukluğu az olan parmaklarda doktor, belirli bir süre izlemeyi tercih etmektedir.

Parmağın işlevinde bir sorun olup olmadığını ve bu süreçte parmağın hangi yönde geliştiğini gözlemler. Doktor, tedavi sürecini buna göre belirler.

Eğriliği 30 dereceden fazla olan parmakların, elin yapısı ve işlevine zarar verdiği gösterilmiştir. Bu tür vakalarda, cerrahi tedavi uygulanır. Cerrahi yolla yapılan müdahalelerde, hastanın çocukluk çağında olması tercih edilir.

Kemik gelişiminin tamamlanmadığı bu yaşlarda, yapılan müdahale sayesinde, kemiklerin doğru bir şekilde olgunlaşması beklenir. Cerrahi müdahale ile en sağlıklı sonuçların alınabilmesi için; erken teşhis ve tedavi bu yüzden önemlidir.

Klinodaktili Ameliyatı

Cerrahi müdahale için tüm parametreler sağlanıyorsa, ameliyata geçilir. Bu ameliyat, eğri parmağın eğriliğine sebep olan kemiğe yapılan cerrahi müdahaledir.

Bu ameliyat adımlarını, genel hatlarıyla şu şekilde sıralayabiliriz:

• Eğri olan parmak kemiğinin kavisli bölümü çıkarılır. Bu işlem sırasında oluşan gerilim ve sorunların önüne geçmek için, yumuşak doku ve tendonlar korunmaya çalışılır.
• Daha sonra parmak, doğal pozisyonuna getirilerek sabitlenir.
• Bu parmağı oluşturan; kemikler, yumuşak doku ve tendonların doğru bir şekilde pozisyon alıp almadığı kontrol edilir.
• Bu parmak, doğal ve işlevsel durduğunu kontrol etmek amacıyla, diğer parmaklarla karşılaştırılır.
• Bir sorun görülmediği takdirde; durumu stabilize etmek için ve kemiklerin düz durması için vidalar ve pimler kullanılır.
• Parmak hizalanmaları kontrol edilir ve tüm ameliyat kontrollü bir şekilde sonlandırılır.

Ameliyat sonrası belli bir süre; parmak, alçı veya atel gibi sabitleyicilerle hareketsiz hale getirilir. Bu sabitleme, iyileşme sürecinin hızlı gerçekleşmesi için yapılır.

Bu duruma destek amacıyla, elin ve kolun hareket alanını kısıtlayan askılar kullanılır. Bu ameliyatı gerçekleştiren ortopedi uzman doktorları, parmağın estetik görüntüsünü de dikkate almaktadırlar.

Klinodaktili Tedavi Edilmezse

Klinodaktili, tedavi edilmediği takdirde birçok sorunu beraberinde getirebilen bir rahatsızlıktır. Öncelikle; çocukluk çağında tedavi edilmediğinde, elin kemik yapısı ve fonksiyonu bozuk şekilde kalabilir.

İleri yaşlarda, istense dahi düzeltilemeyen vakalar mevcuttur. Bunun nedeni; kemiğin ve elin anatomik pozisyonunun, bozuk parmağa göre şekillenmesinden kaynaklanmaktadır.

Belirli bir yaştan sonra, kemik yapısına yapılan müdahale; rahatsızlığı düzeltmek yerine daha da kötüleştirebilmektedir. Erken bir şekilde tedaviye başlamak bu yüzden önem arz etmektedir.

Klinodaktili hastaları, hayatın normal akışında büyük sıkıntılarla karşılaşabilmektedirler. El, işlevini tam anlamıyla yapamaz. Bu durum, bireylerin yaşam kalitelerini düşürmektedir.

Elle yapılan tüm işlerde sıkıntı çekme olasılıkları bulunan kişiler ayrıca, estetik kaygılardan dolayı da kendilerini toplum içinde rahat hissedemeyebilirler. Bireylerin, bu tür sıkıntılarla karşılaşmamaları için, belirtilere sahip olan parmaklarını bir uzman doktora göstermelerinde yarar vardır.

Klinodaktiliye Ne İyi Gelir?

Klinodaktili hastaları öncelikle, parmaklarının eğriliklerini kontrol ettirmeleri gerekir. Uzman doktorun, tedavi hakkındaki görüşleri bu konuda çok önemlidir.

Bireylerin, eğri parmaklarını zorlamamaları tavsiye edilir. Klinodaktili, doğuştan gelen bir hastalık olduğu için, hastaların; uzman doktora gitmek dışında yapabilecekleri şeyler kısıtlıdır.

Anne ve babaların, çocuklarını klinodaktiliden korumaları mümkündür. Bu noktada, ebeveynlerin bilinçli davranmaları önemli hale gelmektedir.

Klinodaktili belirtileriyle doğan çocuklarını veya çocuklarında sonradan fark ettikleri eğri parmakları, en erken biçimde doktora göstermeleri; olası klinodaktili rahatsızlığının önüne geçebilme konusunda önemlidir.

Ebeveynler; bu şekilde hareket ederek, doktorların cerrahi müdahalelerindeki başarı oranını artırabilirler. Erken teşhis bu noktada da önem arz eder.

Klinodaktiliye Ne İyi Gelmez?

Klinodaktili, genetik sebeplere bağlı bir hastalıktır. Bazı genetik sendromlarla birlikte görülebilen bu rahatsızlıkta, eğri parmaklara yapılan dışarıdan müdahaleler iyi değildir.

Dışardan müdahaleden kastedilen; uzman doktor dışında, düzeltilmeye çalışılan parmaklardır. Elle veya bilinçsizce yapılan bu tür müdahaleler, parmağa ve yapısına zarar verebilmektedir.

Ayrıca sendromlu kişilerin, uzman doktor gözetiminde kontrolü şarttır. Çünkü, bazı eğrilikler müdahale gerektirmeyecek seviyede olabilmektedir.

Klinodaktili için Hangi Doktora Gidilir?

Klinodaktili, genetik ve doğumsal bir hastalıktır. Doğumdan önce yapılan kontrollerde fark edildiği takdirde, Ortopedi uzmanı tarafından cerrahi müdahale ile düzeltilebilmektedir.

Bu müdahale, eğriliğin çok olduğu durumlarda yapılır. Doğum öncesi ve doğum sırasında fark edilmeyen klinodaktili, çoğunlukla çocukluk çağında veya daha ileri yaşlarda fark edilir.

Elin işlevsel kullanılamaması durumlarında başvurulması gereken doktorlar, ortopedi uzmanlarıdır. Eğriliğin ve işlevselliğin derecesine göre ortopedi uzmanı, bireyi tedavi amacıyla Plastik Cerrahi uzmanına yönlendirebilmektedir.