Ovulasyon Testi Nedir?

Ovulasyon (yumurtlama) dönemi, kadınlarda ergenlik döneminde başlayıp menopoz dönemine kadar görülen sağlıklı ve olması gereken bir durumdur. Yumurtanın, hormonların etkisiyle olgunlaşıp fallop tüplerine bırakılması işlemidir. 

• Ovulasyon dönemi 28 günde bir yaşanmaktadır. 
• Her ay 3 – 30 yumurta olgunlaşmakta ve en çok olgunlaşmış olanı bırakılmaktadır. 
• Bırakılan yumurta 12 – 24 saat canlı kalabilmektedir. 
• Yumurtanın döllenmesi halinde hamilelik gerçekleşmektedir. 
• Döllenmenin gerçekleşmediği durumda da adet döngüsü başlamaktadır. 

Yumurtanın folikülden çıkması 5 – 6 gün, ovulasyonun gerçekleşmesi ise ortalama 24 saat gerçekleşmektedir. Yumurta, fallop tüplerine bırakıldıktan sonra da 24 saat kadar canlı kalabilmektedir. Kadınlarda ovulasyon, adet döngüsünde gerçekleşen ilk kanamadan sonra 14. günde olmaktadır. Kadın vücudunda 4 – 5 gün kadar canlı kalabilen sperm hücresi, ovulasyonun gerçekleştiği gün yumurtayı dölleyebilmekte ve kişinin gebe kalmasını sağlayabilmektedir. Ancak bunun için de adet döngüsünün takip edilmesi önem kazanmaktadır. 

Ovulasyon Testi Nedir?

Yumurtlama zamanı, kişinin hamile kalacağı dönemdir. Eğer hamile kalmak isteniyorsa özellikle yumurtlama dönemlerinde cinsel ilişkiye girilmesi gerekmektedir. Hamile kalmak istenmeyen durumlarda da yumurtlama dönemlerinde korunmasız cinsel ilişkiden uzak durulması gerekmektedir. Bu nedenle kişinin ovulasyon dönemlerini öğrenmesi gerekmektedir. 

Ovulasyon testi de kişinin ovulasyon döneminde olup olmadığını gösteren testtir. Yumurtlama testinin amacı kişinin vücudundaki luteinik (LH) hormonunun salınımını tespit etmektir. Hipofiz bezi tarafından üretilen bu hormon kişide doğurganlığı en çok etkileyen hormondur. Ovulasyon dönemi dışında kişi testte görülecek düzeyde LH hormonuna sahip değildir. LH hormonu, yumurtaların olgunlaşmasını sağlayan hormon olduğu için bu test yardımıyla kişinin ovulasyon döneminde olup olmadığı ortaya çıkmaktadır. 

Kadın vücudunda LH hormonu salınmaya başladıktan sonra 24 – 36 saat içinde yumurtlama başladığı bilinmektedir. Ovulasyon testi de bu bilgiler ışığında kişinin en kısa sürede hamile kalabilmesine yardımcı olmaktadır. 

İki çeşit ovulasyon testi bulunmaktadır. Tercihe göre idrar kullanılarak yapılan ovulasyon testi veya tükürük kullanılarak yapılan ovulasyon testi satın alınıp kullanılabilmektedir. Tükürük ile yapılan testlerin doğruluk payı düşüktür ve Türkiye’de yaygın şekilde kullanılmamaktadır. Ancak idrar kullanılarak yapılan testlerin sonucunda %99 doğruluk oranına sahip veriler elde edilebilmektedir. Bu nedenle idrar ile yapılan testlerin kullanılması tavsiye edilmektedir.

Ovulasyon Testi Ne Zaman Yapılır?

Vücuttaki LH hormonunun salınımının gerçekleştiği gün kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. LH hormonu, ovulasyon döneminin hemen öncesinde yükselişe geçmektedir. Testin uygulanması için bu dönemlerin takip edilmesi gereklidir. Testin ne zaman yapılması gerektiğine de adet döngüsüne göre karar verilmelidir. Testin ne zaman yapılacağını belirlemek için aşağıdaki aşamalar takip edilmelidir:

• Öncelikle adet döngü süresinin belirlenmesi en önemli etkendir. Bu da adet kanamasının ilk gününden bir sonraki adet kanamasına kadar geçen gün sayısı olarak hesaplanmaktadır.
• Lekelenme ya da kanamanın başladığı günü birinci gün olarak hesaplamak gerekmektedir. 
• Eğer düzensiz bir adet döngüsü süresi varsa son üç ay içinde gerçekleşen en kısa adet döngüsü baz alınmalıdır.
• Yumurtlama, sonraki adet tarihinden yaklaşık 14 gün önce gerçekleşmektedir. Adetin başladığı tarihten sonra 12. günde test yapmaya başlanabilmektedir.
• Ovulasyon testini sabahki ilk idrarla yapmak doğru bir işlem değildir. Bu nedenle testi sabah 10.00 ile akşam 20.00 saatleri arasında yapmak en doğru sonucu vermektedir. Ayrıca pozitif sonucuna ulaşana kadar testi her gün aynı saatte uygulamak en iyi verimi almayı sağlamaktadır. 

Ovulasyon Testi Nasıl Yapılır?

Ovulasyon testinin uygulanma şekli gebelik testlerine benzemektedir. Test, idrar kullanılarak yapılmaktadır. Paketin içinden çıkan damlalık ile test çubuğuna 5 damla kadar idrar damlatmak gerekmektedir. Bu işlemden sonra sonucun ortaya çıkması için 5 dakika kadar beklenmelidir. Sonuç, yumurtlama durumuna göre tek çizgi ya da çift çizgi olarak gösterilmektedir.

Ovulasyon Testinde Çift Çizgi: Eğer test çubuğu üzerinde çift çizgi çıkarsa bu durum, kişinin yumurtlama döneminde olduğunu ve döllenme halinde hamile kalma olasılığının yüksek olduğu anlamına gelmektedir. 

Ovulasyon Testinde Tek Çizgi: Eğer test çubuğu üzerinde tek çizgi çıkarsa bu kişinin henüz yumurtlama dönemine girmediği ve hamile kalma olasılığının düşük olduğu anlamına gelmektedir. 

Ovulasyon Testinde Silik Çizgi: Eğer test çubuğu üzerinde silik çizgi çıkarsa bu da tek çizgide olduğu gibi kişinin henüz yumurtlama dönemine girmediği ve hamile kalma olasılığının çok düşük olduğu anlamına gelmektedir.

• Test sonucunun 5 dakika içinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Çubuk üzerinde çıkan tek çizgi daha sonra çift çizgiye dönüşebilmektedir. Bu da yanlış sonuca ulaşıldığı anlamına gelmektedir.
• Farklı ovulasyon testleri bulunmaktadır. Her bir ovulasyon testi paketten çıkan kullanma kılavuzuna göre uygulanmalıdır.
• Bu testler yumurtlama olasılığının olduğu peş peşe 5 gün boyunca uygulanırsa kişi daha doğru sonuçlar elde edebilmektedir.
• Alkol, sigara, ağrı kesici, antibiyotik gibi ürünlerin kullanımı test sonucunu etkilememektedir. 
• Tedavi için kullanılan hormon ilaçları ve iğneleri test sonucunu etkileyebilmektedir.
• Çok sıvı tüketimi idrardaki LH seviyesini düşürerek sonucu yanıltıcı şekilde etkileyebilir. Bu nedenle test yapmadan en az 2 saat öncesine kadar sıvı tüketiminin kesilmesi tavsiye edilmektedir. 

Tükürük kullanılarak yapılan ovulasyon testleri de bulunmaktadır. Ancak bu testler yeteri kadar güvenilir olmadığı için Türkiye’de kullanımları da çok yaygın değildir. Tükürük kullanılarak yapılan ovulasyon testlerinin uygulama aşamaları da aşağıdaki gibidir:

• Doğru sonuca ulaşabilmek için yiyecek ve içecek tüketilmeden test yapılması gerekmektedir.
• Öncelikle parmak ucu tükürük ile ıslatılır.
• Daha sonra üzerinde hava kabarcığı olmayan tükürük testin slayt bölgesine değdirilir.
• Bir süre tükürüğün kuruması beklenir.
• Tükürük kuruduktan sonra test cihazının üzerindeki merceğe bakılarak sonuç hakkında değerlendirme yapılır.

Ovulasyon Testi İle Hamilelik Öğrenilir Mi?

Gebelik durumunun öğrenilmesi için ovulasyon testi değil, gebelik testi yapılması şarttır. Her iki testin de idrar kullanarak yapılması ovulasyon testi ile de hamileliğin öğrenilebileceğine dair yanlış bir algı oluşturmaktadır. Ancak her iki testin de farklı hormonların düzeyini tespit ederek çalıştığı unutulmamalıdır. 

• Ovulasyon testi, ovulasyon döneminde yükselen LH hormonu seviyesini tespit ederek sonuç vermektedir. LH hormonu, yumurtalık rezervlerinde bulunan yumurtanın olgunlaşıp fallop tüplerine bırakılmasını sağlamaktadır. 
• Gebelik durumunda ise vücuttaki HCG (Human Chorionic Gonadotropin) hormonunu yükselmektedir. Eczanelerden satın alınan gebelik testleri de vücutta yükselen HCG hormonunu tespit ederek sonuç vermektedir. 

Ovulasyon Testi ile Cinsiyet Belirleme

Ovulasyon testinin cinsiyet üzerinde herhangi bir etkiye sahip olup olmadığı hakkında bilimsel veriler bulunmamaktadır. Bazı kişiler tarafından yapılan deneysel çalışmalar sonucunda, etkiye sahip olduğu söylenmektedir ancak herhangi bir dayanağı bulunmamaktadır. Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörün yumurtlama döneminin doğru hesaplanması değil, yumurtayı dölleyen sperm hücresi olduğu unutulmamalıdır.