Süt Zehirlenmesi

Süt Zehirlenmesi Nedir?  

Süt bakterilerin kolaylıkla üreyebildiği besinler arasında yer alır. Bakterilerin çoğaldığı sütün tüketilmesinin ardından enfeksiyon oluşması ve kişide karın ağrısı, kusma, ishal gibi şikayetlere yol açan tablo süt zehirlenmesi olarak adlandırılır. Sütün uygun nem ve sıcaklıkta saklanmaması, tüketim tarihinin geçirilmesi sütte bakterilerin üremesine zemin hazırlar. Sütte çeşitli bakteriler ürer ve bozuk sütün içilmesi süt zehirlenmesine yol açabilir. Bu yüzden bozuk olduğu düşünülen sütleri tüketmekten kaçınmak gereklidir. 

Sütün bozulduğuna işaret eden belirtilerden bazıları şunlardır:

• Kokusunun değişmesi/ kötü koku
• Kıvamının yoğunlaşması
• Ekşime
• Acılaşma
• Renginde değişme
• Kutu sütte kutunun şişmesi
• Sütün kesilmesi

Bu özelliklere sahip olan sütler tüketilmemelidir. 

Süt zehirlenmesinin karın ağrısı, karında kramp, kusma, ishal gibi belirtileri vardır. Birçok zehirlenme etkileri kişinin evde istirahat etmesi ve diyetine özen göstermesiyle iyileşme göstermektedir. Bu süreç içerisinde az yağlı, haşlanmış sebzeler tercih etmek gereklidir. Yağlı yiyeceklerden, kola gibi asitli içeceklerden uzak durulmalıdır. Bol sıvı tüketmek çok önemlidir. Kusma ve ishal sıvı kaybına neden olabilir, bu yüzden bol sıvı alınmalı, sıvı tüketilemiyorsa doktora başvurulmalıdır. Ateşin geçmediği, belirtilerin düzelme göstermediği durumlarda sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir. 

Süt Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir? 

Süt zehirlenmesinin karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve ishal gibi belirtileri vardır. Karında kramp şeklinde ağrılar görülebilir. 

Süt zehirlenmesi belirtilerinden bazıları şunlardır:

• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Kanlı ishal
• Karın ağrısı/ krampları
• Ateş
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Halsizlik 

Süt Zehirlenmesi Nedenleri Nelerdir? 

Süt uygun şartlarda muhafaza edilmediğinde veya pastörize edilmediğinde salmonella, e coli, s. aureus, campylobacter, stafilokok gibi bakteriler için bir yaşam ortamı oluşturur.

Sütün uygun koşullarda saklanmaması, tüketim tarihinin geçirilmesi sütte bakterilerin üremesine zemin hazırlar. Bakterilerin çoğaldığı sütün tüketilmesi süt zehirlenmesine yol açabilir.

Süt zehirlenmesi nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Bozuk süt tüketmek
• Pastörizasyon koşullarına uymayan süt tüketmek
• Çiğ süt tüketmek
• Süt alerjisi
• Gereğinden çok fazla süt içmek                                                                                                                                

Süt Zehirlenmesi Teşhisi 

Süt zehirlenmesi teşhisi için hastalık hikayesi alınır, hasta muayene edilir, gerekli görülürse kan tahlili yapılabilir, dışkı örneği alınabilir.   

Hastalık hikayesi: Süt zehirlenmesi teşhisi için öncelikle hastadan hikaye alınır. Hasta kusma ishal, karın ağrısı gibi şikayetlerini ve şikayetlerinin ne zaman başladığını doktorla paylaşmalıdır. Bunun yanı sıra sahip olduğu hastalıklar, kullandığı ilaçlar ve alerjileri hakkında doktoru bilgilendirmelidir.   

Fiziksel muayene: Doktor hastanın mide bulantısı, karın ağrısı gibi şikayetlerini değerlendirir. Sıvı kaybına yönelik muayene eder. Hastanın ateşini ölçülür. Tansiyonuna bakılır, nabzı kontrol edilir.

Ayrıca besin zehirlenmesinin teşhisi için kan testi yapılabilir, dışkı örneği alınabilir.  

Süt Zehirlenmesi Tedavisi

Süt zehirlenmesi tedavisi hastadaki etkilenimin ciddiyetine; hastanın yaşına ve sağlık durumuna bağlı olarak yapılır. Süt zehirlenmelerinin birçoğu hastada karın ağrısı, karında kramp, kusma gibi şikayetlere yol açsa da birkaç gün içerisinde düzelme gösterir. Bu hastaların hastanede tedavi edilmesine gerek duyulmaz. Evde bol sıvı alımı ve hafif yiyeceklerle beslenme ile bu süreci geçirmeleri istenir.

Süt zehirlenmesi sonrası beslenme çok önemlidir. Zehirlenme sonrası hastanın diyetinin bol sıvı ve hafif yiyecekler içerecek nitelikte olması gerekir. Süt zehirlenmesi yaşayan kişiler bol sıvı tüketmelidir. Yeterli sıvı alımı için bol su içilmelidir. Ayrıca ayran, komposto, meyve suyu gibi sağlıklı içecekler tercih edilmelidir. Kola gibi asitli içecekler tercih edilmemelidir.  

Yiyecekler için de haşlanmış patates gibi haşlanmış sebzeler tercih etmek gerekir. Yoğurt oldukça faydalıdır. Yağlı, fazla baharatlı, kızartılmış, ağır yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Ayrıca posalı yiyecekler tercih edilmemelidir. Bağırsak hareketlerini arttırması sebebiyle bu süreç içerisinde posalı yiyecekleri çok tüketmemekte fayda vardır.

Süt zehirlenmesi sonrası en dikkat edilmesi gereken konu sıvı kaybıdır. Sıvı kaybını önlemek için bol sıvı alınmalıdır. Beslenmeyle yeterince sıvı alamayacak durumda olan kişiler doktora başvurmalıdır. Sağlık kuruluşunda sıvı ve elektrolit dengesini sağlamak amacıyla serum damar yoluyla hastaya verilir. Gerekli görülürse bakterilerin yol açtığı zehirlenmelerde antibiyotik tedavisi uygulanır. 

Süt zehirlenmesi sonucu oluşan ishal, kusma gibi belirtiler birkaç gün sonra düzelme gösterir. Düzelmediyse, ateş eşlik ediyorsa, kanlı ishal varsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Kronik hastalığa sahip kişiler ve yaşlılar için süt zehirlenmesi sonrasında daha dikkatli olunmalıdır. Gerekli durumlarda doktora başvurulmalıdır. 

Süt Zehirlenmesi Tedavi Edilmezse 

Süt zehirlenmesi sonrası birkaç gün içinde düzelme göstermesi beklenen ishal, karın ağrısı, kusma gibi şikayetler geçmiyorsa; ateş eşlik ediyorsa ciddi bir durum söz konusu olabilir. Doktora başvurmak gereklidir. Kanlı ishal görülmesi durumunda da vakit kaybetmeden bir hastanenin acil servisine başvurulmalıdır. Bazı zehirlenmelerde hastanın etkilenimleri şiddetli olabilir, bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar tedavi edilmezse ciddi durumlara sebebiyet verebilir, hayati risk oluşturabilir. 

Süt zehirlenmesi yaşayan hastaların en dikkat etmeleri gereken durumlardan biri sıvı dengesini korumaktır. İshal ve kusmaya bağlı olarak sıvı- elektrolit dengeleri bozulabilir. Kaybedilen sıvının yerine konması büyük önem taşır. Bu yüzden süt zehirlenmesi sonrasında bol sıvı alınmalı, sıvı kaybının fazla olması durumunda ise doktora başvurularak sıvı takviyesi yapılmalıdır. Sıvı kaybı hafif olabileceği gibi şiddetli şekilde de görülebilir. Sıvı kaybı tedavi edilmediğinde çok ciddi etkileri olabilir, hayatı tehdit edebilir. 

Süt Zehirlenmesine Ne İyi Gelir? 

Süt zehirlenmesi yaşayan kişiler kusma ve ishal sonucunda sıvı kaybedebilir. Sıvı kaybını önlemek için bol sıvı tüketmek ve bağırsak hareketlerini arttırmayan yiyecekler ile beslenmek gereklidir. 

Süt zehirlenmesine iyi gelen davranışlardan bazıları şunlardır:

• Bol sıvı içmek
• Yoğurt yemek
• Ayran içmek
• Haşlanmış sebze yemek( haşlanmış patates gibi)
• Yağsız yiyecekler yemek
• Şekersiz komposto içmek
• Şeftali yemek, şeftali suyu içmek
• Maden suyu içmek
• Pirinç lapası yemek
• Muz, elma gibi meyveler yemek
• Doktorun beslenme önerilerine uymak 

Süt zehirlenmesini tedavi etmek kadar zehirlenmeleri önlemek de önemlidir. Süt zehirlenmesinden korunmak için bozuk ya da çiğ süt içmemek, sütü bozulmayacak bir ortamda muhafaza etmek gereklidir. 

Süt zehirlenmesinden korunmak için dikkat edilmesi gereken davranışlardan bazıları şunlardır:

• Süt ve süt ürünlerini zamanında tüketmek, paketli sütlerin son tüketim tarihini okumak
• Sütü uygun sıcaklık koşullarında saklamak
• Hijyene dikkat etmek
• Rengi, kokusu ve/ veya tadı değişen sütleri tüketmemek
• Çiğ süt içmemek 

Süt Zehirlenmesine Ne İyi Gelmez?  

Süt zehirlenmesi yaşayan kişilerin bu süreçte beslenmesine dikkat etmesi gereklidir. Yağlı, ağır yiyecekler ile bağırsağı fazla çalıştıran besinlerden uzak durmak gerekir. 

Süt zehirlenmesine iyi gelmeyen davranışlardan bazıları şunlardır:

• Kızartma gibi ağır yiyecekler, yağlı yiyecekler tüketmek
• Posalı, bağırsağı çalıştıran gıdaları fazla tüketmek
• Fazla baharatlı yiyecekler yemek
• Kola gibi gazlı içecekler içmek
• İshal önleyici ilaç kullanmak
• Bulantı önleyici ilaç kullanmak
• Suyu az içmek
• Kahveyi fazla tüketmek
• Bağırsak çalıştıran besinler tüketmek
• Gaz yapan yiyecekler yemek
• Alkol almak
• Sigara içmek

Süt Zehirlenmesi İlaçları

Süt zehirlenmesi geçmeyen ateş, güçlü ishal ve kusma gibi şikayetlere neden olmadığında evde bol sıvı tüketerek ve yoğurt, haşlanmış sebzeler gibi hafif yiyeceklerle beslenerek süreç geçirilebilir. Ancak hastanın ishal ve kusması fazlaysa ve yeterli sıvı alamıyorsa sıvı kaybının önlenmesi için bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Hastaneye başvurulduğunda kusma ve ishal sonucu kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konması amacıyla su ve tuz içeren serum damar yoluyla hastaya verilir. 

Zehirlenmeye neden olan bakteri ciddi durumlara yol açabilir ve tedavisi için antibiyotik gerekebilir. Doktor böyle durumlarda hastaya antibiyotik tedavisi uygular. Antibiyotikler bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların giderilmesinde kullanılan ilaçlardır. 

Hastaların kullanacakları ilaçlar için doktora danışması önemlidir. İlaçlar doktorun ve eczacının önerdiği şekilde kullanmalıdır. Bilinçsiz ilaç kullanımı faydadan çok zarar olarak geri dönebilir.  

Çocuklarda Süt Zehirlenmesi 

Çocuklarda süt zehirlenmeleri görülebilir. Süt, çocukların günlük beslenmede çokça tükettiği bir içecektir. Okul çağındaki çocuklar ev haricinde okulda, ana sınıfında, kreşte de süt tüketmektedir. Çocuklar sütün bozuk olduğunun farkına varmayabilir ve bozuk süt tüketebilir. Bu yüzden sütün depolama ve saklama koşullarına çok dikkat edilmelidir. Çocuklara süt vermeden önce süt kutusunun üzerinde yazan son kullanma tarihinin geçmemiş olmasına dikkat edilmelidir. Paketinde bombeleşme olan sütler verilmemelidir. 

Süt tüketiminden sonra karın ağrısı, ishal, mide bulantısı gibi şikayetleri olan çocuğa bol sıvı verilmeli, diyeti düzenlenmelidir. Diyet haşlanmış sebzeler, yoğurt ve bol sıvı içermelidir. Şikayetlerinin artması/ düzelme göstermemesi durumunda çocuk doktora götürülmelidir. 

Süt zehirlenmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Süt zehirlenmesinin karın ağrısı, karında kramplar, ishal, mide bulantısı, kusma gibi belirtileri vardır. Bu belirtiler birkaç gün içerisinde düzelme gösterir. Belirtiler düzelme göstermiyorsa veya düşmeyen ateş mevcutsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Kanlı ishal görülmesi durumunda vakit kaybetmeden bir hastanenin acil servisine başvurulmalıdır. 

Besin zehirlenmelerinde en dikkat edilmesi gereken hususlardan biri sıvı kaybıdır. İshal ve kusmaya bağlı sıvı kaybı görülebilir. Bunun için hastalar bol sıvı tüketmelidir. Yeterli sıvı alamayacak durumda olan hastalar sıvı kaybının önlenmesi için bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.