3 Aylık İğne Nedir?

3 aylık iğne bir doğum kontrol yöntemidir. Yöntem üç aylık periyotlarla, enjeksiyon şeklinde uygulandığı için bu adı almıştır. 3 aylık iğne ile gebeliğin önlenmesi dünya üzerinde yaklaşık 30 yıldır uygulanmaktadır. 

3 Aylık İğne (Doğum Kontrol İğnesi) Ne İşe Yarar?  

3 aylık iğne, kadınlarda gebelik ve adet döngüsünü düzenlemeye yarayan progesteron hormonundan yüksek miktarda içermektedir. Bu nedenle, iğne kullanmak için başvuruda bulunan kişilerin öncelikle belirli test ve tahliller yapması istenmektedir. İşlemin doktor gözetiminde gerçekleşmesi önemlidir. 

3 aylık iğne, içeriğinde bulunan progesteron hormonu sayesinde, yumurtalıklardaki yumurtanın çatlamasını engellemektedir. Aynı zamanda rahim ağzındaki salgıları da kalınlaştıran 3 aylık iğne, spermin rahime ulaşmasını da önlemektedir. İğne, bu özellikleri sayesinde doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmakta ve istenmeyen gebelikleri engellemektedir.  

Doğum Kontrol İğnesi Nasıl Kullanılır? 

3 aylık iğne, kalçadan ya da koldan direkt kas içine enjekte edilmektedir. 3 aylık doğum kontrol iğnesi, adet döneminin başlangıcından itibaren ilk 5 gün içerisinde enjeksiyon yolu ile uygulanmaktadır. Bu iğneler, 3 ayda 1 kez olmak üzere yani 12 haftalık aralıklarla yapılır ve depo formundadır. Doğum kontrol yöntemi olarak yalnızca doktor kararıyla ve gözetiminde uygulanmaktadır.  

• Düşük veya kürtaj geçiren kişiler 3 aylık iğneyi olayların bitiminden bir hafta sonra kullanmaya devam edebilmektedirler. 
• 3 aylık iğnenin zamanı geçtiyse ve uygulanmadıysa enjeksiyon, mutlaka gebelik testinin ardından yapılmaktadır. 
• Doğum yapan kadınlara ise eğer emzirmiyorlarsa ilk 3 hafta içerisinde iğne uygulanmaktadır. 
• Emzirirken 3 aylık iğne kullananlarda ise bu süre 6 haftaya çıkmaktadır. 

3 Aylık İğne Avantajları Nelerdir?  

İstenmeyen gebeliklerin önüne geçilmesinde kadınlar için büyük bir yardımcı olan 3 aylık iğne kullanımının avantajları şu şekildedir:

• 3 aylık iğne, gebeliği engellemede %99 oranda başarı sağlamaktadır. 
• Yumurtlamayı devre dışı bıraktığı için sancılı adet görme (dismenore), gerginlik, yumurtlama ağrısı gibi sorunlarda tedavi edici özellik taşımaktadır. 
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (endometriozis) hastalığında olumlu etki sağlamaktadır. 
• Günlük hap kullanımını ortadan kaldırdığı için, unutma ya da aksama kaynaklı olumsuzlukların önüne geçilmesine yardımcı olmaktadır. 
• Adet kanamasını azaltan ve hatta yok eden etkisi nedeniyle demir eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık (anemi) problemini büyük oranda engellemektedir. 
• Miyom nedeniyle aşırı kanaması olan kadınların 3 aylık iğne uygulaması sayesinde kanamaları azalmaktadır. Bu da ameliyatla rahmin alınması zorunluluğunu ortadan kaldırmaktadır. 
• Yumurtlamayı devre dışı bırakma özelliği ile yumurtalık kistlerinin daha az görülmesini sağlamaktadır. 
• Endometrium (rahim iç tabakası) ve over (yumurtalık) kanseri için koruyucu etki göstermektedir. 
• 3 aylık iğne kullanımının kanın pıhtılaşması üzerine olumsuz bir etkisi olmadığı yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilmiştir. Bu sayede damar hastalıkları geçiren ve bu sebeple doğum kontrol hapı kullanamayan kişilerin, korunma yöntemi olarak 3 aylık iğneyi tercih etmeleri mümkündür.
• 3 aylık iğne kullanmanın epilepsi hastalığına bağlı olarak geçirilen nöbetlerin sıklığını azaltıcı etkisi olduğu yapılan çalışmalar sonucunda kanıtlanmıştır. 

3 Aylık İğne Yan Etkileri Nelerdir? 

3 aylık iğne yan etkileri üç ana başlık altında toplanmaktadır.  

Adet Kanaması  

3 aylık iğne kullanımı, adet döngüsünde belli başlı değişikliklere neden olmaktadır. Kullanan kadınların %50’lik kısmında adetin tümüyle kesilmesi (amenore) görülmektedir. Öte yandan 4 enjeksiyon uygulamasının sonrasında kadınların %75’i tamamen adet görmemeye başlamaktadır. Ancak bu durum kalıcı değildir ve menopoz belirtisi olarak tanımlanmamalıdır. Bu nedenle 3 aylık iğne kullanımına bağlı adet kesilmesi kalıcı değildir. 

Adetten tamamen kesilmeyen kadınlarda ise 3 aylık iğne sıklıkla leke tarzındaki ara kanamalara neden olmaktadır. Bu durumun da geçici olduğunun bilinmesinde fayda vardır. Ancak şikayetlerin artması ve belirginleşmesi durumunda mutlaka bir uzman hekime danışılması önerilmektedir. Ara kanama problemlerinde artış yaşayan kadınlara, uzman hekim tarafından östrojen takviyesi verilerek döngü düzene konulmaktadır. 

Kilo Değişiklikleri 

3 aylık iğnelerin kilo alımı üzerine etkilerinin incelendiği araştırma sonuçları, iğne kullanan kadınların bir yılda almaları gereken kilonun üzerine 2.1 kilogram daha fazla aldığını göstermektedir. Kilo alımındaki esas nedenin ise 3 aylık iğne kullanımının iştah açma etkisi nedeniyle olduğu düşünülmektedir. 

Psikolojik Etkileri  

3 aylık iğnelerin prospektüsü okunduğunda birtakım psikolojik etkilere yol açtığı söylenmektedir. Yapılan çalışmalarla, yazılanların aksine sözü geçen iğnelerin kullanımının, kadınlarda herhangi bir depresyona neden olmadığı bilinmektedir. 

Ancak 3 aylık iğne kullanan kadınların %5’lik kısmında cinsel istekte azalma olduğu gözlemlenmektedir. Bu durum 3 aylık iğne kullanımının yan etkilerinden biridir.  

3 Aylık İğne Bırakıldıktan Sonra Hamilelik

3 aylık iğne, yoğun miktarda progesteron hormonu içermektedir. Bu durum iğne etkilerinin vücutta uzun süre kalmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla bebek sahibi olmaya karar veren kadınların, iğne kullanımını bıraktıktan hemen sonra hamile kalamama ihtimalleri vardır. 

3 aylık iğne kullanımını, tamamen kesildikten sonra yaklaşık olarak altı ay ile bir sene arasında vücut, hormonun etkilerini tam olarak atamayabilir. Bu nedenle 3 aylık iğne kullanımı bırakılsa dahi vücudun enjeksiyonun etkisini tamamen yok etmesi için belirli bir zamana ihtiyacı bulunmaktadır. Sonuç olarak, progesteron hormonun etkileri vücuttan atıldıktan sonra hamilelik gerçekleşecektir. 

3 aylık iğne kullanımının en önemli yan etkilerinden birisi adet düzensizliğidir. Bu durum kadınların gebe kalmasının önünde bir engel teşkil edebilmektedir. Adet döngüsünün sağlıklı haline dönmesi en fazla 18 ayı bulmaktadır. Kadınlar, adet döngüleri eski düzenine döndükten sonra hamile kalabilmektedir. 

Bu durumun kişiden kişiye farklılık gösterdiği bilinmelidir. Bazı kadınlar iğne kullanımını bıraktıktan hemen sonra hamile kalabildiği gibi bazı kadınlar da ise bu süre uzamaktadır. 3 aylık iğnenin bırakıldıktan sonraki bir yıllık zaman zarfında hamile kalınması ihtimali %80 oranındadır. 3 aylık iğne kullanımı ile diğer doğum kontrol yöntemlerinin kullanılması arasında bu açıdan bir fark görülmemektedir. 

3 Aylık İğne Kimler Tarafından Kullanılamaz? 

• Gebelik şüphesi ya da gebe olan,
• Meme kanseri tedavisi gören,
• Nedeni açıklanamayan vajinal kanama yaşayan
• İlacın etken maddesine alerjisi olan 
• Damar tıkanıklığı sorunu olan,
• Siroz hastası,
• Karaciğer tümörü olan,
• Akut akciğer hastalıkları olan kişilerin 3 aylık iğne kullanımı önerilmemektedir.

3 Aylık İğne Kullanımı Kimler İçin Problem Oluşturmaz? 

• 35 yaş ve üzerindeki kadınlar, (3 aylık iğne yaş sınırı yoktur)
• Sigara içenler, 
• Tansiyon yüksekliği aşırı olmayan kadınlar, 
• Geçmişte damar tıkanıklığı problemi yaşayanlar,
• Kolesterol yüksekliği olanlar,
• Kalp kapak hastalığı olanlar, 
• Migren hastaları,
• Epilepsi hastaları,
• Endometriozis (adet ağrısı) hastaları,
• Over (yumurtalık) kisti olanlar,
• Servikste (rahim ağzı) iyi huylu hastalıkları olanlar, 
• Memede iyi huylu kist gibi sorunları bulunanlar,
• Miyomu olanlar,
• Pelvik enfeksiyonu olanlar, 
• Diyabet hastaları, 
• Hipertiroidi ve hipotiroidi (guatr) hastaları,
• Safra kesesi taşı olanlar,
• Anemi ve talasemi hastası olanlar,3 aylık iğneyi kullanabilmektedirler. 

Ancak yukarıdaki ve benzeri kronik rahatsızlıkları olan kişilerin, iğne kullanmadan önce mutlaka uzman hekime hastalıklarını bildirmesi ve onay alması gerekmektedir.