3d Ultrason
3 boyutlu ultrason, rahimdeki bazı anormalliklerin teşhis edilmesi ve fetüsün 3 boyutlu görüntüsünün alınması için yapılan bir görüntüleme tekniğidir.
3d Ultrason Nedir?
3 boyutlu ultrason, rahimdeki bazı anormalliklerin teşhis edilmesi ve fetüsün 3 boyutlu görüntüsünün alınması için yapılan bir görüntüleme tekniğidir. Bu ultrason tekniği, tıpkı 2 boyutlu ultrasonlarda olduğu gibi, bebeğin yumuşak dokularının, organlarının ve diğer anatomik yapılarının görüntülerini sağlar. Bunu yaparken yüksek frekanslı ses dalgaları ve özel bir görüntüleme yazılımı kullanır. Ancak 3D ultrasonlar, fetüsün çok daha net görüntüsünü verir. Çünkü ultrason, görüntüleme kalitesini artırır, dolayısıyla çok daha gerçekçi fotoğraf kalitesinde bir görüntü elde edilir.
3d Ultrason Neden Çekilir?
3 boyutlu ultrasonun tekniği hem obstetrik hemde jinekoloji alanında kullanımı yaygındır. Obstetrik gebelik ve doğum sonrası süreçte, üreme yolları ve bebek bakımı ile ilgili tıbbi uzmanlık dalıdır. Jinekoloji ise kadın sağlığını ve rahim hastalıklarını inceleyen bir bilim dalıdır. Bu alanlarda ultrason tanısının temeli, klasik 2D ultrason görüntüleme tekniklerine dayanır. Jinekolojik görüntülemede 3 boyutlu ultrason, özellikle rahimdeki anormalliklerin veya rahim zarındaki büyümeler gibi patolojik durumların belirlenmesinde yararlıdır.
Bu ultrason tekniği, doktorlara ve ebeveynlere çok daha gerçekçi fetal görüntüler sağlar ve sağladığı faydalar ile hamilelik dönemi harici kullanımları gittikçe artmaktadır. Artan sayıda kanıt, bu yaklaşımın standart ultrasondan daha faydalı olduğunu ve birçok durumda belirli jinekolojik sorunların doğru bir şekilde teşhis edilmesinde faydalı olduğunu göstermektedir. Bunun yanında 3D ultrason kullanımının farklı nedenleri olabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
Hamilelik Sırasında Anne ve Fetüsün Durumunun Belirlenmesi
Düşük riskli ve komplikasyonsuz gebelikleri olan kadınların tipik olarak en az bir ultrason çektirmesi gerekir. Ancak ileri yaşta hamile kalanlar ve komplikasyonları olanlar için genellikle daha fazla sayıda ultrason çekilmesi ihtiyacı doğar. Genel olarak 3 boyutlu ultrasonun gerekli olmasının birçok nedeni vardır. Ayrıca bu ultrason, hamileyken bir dizi değişkenliği kontrol etmek için kullanılabilir. Bu değişiklikler şu şekilde sıralanabilir:
- Bebeğin düzgün ve uygun hızda gelişip gelişmediği
- Bebeğin kalp atış hızı
- Bebeğin ana organlarının ölçülmesi ve kontrol edilmesi
- Rahim, yumurtalıklar, rahim ağzındaki veya plasentandaki herhangi bir sorunun olup olmadığı
- Rahimdeki bebek sayısının doğrulanması
- Annenin veya bebeğin sahip olabileceği sorunlar
- Bebeğin rahimdeki büyümesi ve konumu
- Down sendromunun belirtileri olup olmadığı
- Herhangi bir doğum kusurunun olup olmadığı
- Ayrıca 3 boyutlu ultrasonda cinsiyetin belirlenmesi amaçlı görüntüleme yapılabilir.
Konjenital Anomalilerin Teşhisi
Fetüste 2D tanısı ile yarık dudak veya çarpık ayak gibi anormallik belirlendiyse, 3 boyutlu ultrason ile bunlar hakkında daha fazla bilgi elde edilebilir. Bu, ebeveynlerin problemin düzeyi hakkında bilgi edinmesini sağlar. Ancak yaygın olarak kullanımı genellikle, normal bir fetüsün yüzünün ebeveynlerine daha net gösterilmesi için kullanılır. Ayrıca elde edilen bu görüntülere hareketin eklenmesiyle (4D) birlikte, fetal kalp yapısı ve uzuv hareketleri de görülebilir. Dolayısıyla fetal hareketlerinin gösterilmesi (örneğin esneme, gülümseme, gözlerin açılması) ebeveynler için paha biçilmez bir deneyim sağlar.
Ayrıca bu ultrason fibroid tümörleri (kansersiz rahim miyomları) ve bazı hastalarda rahim içinde gelişen lezyonların yerini saptama konusunda daha yararlıdır.
Rahim Yapışıklıklarının Belirlenmesi
Uterus sineşi olarak da bilinen uterus yapışıklıkları doğurganlığı olumsuz etkileyebilir. 3D ultrason, bu yapışıklıkları belirlemede histerosalpingografi (ilaçlı rahim filmi) gibi geleneksel prosedürlerden daha etkili olmaktadır. Son yıllarda artan kullanım alanı ile 3D ultrason ile birçok rahim şekil bozukluğu tanısı konmaktadır.
Rahim İçi Cihaz (RİA) Yerleşiminin İncelenmesi
Tipik olarak rahim içine cihaz yerleştirmek için 2D ultrason kullanılır, ancak bu ultrason RİA'nın tamamını tamamen görselleştirmez. 3 boyutlu ultrason ise, muayene sürelerini kısa tutarken tüm cihazı koronal düzlemde görme imkanı sağlar. Yayınlanan başka bir çalışmada ise RİA kaynaklı görülen ciddi ağrı ve anormal kanama durumunda, bu cihazın yerinin tespit oranını iyileştirdiği belirlenmiştir.
Anında ve Doğru Sonuçların Sağlanması
3 boyutlu ultrasonun tüm faydaları göz önüne alındığında, doğru teşhis koyma yeteneğini önemli ölçüde geliştirir. Yapılan araştırmalarla 3D ultrasonun, standart 2D ultrasonla tespit edilen anormal bulgulardan %53 daha fazla bilgi sağladığı tespit edilmiştir. Bu da, anında verilmesi gereken klinik kararların doğruluk payını yükseltilebileceği anlamına gelir.
3 Boyutlu Ultrason Nasıl Çekilir?
Standart 2D ultrason görüntülemede ekranda görülen resim bebeğin veya pelvik organların belirli bir bölgesinin ince bölünmüş görüntülerinden oluşur. 2D de bir seferde yalnızca bir ince görüntü dilimi görülür. Her ne kadar sonografi uzmanı bu görüntüyü yorumlayabilse de, bu konuda bilgisi olmayan kişiler için bu genellikle kafa karıştırıcı bir görüntüdür. 3 boyutlu ultrason görüntüleri ise gerçeğe benzer resimler oluşturmak için bir araya getirilen bir dizi birden fazla 2D görüntü diliminden oluşur. Standart 2D görüntüye kıyasla 3D görüntü oluşturmak için ek bir işlem yapılması gerekmez. Mevcut kanıtlar, bu teknolojinin herhangi bir olumsuz fetal etkisini göstermemektedir. Buna rağmen standart 2D görüntülemeye göre 3D veya 4D görüntülemenin faydaları henüz tam olarak tanımlanmamıştır.
3 boyutlu ultrason da doğru görüntülerin elde edilmesi için yapılması gereken bazı hazırlıklar vardır. Bu hazırlıklar ve işlem basamakları şu şekilde sıralanabilir:
- Gebelik ultrasonu çekimlerinde idrar kesesi boşken yapılabilir bu yüzden aşırı su içmek veya aç gitmeye gerek yoktur.
- Ultrason sırasında anne adayı masaya sırt üstü yatırılır.
- Karna jel sürülür ve ardından bu alanda prob (dönüştürücü) hareket ettirilir. Dönüştürücü, ses dalgalarını rahme ve fetüse yönlendirerek gelişmekte olan bebek hakkında görüntü verir.
- İşlem bittikten sonra sürülen jel silinir.
3 Boyutlu Ultrason Riskleri
Geleneksel 2D ultrason, rahimdeki potansiyel sorunları tarama konusunda hala etkilidir. Bu yüzden gerekli görülmedikçe 3D veya 4D ultrason yapılması tavsiye edilmemektedir. Çünkü sadece fetüsün daha iyi resimlerini elde etmek için hamilelikte 3D ultrason çekilmesi gerekli bir durum değildir. Doktor tavsiyesi dışında tekrar tekrar yapıldığında tehlikeli olabilir.
Her ne kadar ultrasonun zarar verdiği belirtilmese de dokuları ısıtabilir veya kavitasyon adı verilen küçük kabarcıklar oluşturabilir. Fakat doku ısıtmanın ve kavitasyonun uzun vadeli etkileri bilinmemektedir. Bu nedenle, ultrason taramaları yalnızca tıbbi bir ihtiyaç olduğunda, reçeteye dayalı olarak ve uygun şekilde eğitilmiş uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
3d Ultrason ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
3 boyutlu ultrason kaçıncı haftada yapılır?
3 boyutlu ultrasonlar genellikle hamileliğin 24–32. haftaları arası çekilmektedir. Ancak 26–30 hafta arası en ideal görüntülerin alınabileceği zamandır, çünkü bu süre zarfında bebek düzgün görülebilecek kadar gelişir. Ayrıca 3 boyutlu ultrason gebeliğin ilk trimester, ikinci trimester veya üçüncü trimester gibi herhangi bir zamanda da bakılabilir.
3d ultrason fiyatları nedir?
3d ultrason fiyatları, işlemin yapıldığı hastanenin ve görüntüleme merkezlerinin fiyat politikasına göre değişmektedir. Bunun yanında iki boyutlu ultrasonlar hala bebeğin ilerlemesini izlemede iyi bir bilgi sağladığından dolayı, bazı sigorta şirketleri tıbbi olarak zorunlu olduğu belirtilmedikçe 3 boyutlu ultrason fiyatlarını kapsamaz.
3 boyutlu ultrasonda cinsiyet ne zaman belli olur?
3d ultrason fiyatları, işlemin yapıldığı hastanenin ve görüntüleme merkezlerinin fiyat politikasına göre değişmektedir. Bunun yanında iki boyutlu ultrasonlar hala bebeğin ilerlemesini izlemede iyi bir bilgi sağladığından dolayı, bazı sigorta şirketleri tıbbi olarak zorunlu olduğu belirtilmedikçe 3 boyutlu ultrason fiyatlarını kapsamaz.
3 boyutlu ultrason nasıl çekilir?
3 boyutlu ultrason çekimi diğer ultrason çekimlerine benzer. Anne karnına jel sürülerek ultrason prob cihazı karında gezdirilerek bebeğin 3 boyutlu resimleri elde edilir. Fakat her ultrason türünün birbirinden farklılıkları vardır. 2 boyutlu ultrasonda daha düz görüntüler elde edilirken, 3D ultrason aynı doğmuş bir bebeğin fotoğrafı gibi görüntüler verir. 4 boyutlu ultrasonda ise fetüsün rahimdeki hareketli görüntüsü elde edilir.
3 boyutlu ultrason ne işe yarar?
3 boyutlu ultrason, 2D ultrason kadar güvenilir olarak tanımlanır, çünkü elde edilen görüntüler iki boyutlu ultrason görüntülerinin resme dönüştürülmesi ile elde edilen kısımlarından oluşmaktadır. Bazı özel ultrasonlar 45 dakika ila bir saat kadar uzun olabilirken bu önerilen güvenlik sınırlarından daha uzundur. 3D ultrason yine de daha önceden belirlenen bir anormallik üzerine daha fazla bilgi verebilir. Bu taramalar farklı açılardan daha fazla ayrıntı gösterebildiği için dudak yarıklarının teşhisine yardımcı olabilir. Buda, doktorların doğumdan sonra bebeğin yarık dudağını onarmak için tedavi planlamasına yardımcı olur.
3 boyutlu ultrasonda fetüsün resmi her zaman alınabilir mi?
3 boyutlu ultrasonda fetüsün resmi her zaman alınmayabilir. Çünkü bazen bebek aşağı doğru dönükse veya annenin omurgasına doğru dönükse, yüzünü görmek zor olabilir. Böyle bir durumda, bebek uygun bir pozisyona döndüğü zamanda (bir saat içinde) tekrar yapılan bir tarama genellikle başarılı olur.