Meme hastalıkları, kadınlarda ve nadiren erkeklerde görülen, yaşam kalitesini etkileyen veya ciddi sağlık riskleri oluşturabilen durumlardır. Bu hastalıklar iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. Meme kanseri, fibrokistik değişiklikler, kistler ve enfeksiyonlar en sık karşılaşılan meme hastalıkları arasındadır. İşte bu hastalıkların belirtileri, teşhis yöntemleri, tedavi seçenekleri ve korunma stratejileri:

Meme Hastalıklarının Yaygın Türleri

• Fibrokistik Meme Değişiklikleri: Meme dokusunda ağrılı kitleler veya yoğunluk artışı ile karakterizedir. Hormonal dalgalanmalarla ilişkilidir.
• Meme Kistleri: İçi sıvı dolu keseciklerdir. Genellikle ağrısız ve mobil yapıdadır.
• Fibroadenom: Sert, lastik kıvamında, hareketli iyi huylu tümörlerdir. 20-30 yaş arası kadınlarda sık görülür.
• Mastit: Süt kanallarının enfeksiyonudur. Emziren kadınlarda ateş, meme ağrısı ve kızarıklıkla seyreder.
• Meme Kanseri: Meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıdır. Erken evrede teşhis edilmezse lenf nodlarına ve diğer organlara yayılabilir.

Belirtiler ve Alarm Sinyalleri
Meme hastalıklarının belirtileri türüne göre değişir. Aşağıda dikkat edilmesi gereken önemli sinyaller yer alır:

• Memede ele gelen kitle (sert, hareketsiz veya düzensiz kenarlı olması kanser şüphesi uyandırır)
• Meme başından kanlı veya şeffaf akıntı
• Meme derisinde portakal kabuğu görünümü veya çöküntü
• Meme boyutunda veya şeklinde ani değişiklik
• Geçmeyen meme ağrısı veya hassasiyet

Teşhis Yöntemleri
Meme hastalıklarının teşhisinde klinik muayene, görüntüleme ve biyopsi bir arada kullanılır:

• Mamografi: 40 yaş üstü kadınlarda yıllık tarama için altın standarttır. Mikrokalsifikasyonları tespit eder.
• Ultrason: Kist ve solid kitleleri ayırt etmek için kullanılır. Özellikle genç kadınlarda tercih edilir.
• MRI: Yüksek riskli hastalarda veya yoğun meme dokusuna sahip kişilerde detaylı görüntüleme sağlar.
• Biyopsi: Şüpheli kitlelerden ince iğne (FNA) veya kalın iğne (tru-cut) ile örnek alınır.

Tedavi Seçenekleri
Hastalığın türüne ve evresine göre tedavi planı kişiselleştirilir:

• Fibrokistik Değişiklikler: Ağrıyı azaltmak için NSAİİ ilaçlar (ibuprofen) ve destekleyici sütyen kullanımı önerilir.
• Kistler: Büyük ve ağrılı kistlerde aspirasyon (sıvının enjeksiyonla alınması) uygulanır.
• Fibroadenom: Takip edilebilir veya cerrahi ile çıkarılabilir.
• Mastit: Antibiyotik tedavisi ve sıcak kompres ile iyileşme sağlanır.
• Meme Kanseri:
  • Cerrahi: Lumpektomi (kitle çıkarılması) veya mastektomi (memenin tamamen alınması).
  • Radyoterapi: Tümör bölgesine yüksek enerjili ışın uygulaması.
  • Kemoterapi/Hedefe Yönelik Tedavi: Tümör hücrelerinin yok edilmesi.
  • Hormon Tedavisi: Östrojen reseptör pozitif tümörlerde kullanılır.

Korunma ve Risk Azaltma Stratejileri

• Düzenli Kendi Kendine Muayene: Adet sonrası 5-7. günlerde meme dokusu elle kontrol edilmelidir.
• Sağlıklı Beslenme: Doymuş yağ oranı düşük, lifli gıdalar tüketmek meme kanseri riskini azaltır.
• Fiziksel Aktivite: Haftada 150 dakika orta tempolu egzersiz yapmak östrojen seviyelerini dengeler.
• Alkol ve Sigaradan Kaçınma: Günde 1 kadehten fazla alkol tüketimi riski %7-10 artırır.
• Genetik Tarama: BRCA1/BRCA2 mutasyonu taşıyanlar düzenli MRI ve mamografi ile takip edilmelidir.

Erken Teşhisin Önemi
Meme kanserinde erken evrede teşhis, 5 yıllık sağkalım oranını %99’a kadar çıkarır. 40 yaş üstü kadınlar yıllık mamografi, 20-30 yaş arası ise 3 yılda bir klinik muayene yaptırmalıdır. Ailesinde meme kanseri öyküsü olanlar taramalara daha erken başlamalıdır.

Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Zeytinyağı, ceviz ve somon gibi omega-3 kaynakları inflamasyonu azaltır.
• Brokoli, lahana gibi turpgiller içerdikleri sülforafan ile antikanserojen etki gösterir.
• D vitamini eksikliği meme kanseri riskini artırdığından güneşlenme süresine dikkat edilmelidir.