Ortognatik cerrahi, çene ve yüz kemiklerinin konumunu düzelterek hem fonksiyonel hem de estetik iyileşme sağlayan bir cerrahi prosedürdür. Genellikle doğuştan gelen çene anomalileri, travma sonrası deformiteler veya ısırma bozuklukları gibi durumlarda tercih edilir. Bu ameliyat, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir; ortodontistler ve cerrahların iş birliğiyle planlanır.

Ortognatik Cerrahi Kimlere Uygulanır?

• Çene Uyumsuzlukları: Alt çenenin aşırı önde (prognati) veya geride (retrognati) olması.
• Isırma Problemleri: Açık kapanış, çapraz kapanış veya derin kapanış gibi maloklüzyonlar.
• Yüz Asimetrileri: Çene hatlarında belirgin dengesizlik veya yamukluk.
• Solunum Zorlukları: Çene yapısına bağlı uyku apnesi gibi rahatsızlıklar.
• Estetik Kaygılar: Hastanın yüz profiline ilişkin memnuniyetsizliği.

Ameliyat Öncesi Hazırlık Süreci
Ortognatik cerrahi planlaması, detaylı bir değerlendirme gerektirir. Öncelikle ortodontik tedaviyle dişler ideal konuma getirilir. Bu süreç 6-18 ay sürebilir. Üç boyutlu tomografi (3D CT) ve dijital modellemelerle çene yapısı analiz edilir. Cerrah ve ortodontist, ameliyatın hangi kemik segmentlerini içereceğine ve hareket miktarına karar verir. Hastaya genel anestezi altında yapılacak ameliyat öncesi kan testleri ve kardiyak değerlendirme gibi rutin kontroller gerçekleştirilir.

Ameliyat Teknikleri ve Uygulama
Ortognatik cerrahi, çene kemiklerinin kesilerek yeniden konumlandırılması prensibine dayanır. Alt çene (mandibula), üst çene (maksilla) veya her ikisi birden düzeltilebilir.

• Le Fort I Osteotomi: Üst çeneyi serbestleştirerek ileri, geri veya dikey yönde hareket ettirmek.
• Bilateral Sagittal Split Osteotomi (BSSO): Alt çeneyi öne veya arkaya kaydırmak.
• Genioplasti: Çene ucunu şekillendirmek için yapılan ek prosedür.
  Ameliyat sırasında titanyum plak ve vidalarla kemikler sabitlenir. İşlem 2-6 saat sürebilir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Dönemi
İlk 48 saat şişlik, morluk ve hafif ağrı normal kabul edilir. Yüzdeki ödem, 2-3 hafta içinde büyük ölçüde azalır. Hastaların yaklaşık 1 hafta yumuşak gıdalarla beslenmesi gerekir. 6. haftadan itibaren çiğneme fonksiyonları kademeli olarak artar. Ortodontik tedavi, ameliyattan sonra 6-12 ay daha devam ederek dişlerin son konumunu stabilize eder.

Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Enfeksiyon: %3-5 oranında görülebilir, antibiyotiklerle kontrol altına alınır.
• Sinir Hasarı: Alt dudakta geçici veya kalıcı uyuşukluk (inferior alveolar sinir zedelenmesi).
• Kanama: Nadiren ikinci bir müdahale gerektirebilir.
• Malunion: Kemik kaynamasında gecikme veya hatalı pozisyonlanma.

Başarı Oranları ve Sonuçlar
Ortognatik cerrahi, vakaların %90’ından fazlasında fonksiyonel ve estetik tatmin sağlar. Çiğneme, konuşma ve nefes alma yeteneği belirgin şekilde iyileşir. Hastaların psikolojik olarak da özgüven artışı yaşadığı gözlemlenir.

Sık Sorulan Sorular

• Ameliyat iz kalır mı? Kesiler genellikle ağız içinden yapılır, dışarıda görünür iz kalmaz.
• Hastanede kalış süresi ne kadar? Ortalama 1-3 gün.
• Spor aktivitelerine ne zaman dönülür? 4-6 hafta sonra.