Rahim filmi (Histerosalpingografi – HSG), kadın üreme sisteminin değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir radyolojik görüntüleme yöntemidir. Özellikle infertilite (kısırlık) sorunu yaşayan çiftlerde, rahim içi yapıların ve fallop tüplerinin durumunu analiz etmek için tercih edilir. Bu yazıda, rahim filminin ne olduğunu, nasıl çekildiğini, hangi durumlarda önerildiğini ve dikkat edilmesi gerekenleri detaylıca ele alacağız.

Rahim Filmi (HSG) Hangi Durumlarda Çekilir?

• İnfertilite Değerlendirmesi: Fallop tüplerinin açık olup olmadığını kontrol etmek için.
• Tekrarlayan Düşükler: Rahim içinde şekil bozukluğu (septum, polip) varlığını araştırmak.
• Adet Düzensizlikleri: Rahim içi yapışıklıklar (Asherman sendromu) şüphesinde.
• Doğum Kontrol Yöntemi Sonrası: Spiral kayması veya rahim perforasyonu kontrolü.

Rahim Filmi Öncesi Hazırlık Süreci
İşlem genellikle adet döngüsünün 7-10. günleri arasında (kanama tamamen kesildikten sonra) yapılır. İşlemden önce enfeksiyon riskini azaltmak için doktorunuz antibiyotik reçete edebilir. Ağrıyı hafifletmek için hafif bir ağrı kesici alınması önerilir. İşlem öncesi idrar torbasının boş olması ve rahat kıyafetler giyilmesi tavsiye edilir.

Rahim Filmi Nasıl Çekilir? Adım Adım İşlem

1. Hasta Pozisyonu: Hasta jinekolojik muayene masasına sırt üstü uzanır.
2. Spekulum Yerleştirme: Vajinal spekulum ile rahim ağzı görselleştirilir.
3. Kateter Yerleştirme: Rahim ağzına ince bir kateter yerleştirilir ve kontrast madde enjekte edilir.
4. Görüntüleme: Kontrast madde rahim ve tüpleri doldururken X-ışını ile görüntüler kaydedilir.
5. İşlem Sonrası: Kateter çıkarılır ve hasta 10-15 dakika dinlendirilir.

Rahim Filmi Sırasında Hissedilenler
İşlem sırasında hafif kramp benzeri ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir. Kontrast madde enjeksiyonu sırasında fallop tüplerinin açık olması durumunda karında geçici bir sıcaklık hissi oluşabilir. Ağrı genellikle 5-10 dakika içinde azalır.

Rahim Filmi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Fiziksel Aktivite: İşlem sonrası 24 saat ağır egzersizden kaçınılmalı.
• Kanama ve Akıntı: Hafif lekelenme veya sulu akıntı normal kabul edilir.
• Cinsel İlişki: İşlemden sonraki 2 gün cinsel perhiz önerilir.
• Enfeksiyon Belirtileri: Ateş, şiddetli ağrı veya kötü kokulu akıntı durumunda doktora başvurulmalı.

Rahim Filminin Avantajları ve Riskleri

• Avantajları:

  • Rahim içi anomalileri hızlı ve etkili şekilde tespit eder.
  • Fallop tüplerinin açıklığını değerlendirmede altın standart kabul edilir.
  • İşlem sonrası gebe kalma şansını geçici olarak artırabilir (kontrast maddenin temizleyici etkisi).

• Riskler ve Yan Etkiler:

  • Enfeksiyon riski (%1-3).
  • Kontrast maddeye alerjik reaksiyon (nadir).
  • Rahim perforasyonu (çok nadir).

HSG ile Tespit Edilen Yaygın Anomaliler

• Fallop Tüpü Tıkanıklığı: Tüplerin tamamen veya kısmen kapalı olması.
• Rahim İçi Yapışıklıklar: Geçirilmiş kürtaj veya enfeksiyon sonrası oluşan skar dokusu.
• Rahim Şekil Bozuklukları: Septum (perde), bikornis (çift odacıklı rahim).
• Polip veya Miyom: Rahim iç duvarında yer kaplayan oluşumlar.

HSG ve Diğer Görüntüleme Yöntemleri ile Karşılaştırma

• Transvajinal Ultrason: Rahim içi yapıları değerlendirir ancak tüp açıklığını göstermez.
• Histeroskopi: Direkt görüntüleme sağlar ancak invaziv bir işlemdir.
• Laparoskopi: Tüplerin açıklığını değerlendirir ancak genel anestezi gerektirir.

Sık Sorulan Sorular

• Rahim filmi acıtır mı? İşlem sırasında hafif kramp hissedilir, çoğu hasta bu ağrıyı tolere edebilir.
• HSG sonrası hamile kalınır mı? İşlemi takip eden 3 ayda gebelik şansı artabilir.
• Rahim filmi radyasyon riski taşır mı? Kullanılan radyasyon dozu çok düşüktür, gebelik oluşursa risk yoktur.