Kolposkopi, rahim ağzı (serviks) ve vajinal dokulardaki anormal hücreleri detaylı şekilde incelemek için kullanılan bir jinekolojik prosedürdür. Genellikle Pap smear testinde anormal sonuçlar alındığında veya HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonu şüphesi olduğunda önerilir. Bu işlem, erken teşhis ve tedavi planlaması açısından kritik bir rol oynar.
Kolposkopi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kolposkopi, aşağıdaki durumlarda doktorlar tarafından önerilebilir:
- Pap smear testinde "ASC-US", "LSIL" veya "HSIL" gibi anormal hücre raporları
- HPV’nin yüksek riskli tiplerinin (16, 18 gibi) tespit edilmesi
- Rahim ağzında gözle görülen lezyonlar veya kanama
- Cinsel ilişki sonrası tekrarlayan vajinal kanama şikayetleri
İşlem Öncesi Hazırlık Süreci
Kolposkopi öncesinde hastanın adet döneminde olmaması tercih edilir. İşlemden 24 saat önce vajinal krem, tampon kullanımı veya cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Doktor, hastanın tıbbi öyküsünü (alerjiler, kan sulandırıcı ilaç kullanımı) detaylı şekilde değerlendirerek gerekli önerilerde bulunur.
Kolposkopi Nasıl Uygulanır?
İşlem, jinekolojik muayene pozisyonunda gerçekleştirilir. Doktor, spekulum yardımıyla vajinal duvarları hafifçe açar ve rahim ağzını görünür hale getirir. Kolposkop adı verilen büyütme özellikli bir cihazla serviks detaylı şekilde incelenir. Anormal doku alanlarını belirlemek için asetik asit (sirke) veya iyotlu solüsyonlar kullanılır. Şüpheli bölgelerden biyopsi alınarak patolojik incelemeye gönderilir. İşlem genellikle 10-20 dakika sürer ve lokal anestezi uygulanarak hasta konforu sağlanır.
Biyopsi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hafif kanama veya kahverengi akıntı normal kabul edilir.
- İşlem sonrası 48 saat boyunca tampon kullanımı ve cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.
- Şiddetli ağrı, ateş veya ağır kanama durumunda derhal doktora başvurulmalıdır.
Kolposkopi Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Patoloji raporuna göre sonuçlar üç kategoride değerlendirilir:
- Normal: Anormal hücre bulunmaz, düzenli takip önerilir.
- CIN 1 (Düşük Dereceli Lezyon): HPV kaynaklı hafif hücre değişiklikleri; genellikle kendiliğinden geriler.
- CIN 2/3 veya Kanser: Yüksek dereceli lezyonlarda LEEP (Loop Elektrocerrahi Eksizyon Prosedürü) veya konizasyon gibi tedaviler planlanır.
Kolposkopi Ağrılı Bir İşlem Midir?
Kolposkopi sırasında hafif bir rahatsızlık hissedilebilir ancak işlem genellikle ağrısızdır. Biyopsi alınırken kısa süreli bir sancı olabilir. Lokal anestezi ile bu durum minimize edilir. Hastaların çoğu işlem sonrası günlük aktivitelerine dönebilir.
Kolposkopi ve HPV İlişkisi
HPV’nin yüksek riskli tipleri, rahim ağzı kanserinin %99’undan sorumludur. Kolposkopi, HPV’nin neden olduğu hücre değişikliklerini erken evrede tespit ederek kanser öncesi müdahale şansı sunar. HPV aşısı (Gardasil 9) ise korunmada etkili bir yöntemdir.
Sık Sorulan Sorular
- Kolposkopi sonrası hamile kalınabilir mi?
Biyopsi alınması genellikle doğurganlığı etkilemez. Ancak tekrarlayan konizasyon işlemleri servikal yetmezlik riskini artırabilir. - İşlem kaç yaşından itibaren yapılır?
Genellikle 21 yaş üstü ve seksüel aktif kadınlara önerilir.
Riskler ve Komplikasyonlar
Kolposkopi güvenli bir prosedür olmakla birlikte nadiren enfeksiyon, aşırı kanama veya servikal darlık (stenoz) gelişebilir. Bu riskler, deneyimli bir jinekolog tarafından yapıldığında minimize edilir.
Kolposkopi Öncesi ve Sonrası Yaşam Tarzı Önerileri
- Stres yönetimi için nefes egzersizleri veya meditasyon yapılabilir.
- Probiyotik takviyeler veya yoğurt tüketimi vajinal floranın korunmasına yardımcı olur.
- Sigara kullanımı, servikal dokunun iyileşme sürecini yavaşlatabileceğinden bırakılmalıdır.