Kolposkopi Nedir?
Kadınlarda rahim ağzı hastalıkların teşhisinde kullanılan en iyi yöntemlerden biri de kolposkopidir.
Günümüz teknolojisinin sağlık sektörüne sağladıkları avantajlar nedeniyle pek çok yeni ve etkili tarama, tanı testleri uygulanmaya başlanmıştır. Bunların tedavi yöntemlerinin başarıyla uygulanması noktasında etkisi vardır. Kadınlarda rahim ağzı hastalıklarının tanısının konulmasında etkili yöntemlerden birisi kolposkopidir.
Kolposkopi cihazı ile gerçekleştirilen uygulamada kadın üreme sisteminde yer alan rahim ağzı (serviks), vajina ve vulva bölgelerinin direkt olarak incelenmesi mümkündür. Kolposkop cihazını hekimlerin belirttiğimiz bölgeleri rahat bir şekilde incelemesini sağlayan büyük bir mikroskop olarak tanımlayabiliriz. Kesin tanı konulması için anormal dokuların ve yapıların ayırt edilmesine yarayan ek tetkikler gerçekleştirilebilir. Kolposkopi biyopsi yaptıranlar bahsedilen ek tetkikler gibi bazı durumların kesin tanısının konulabilmesi için uygulamayı tercih etmek zorundadırlar.
İleri tanı yöntemi olarak genellikle kadın hastalıkları uzmanı tarafından işlemin gerçekleştirilmesi için bazı test sonuçlarına ve hasta şikâyetlerine gerek vardır. Kolposkopi işlemi yapılması gerekebilecek durumlar arasında;
- Rahim ağzı iltihaplanmaları
- Siğillerin genital bölgede gelişmesi durumunda
- Vajinada anormal kitle gelişimi
- Vulvada anormal kitle gelişimi
- Rahim ağzında kitle gelişimi
- Cinsel birleşme sonrasında kanama meydana gelirse
- Rahim ağzı kanserinden şüphelenilmesine bağlı olarak yapılan pap smear testinde anormal sonuçlar ortaya çıkması yer almaktadır.
Kolposkopi rahim ağzı kanserinin erken tespit edilerek etkili tedavi yöntemlerinin vakit kaybedilmeden uygulanması için avantaj sağlamaktadır. Rahim ağzı kanserinin tespiti için rahim ağzından sürüntü alınarak pap smear testi yapılır. Burada amaç varsa anormal hücre oluşumlarının tespit edilmesidir. Pap smear testi geniş popülasyonlarda yer alan kadınlarda tarama yapılmasını amaçlamaktadır. Taramalarda anormal hücre varlığı tespit edilmesi durumunda daha ileri tanı tetkiklerine başvurulacaktır. Bunun için tercih edilebilecek ilk yöntem kolposkopidir.
Cihaz ile gerçekleştirilen uygulama sayesinde servikste hangi bölgede anormal hücrelerin yoğunlaştığı tespit edilecektir. Bölgenin haricinde anormal hücrelerin doku özellikleri ve nasıl yayılım gerçekleştirildiği de gözlemlenebilecektir. Tanı için biyopsi sonuçları beklenecek ve uygun olan bölgeye uygun olan yöntemle tedavi uygulamaları gerçekleştirilecektir.
Kolposkopi Nasıl Yapılır?
Uygulamanın klinik ortamda gerçekleştiriliyor olması gerekmektedir. Bunun haricinde aşamaları şu şekilde ilerlemektedir;
- Aynı smear testi ve pelvik muayene yapılıyor gibi hastanın ayakları destekli bir masada sırt üstü uzanması gerekmektedir.
- Vajina duvarının açılması sağlanması amacıyla vajinaya spekulum aparatı yerleştirilir. Bu sayede serviks bölgesinin daha kolay görüntülenmesi sağlanır.
- Serviks bölgesi hem daha rahat hem de daha net görüntü alınabilmesi adına özel bir solüsyon kullanılarak yıkanır. Özel bir solüsyonla yapılan yıkama işlemi anormal hücrelerin görünmesini kolaylaştırırken hastada bazen karıncalanma ve yanma hissi meydana getirebilir.
- Kolposkopi yaptıranlarda alet vajinanın 1 - 2 cm önüne yerleştirilmektedir. Bu sayede kolposkop aleti vajinanın içine girmez ve hatta vajinaya dokunmaz.
- Kolposkop cihazı dokuları 6 - 40 kat aralığında büyütebiliyor olduğu için vajinanın içine ışık vermesi sayesinde de çok daha net görüntüler alınabilmesine yardımcı olur.
- Uygulamada alınan görüntülerde şüpheli lezyon görülmesi haline biyopsi örneği alınabilmektedir.
Kolposkopi sonucu şüpheli lezyonlarla karşılaşıldığını gösteriyorsa kolposkopik biyopsi yapılır. Bu işlemde biyopsi pensi kullanılarak lezyondan örnek alınır. Bu uygulamada birden fazla bölgeden parça alınması durumu mümkündür. Alınacak parçanın büyüklüğü nedeniyle bazen patolojik inceleme mümkün olmayabilir.
Kolposkopi Sonrası
Kolposkopi ve ihtiyaç olması halinde yapılacak kolposkopik biyopsi sonrasında akıntı yaşanabilir. Uygulama esnasında daha net görüntü alınabilmesi adına ve biyopsi yapılırken karşılaşılan küçük kanamalar için kullanılan solüsyonlar akıntıya sebep olabilir. Akıntının işlem sonrasında takip edilmesi özellikle ağır ve kötü kokuyla, sarı renkli olması durumunda doktora başvurulmalıdır. Kolposkopi sonrası kanama genellikle basit kanamalar olarak tanımlanabilir. Genellikle bir süre baskı uygulanması kanamaların sonlandırılması için yeterli gelmektedir.
Kolposkopi sonrası dikkat edilecek noktalar genellikle biyopsi örneği alındıysa ortaya çıkmaktadır. Haricinde günlük aktivitelerde herhangi bir kısıtlama yapılmasına gerek yoktur. Kolposkopik biyopsi sonrasında banyo yapmakta herhangi bir sıkıntı yoktur. Biyopsi sonrasında dikkat edilmesi gereken hususlar;
- Kolposkopi sonrası cinsel ilişki gerçekleştirmeye bir süre ara verilmelidir. ( 2 – 3 gün )
- Kullanılan ilaçlara devam edilmesi için doktor onayı alınmalıdır.
Kolposkopi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kolposkopi nedir?
Kolposkopi, rahim ağzının incelenmesine olanak veren ve dokuları 6 - 40 kat aralığında büyüten bir cihaz ile teşhis ve tanı işlemleri yapılmasına denir. Işıklı bir büyüteç gibi olan ve dürbüne benzeyen cihazın klinik ortamlarda kullanılıyor olması gerekmektedir. İşlemden 1 - 2 gün öncesinde cinsel ilişkiye girilmemeli, tampon kullanılmamalı ve vajinal ilaç kullanımı gerçekleştirilmemelidir. Ayrıca muayene öncesinde vajinal duş alınmamalıdır.
Kolposkopi acı verir mi?
Kolposkopi uygulaması esnasında kullanılan aparat vajinaya girmemektedir. Bu nedenle acı ve ağrı görülmemektedir. Fakat rahim ağzının açık tutulması için kullanılan vajinal spekulum nedeniyle hafif baskı hissedilmesi mümkündür. Net bir görüntü elde edilmesi amacıyla serviksin silinmesinde kullanılan solüsyon nedeniyle yanma veya batma hissi oluşabilir. Biyopsi yapılması durumunda ise parçanın alınması gereken bölgeye göre kişinin hissedecekleri değişecektir.
Kolposkopi sonucu kaç günde çıkar?
Kolposkopi sonucunun beklenmesine gerek yoktur. Hemen sonuç alınabilecek bir işlemdir. Fakat işlem esnasında şüpheli dokular tespit edilmesi durumunda biyopsi uygulamasına geçilmesi halinde sonuç alınması 1 – 2 gün üzerinde olabilir.
Kolposkopi ne kadar sürer?
Kolposkopi işlem süresi biyopsi yapılıp yapılmayacağı durumuna göre değişmektedir. Genellikle işlemin geçekleştirilme süresi 5 – 15 dakika aralığında değişmektedir. Biyopsi yapılması durumunda süre parça alınması gereken bölge sayısına göre değişecektir.
Kolposkopi neden yapılır?
- Servikal kanserin erken teşhisi
- Rahim ağzı kanserlerinin teşhisi
- Vajina dokusunda kansere neden olabilecek değişikliklerin tanısı
- Vulvada uzun zamandır şikâyet edilen kaşıntının nedeninin tespiti
- Vulvada yer alan anormal lezyonların değerlendirilmesi için kolposkopi yapılabilir.
Kolposkopi ne zaman yapılır?
Adet döneminde net bir görüntü alınması mümkün olmayacağı için bu dönemde planlaması yapılmaz. İhtiyaç duyulması halinde gebelik döneminde kolposkopi yapılması sorun oluşturmayacaktır. Kısırlık nedeninin belirlenmesi istendiği zaman ve serviks bölgesinde gerçekleştirilecek herhangi bir ameliyat öncesi net bir görüntülüme sağlamak için de kolposkopi gerçekleştirilebilir.
Regl iken kolposkopi yapılır mı?
Kolposkopi amacı teşhis ve tanı noktasında faydalanabilmek adına bölgeden net bir görüntü alınmasıdır. Net bir görüntü alınmasının mümkün olması için regl iken kolposkopi planlaması yapılmaz. Regl dönemi net görüntü elde edilmesini direkt olarak etkilemektedir.