Ağız ülseri (aft), dil, dudak içi, yanak mukozası veya damakta oluşan küçük, ağrılı yaralardır. Genellikle 1-2 haftada kendiliğinden iyileşse de tekrarlayan ülserler, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir. Bu yazıda, ağız ülserlerinin nedenleri, belirtileri, tedavi seçenekleri ve korunma yöntemlerini detaylıca ele alacağız.

Ağız Ülserinin Yaygın Belirtileri

• Ağız içinde yuvarlak veya oval şekilli beyaz-gri renkli yaralar
• Yemek yerken veya konuşurken artan keskin ağrı
• Yaraların etrafında kızarıklık ve hassasiyet
• Nadiren ateş ve lenf bezlerinde şişlik (şiddetli vakalarda)

Ağız Ülserine Neden Olan Faktörler
Ağız ülserlerinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı tetikleyiciler şunlardır:

• Travma: Sert diş fırçalama, yanak ısırma veya protezlerin tahrişi.
• Beslenme Eksiklikleri: B12 vitamini, demir veya folik asit eksikliği.
• Hormonal Değişimler: Adet dönemi veya gebelikte hormonal dalgalanmalar.
• Bağışıklık Sistemi Sorunları: Otoimmün hastalıklar (Behçet hastalığı gibi).
• Stres ve Yorgunluk: Psikolojik stresin bağışıklığı zayıflatması.

Teşhis Süreci
Ağız ülserleri genellikle fizik muayene ile teşhis edilir. Ancak sık tekrarlayan veya iyileşmeyen yaralar için şu testler istenebilir:

• Kan Testleri: Vitamin seviyeleri, demir ve enfeksiyon parametreleri.
• Biyopsi: Kanser şüphesinde yaradan doku örneği alınması.

Ağız Ülseri Tedavi Seçenekleri

1. Topikal Tedaviler:

   • Kortikosteroidli Merhemler: Kenacort-A Oral Paste gibi ilaçlar ağrıyı hızla azaltır.
   • Anestezik Jel: Lidokain içeren jeller yemek öncesi kullanılabilir.

2. Ağız Gargaraları:

   • Klorheksidin: Enfeksiyon riskini azaltır ve iyileşmeyi hızlandırır.
   • Karbonatlı Su: 1 çay kaşığı karbonatı bir bardak suda eriterek gargara yapın.

3. Sistemik İlaçlar:

   • Vitamin Takviyeleri: B12, demir veya folik asit eksikliği varsa doktor önerisiyle kullanılır.
   • Bağışıklık Güçlendiriciler: Tekrarlayan ülserlerde kolşisin veya kortikosteroidler.

Ağız Ülserini Önlemek İçin Pratik Öneriler

• Sert ve baharatlı gıdalardan kaçının.
• Yumuşak kıllı diş fırçası kullanarak diş etlerinizi koruyun.
• Stres yönetimi için yoga veya meditasyon yapın.
• Domates, portakal gibi asitli yiyecekleri tüketirken dikkat edin.

Beslenme ve Yaşam Tarzı İpuçları
Ağız ülserlerinin iyileşme sürecini hızlandırmak için anti-inflamatuar besinler tüketin. Yoğurt, probiyotik içeriğiyle ağız florasını dengeler. Zeytinyağı ve bal karışımını yaralara direkt uygulayarak tahrişi azaltabilirsiniz. Ayrıca sigara ve alkol kullanımını sınırlamak, tekrarlayan ülser riskini düşürür.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• Yaralar 3 haftadan uzun süredir iyileşmiyorsa,
• Ateş, yorgunluk veya kilo kaybı eşlik ediyorsa,
• Yılda 4’ten fazla tekrarlayan ülserler varsa mutlaka bir uzmana danışın.