AMH (Anti-Müllerian Hormon) testi, kadınlarda yumurtalık rezervini değerlendirmek için kullanılan önemli bir biyokimyasal testtir. Özellikle doğurganlık potansiyelini anlamak, erken menopoz riskini tahmin etmek veya tüp bebek tedavisi öncesi yumurta kalitesini ölçmek amacıyla tercih edilir. Bu makalede, AMH testinin nasıl yapıldığını, sonuçların ne anlama geldiğini ve klinik önemini detaylıca ele alacağız.

AMH Testi Nedir?
AMH, kadınlarda yumurtalıklardaki foliküllerin granüloza hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. Doğurganlık dönemindeki bir kadının yumurtalıklarında ne kadar folikül (olgunlaşmamış yumurta) bulunduğunu dolaylı olarak gösterir. Düşük AMH seviyeleri, azalmış yumurtalık rezervine işaret ederken, yüksek seviyeler polikistik over sendromu (PKOS) gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

AMH Testi Neden Yapılır?

• Doğurganlık Değerlendirmesi: Çocuk sahibi olmayı planlayan kadınlarda yumurtalık kapasitesini ölçmek için.
• Erken Menopoz Riski: Ailesinde erken menopoz öyküsü olanlarda risk analizi.
• Tüp Bebek Tedavisi Öncesi: Yumurta toplama işlemi öncesi yanıtın tahmin edilmesi.
• PKOS Teşhisi: Polikistik over sendromu şüphesinde hormonal dengenin incelenmesi.
• Kanser Tedavisi Sonrası: Kemoterapi veya radyoterapi görenlerde yumurtalık fonksiyonlarının izlenmesi.

AMH Testi Nasıl Yapılır?
AMH testi, basit bir kan örneği alınarak laboratuvarda analiz edilir. Adet döngüsünün herhangi bir gününde yapılabilmesi en büyük avantajlarından biridir. Aç veya tok olmanın sonuçlar üzerinde belirgin bir etkisi yoktur. Test sonuçları genellikle 24-48 saat içinde raporlanır.

AMH Değerleri Nasıl Yorumlanır?
AMH seviyeleri yaşla birlikte doğal olarak azalır. Referans aralıkları laboratuvarlara göre küçük farklılıklar gösterse de genel kabul gören değerler şöyledir:

• 1.5-4.0 ng/mL: Normal yumurtalık rezervi (ideal doğurganlık potansiyeli).
• 1.0-1.5 ng/mL: Sınırda düşük rezerv (yakın takip önerilir).
• <1.0 ng/mL: Düşük rezerv (erken menopoz veya tüp bebekte zorluk riski).
• >4.0 ng/mL: Yüksek rezerv (PKOS şüphesi doğurabilir).

AMH Testinin Avantajları

• Adet Döngüsünden Bağımsız: Herhangi bir günde yapılabilir.
• Güvenilirlik: Yumurtalık rezervini diğer testlere (FSH, estradiol) göre daha doğru yansıtır.
• Erken Uyarı: Düşük rezervi erken dönemde tespit ederek doğurganlık planlamasına olanak sağlar.

Testin Sınırlamaları

• Yumurta Kalitesini Ölçmez: Sadece yumurta sayısı hakkında bilgi verir, kaliteyi değerlendirmez.
• PKOS’ta Yanıltıcı Olabilir: Yüksek AMH seviyeleri her zaman PKOS tanısı koydurmaz.
• Stres veya Hastalıklardan Etkilenmez: Ancak ağır enfeksiyonlar geçici düşüşe neden olabilir.

AMH Testi ve Tüp Bebek Tedavisi
Tüp bebek sürecinde AMH seviyeleri, yumurtalıkların ilaçlara vereceği yanıtı tahmin etmede kritik rol oynar. Düşük AMH’ye sahip kadınlarda yumurta sayısı az olabileceğinden, tedavi protokolleri kişiselleştirilir. Yüksek AMH’li hastalarda ise aşırı uyarım sendromu (OHSS) riskine karşı düşük doz ilaçlar tercih edilebilir.

AMH Seviyesini Etkileyen Faktörler

• Yaş: 25 yaşından sonra her yıl AMH seviyeleri yaklaşık %5 azalır.
• Sigara Kullanımı: Sigara içenlerde AMH seviyeleri içmeyenlere göre daha hızlı düşer.
• Cerrahi Müdahaleler: Yumurtalık ameliyatları rezervi azaltabilir.
• Obezite: Bazı çalışmalar obez kadınlarda AMH’nin daha düşük olabileceğini gösterir.

AMH Seviyesini Artırmak Mümkün mü?
AMH seviyeleri genetik ve yaşla ilişkilidir, bu nedenle kalıcı bir artış sağlamak mümkün değildir. Ancak DHEA takviyeleri veya koenzim Q10 gibi desteklerin yumurta kalitesini iyileştirdiğine dair sınırlı veriler bulunur. Bu tür takviyeleri kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

AMH Testi Hakkında Sık Sorulan Sorular

• AMH testi adetliyken yapılır mı? Evet, adet döngüsünün herhangi bir gününde yapılabilir.
• AMH düşükse hamile kalmak imkansız mı? Hayır, düşük AMH yumurta sayısını gösterir, kaliteyi değil. Doğal yolla gebelik mümkün olabilir.
• AMH testi erkeklerde yapılır mı? AMH erkeklerde de üretilir ancak testis fonksiyonlarını değerlendirmek için nadiren kullanılır.