ASO (Antistreptolizin O) testi, vücudun streptokok bakterilerine karşı ürettiği antikor seviyesini ölçen bir kan tahlilidir. Bu test, özellikle geçirilmiş streptokok enfeksiyonlarının teşhisinde ve romatizmal ateş gibi komplikasyonların takibinde kullanılır. ASO yüksekliği, genellikle vücutta devam eden veya yakın zamanda geçirilmiş bir streptokok enfeksiyonuna işaret eder.

ASO Yüksekliğinin Nedenleri
ASO değerlerinin yükselmesinin temel nedeni A grubu beta hemolitik streptokok (GABHS) adı verilen bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Bu bakteriler boğaz iltihabı (streptokokal farenjit), bademcik iltihabı ve cilt enfeksiyonlarına yol açabilir. Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar, romatizmal ateş veya glomerülonefrit gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. ASO seviyeleri enfeksiyondan 1-3 hafta sonra yükselmeye başlar ve 3-6 ay boyunca yüksek kalabilir.

ASO Yüksekliğinin Belirtileri
ASO yüksekliği tek başına bir hastalık değil, altta yatan bir enfeksiyonun göstergesidir. Enfeksiyonun türüne göre belirtiler değişiklik gösterir:

• Boğaz Enfeksiyonu: Şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, ateş, bademciklerde beyaz lekeler.
• Cilt Enfeksiyonu: Kızarıklık, şişlik, ağrılı yaralar veya impetigo (bal rengi kabuklu lezyonlar).
• Romatizmal Ateş: Eklem ağrısı, şişlik, kalp çarpıntısı, cilt altında nodüller.
• Glomerülonefrit: İdrarda köpüklenme, yüksek tansiyon, bacaklarda şişlik.

Teşhis Süreci ve ASO Testi
ASO testi, kol damarından alınan kan örneği ile yapılır. Yetişkinlerde normal ASO değeri genellikle 200 IU/mL’nin altındadır. Çocuklarda bu değer yaşa göre değişebilir. Test sonucunun yüksek çıkması durumunda, doktorlar ek testler isteyebilir:

• CRP ve Sedimentasyon: Enfeksiyonun şiddetini değerlendirmek için.
• Boğaz Kültürü: Aktif streptokok enfeksiyonunu doğrulamak için.
• EKG ve Ekokardiyografi: Romatizmal ateşe bağlı kalp tutulumunu kontrol etmek için.

Tedavi Yöntemleri
ASO yüksekliğinin tedavisi, altta yatan enfeksiyona ve komplikasyonlara yönelik planlanır:

• Antibiyotik Tedavisi: Penisilin veya alternatif antibiyotiklerle streptokok enfeksiyonu tedavi edilir.
• Romatizmal Ateş Tedavisi: Aspirin veya kortikosteroidler eklem iltihabını kontrol altına alır.
• Glomerülonefrit Yönetimi: Tuz kısıtlaması, tansiyon ilaçları ve diüretikler kullanılır.
• Destekleyici Tedaviler: Ateş düşürücüler ve istirahat semptomları hafifletir.

ASO Yüksekliğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Erken Tedavi: Boğaz ağrısı gibi belirtilerde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalı.
• Antibiyotik Uyumu: Reçete edilen antibiyotikler tam doz ve sürede kullanılmalı.
• Tekrarlayan Enfeksiyonlar: Sık geçirilen enfeksiyonlarda bademcik ameliyatı önerilebilir.

Korunma Yöntemleri

• Hijyen: Ellerin sık sık yıkanması ve kişisel eşyaların paylaşılmaması.
• Aşı: Grip aşısı gibi bağışıklık sistemini destekleyici aşılar.
• Kalabalık Ortamlarda Dikkat: Okul, kreş gibi yerlerde enfeksiyon riski artar.

Beslenme ve Bağışıklık Desteği
C vitamini, çinko ve probiyotikler içeren besinler bağışıklık sistemini güçlendirir. Turunçgiller, yoğurt, kefir ve balık tüketimi enfeksiyonlara karşı direnci artırır.