Atriyal septal defekt (ASD), kalbin üst odacıkları olan sağ ve sol atriyumlar arasında anormal bir açıklık bulunması durumudur. Bu doğuştan gelen kalp kusuru, özellikle küçük çocuklarda ve yetişkinlerde çeşitli semptomlara yol açabilir. ASD, zamanında tedavi edilmediğinde kalp yetmezliği veya pulmoner hipertansiyon gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu yazıda ASD’nin belirtileri, teşhis yöntemleri, tedavi seçenekleri ve hastalara öneriler detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Atriyal Septal Defekt (ASD) Nedir?
ASD, kalbin sağ ve sol atriyumları arasındaki septumun (bölme) tam olarak kapanmaması sonucu oluşur. Bu açıklık, oksijenlenmiş ve oksijenlenmemiş kanın karışmasına neden olarak kalbin sağ tarafında aşırı yüklenmeye yol açar. ASD’ler genellikle doğumda mevcuttur ancak bazı vakalarda erişkinlik dönemine kadar belirti vermeyebilir.

ASD Belirtileri
ASD’li hastalarda belirtiler açıklığın büyüklüğüne ve hastanın yaşına göre değişir. İşte en yaygın semptomlar:

• Çocuklarda: Hızlı yorulma, nefes darlığı (özellikle fiziksel aktivite sırasında), sık solunum yolu enfeksiyonları.
• Yetişkinlerde: Çarpıntı, egzersiz intoleransı, bacaklarda şişlik (ödem), inme riski.
• Ciddi Vakalarda: Göğüs ağrısı, morarma (siyanoz), kalp yetmezliği bulguları.

Teşhis Yöntemleri
ASD tanısı genellikle rutin muayenelerde üfürüm duyulması sonucu şüphelenilerek konulur. Kesin teşhis için şu yöntemler kullanılır:

• Ekokardiyografi (EKO): Kalbin yapısını ve kan akışını görüntülemek için altın standart yöntem.
• Elektrokardiyogram (EKG): Kalp ritim bozukluklarını değerlendirir.
• Göğüs Röntgeni: Kalp büyümesi veya akciğer damarlarında genişleme tespit eder.
• Kardiyak MRI: Kompleks vakalarda anatomik detayları gösterir.

Tedavi Seçenekleri
ASD tedavisi, açıklığın boyutuna, hastanın yaşına ve komplikasyon varlığına göre planlanır:

1. Küçük Açıklıklar (5 mm’den Küçük): Genellikle kendiliğinden kapanır. Düzenli takip yeterlidir.
2. Orta ve Büyük Açıklıklar:
   • Kateter Yoluyla Kapatma: Kasıktan yerleştirilen bir cihazla (Amplatzer Septal Occluder) delik kapatılır. Lokal anestezi altında yapılır ve iyileşme süresi kısadır.
   • Açık Kalp Ameliyatı: Büyük veya kompleks ASD’lerde cerrahi olarak dikiş veya yama ile kapatma.
3. İlaç Tedavisi: Ritim bozukluğu veya kalp yetmezliği olan hastalarda semptomları yönetmek için kullanılır.

ASD’li Hastalar İçin Yaşam Tarzı Önerileri

• Düzenli kardiyolojik kontrolleri aksatmayın.
• Ağır egzersizlerden kaçının, doktorun önerdiği fiziksel aktiviteleri yapın.
• Enfeksiyon riskini azaltmak için diş hijyenine dikkat edin.
• Hamilelik planlıyorsanız mutlaka kardiyoloğa danışın.

Komplikasyonlar ve Uzun Vadeli Takip
Tedavi edilmeyen ASD’lerde pulmoner hipertansiyon, kalp ritim bozuklukları (atriyal fibrilasyon) ve sağ kalp yetmezliği gelişebilir. Ameliyat veya kateter ile kapatılan hastalarda bile uzun süreli EKO takipleri önemlidir.

ASD ve Spor
ASD’si kapatılmış ve komplikasyonsuz hastalar genellikle normal fiziksel aktivitelere dönebilir. Ancak yarışmalı sporlar için kardiyolog onayı gereklidir.

Çocuklarda ASD Yönetimi
Çocuklarda küçük ASD’ler genellikle 2 yaşına kadar kendiliğinden kapanır. Kapanmayan vakalarda okul öncesi dönemde müdahale önerilir. Çocuk kardiyoloji uzmanı tarafından takip şarttır.