Baker kisti, dizin arka kısmında oluşan ve eklem sıvısının birikmesiyle karakterize bir yapıdır. Genellikle diz ekleminde meydana gelen hasar veya inflamasyon sonucu gelişir. Bu kist, özellikle orta yaş ve üzeri bireylerde yaygın olarak görülse de her yaş grubunda ortaya çıkabilir. İşte Baker kisti hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar:

Baker Kisti Nedir?
Baker kisti (Popliteal kist), diz ekleminin arkasında yer alan ve içi sıvı dolu bir keseciktir. Eklem sıvısının (sinovyal sıvı) aşırı üretimi veya eklem içi basıncın artması sonucu oluşur. Genellikle dizdeki artrit, menisküs yırtığı veya kıkırdak hasarı gibi altta yatan bir sorunla ilişkilidir. Kist büyüdüğünde, diz hareketlerinde kısıtlanma veya rahatsızlık hissedilebilir.

Baker Kistinin Nedenleri
Baker kistinin temel nedeni, diz eklemindeki hasar veya inflamasyondur. Romatoid artrit, osteoartrit gibi eklem hastalıkları, eklem sıvısının artmasına yol açarak kist oluşumunu tetikler. Menisküs yırtıkları veya bağ yaralanmaları da sıvı birikimine neden olabilir. Ayrıca, diz üzerine tekrarlayan baskı yapan aktiviteler (koşu, ağır kaldırma) riski artırır.

Baker Kistinin Belirtileri

• Dizin arka kısmında şişlik ve ele gelen yumuşak bir kitle
• Diz hareketlerinde sertlik veya kısıtlılık
• Özellikle diz büküldüğünde artan ağrı
• Baldır bölgesine yayılan ağrı (kistin patlaması durumunda)
• Ciltte kızarıklık veya ısı artışı (enfeksiyon şüphesi varsa)

Teşhis Yöntemleri
Baker kistinin teşhisi fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Doktor, dizin arkasındaki şişliği el ile kontrol eder. Ultrasonografi, kistin boyutunu ve iç yapısını değerlendirmek için sıklıkla kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), altta yatan menisküs yırtığı veya kıkırdak hasarını tespit etmede etkilidir. Eklem içi kanama şüphesi varsa kan testleri istenebilir.

Tedavi Seçenekleri
Baker kistinin tedavisi, altta yatan nedene ve semptomların şiddetine göre planlanır:

1. İstirahat ve Buz Uygulaması: Akut ağrı ve şişliği azaltmak için dizin dinlendirilmesi ve günde 3-4 kez 15’er dakika buz kompresi önerilir.
2. İlaç Tedavisi: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) ağrı ve inflamasyonu kontrol altına alır.
3. Fizik Tedavi: Diz çevresindeki kasları güçlendiren egzersizler eklem stabilitesini artırır ve sıvı birikimini azaltır.
4. Kortikosteroid Enjeksiyonu: Eklem içine yapılan enjeksiyonlar inflamasyonu baskılar.
5. Cerrahi Müdahale: Kistin tekrarlaması veya şiddetli semptomlara yol açması durumunda artroskopik cerrahi ile kist ve altta yatan lezyonlar tedavi edilir.

Baker Kistinden Korunma Yolları

• Diz eklemini zorlayan aktivitelerden kaçınmak (ani dönüşler, aşırı çömelme)
• Düzenli olarak quadriseps ve hamstring kaslarını güçlendiren egzersizler yapmak
• Fazla kilolardan kurtularak dizlere binen yükü azaltmak
• Eklem sağlığını desteklemek için glukozamin ve kondroitin takviyeleri kullanmak (doktor onayıyla)

Baker Kisti Patlarsa Ne Olur?
Kistin patlaması durumunda sıvı baldır kasları arasına yayılır. Bu durumda şiddetli ağrı, şişlik ve ciltte morarma görülebilir. Bacakta kızarıklık ve ateş varsa derin ven trombozu (kan pıhtısı) riski açısından acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Egzersiz Önerileri

• Düz Bacak Kaldırma: Sırtüstü uzanın, bir bacağınızı düz tutarak yavaşça 45 derece kaldırın ve 5 saniye tutun.
• Step Egzersizi: Düşük bir step tahtası kullanarak inip çıkma hareketleri yapın.
• Yüzme: Diz eklemine yük bindirmeden kasları çalıştırmak için ideal bir aktivitedir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Diz arkasında şişlik, geçmeyen ağrı veya hareket kısıtlılığı varsa ortopedi veya fizik tedavi uzmanına danışılmalıdır. Özellikle baldırda ani şişme ve nefes darlığı gibi belirtiler acil müdahale gerektirir.