Excimer lazer, özellikle göz ve cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan ileri teknolojiye sahip bir tıbbi cihazdır. "Excimer" terimi, "excited dimer" (uyarılmış dimer) kelimelerinin kısaltmasıdır ve argon-florür gaz karışımının enerji verilerek ışık üretmesi prensibine dayanır. Bu lazer türü, yüksek enerjili ancak derin dokulara zarar vermeyen ultraviyole (UV) ışınları yayar. İşte excimer lazerin tıptaki kullanım alanları, avantajları ve dikkat edilmesi gerekenler:
Excimer Lazerin Tıbbi Kullanım Alanları
-
Göz Hastalıkları Tedavisi:
- LASIK ve PRK: Miyopi, hipermetropi ve astigmatizma gibi kırma kusurlarının düzeltilmesinde kullanılır. Kornea dokusunu milimetrenin binde biri hassasiyetinde şekillendirir.
- Keratokonus Tedavisi: Kornea cross-linking işlemiyle birlikte uygulanarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.
- Katarakt Cerrahisi: Lazer destekli katarakt operasyonlarında kesilerin daha hassas açılmasını sağlar.
-
Cilt Hastalıkları Tedavisi:
- Sedef Hastalığı (Psoriasis): Özellikle dirençli plakların tedavisinde etkilidir. UVB ışınlarıyla ciltteki inflamasyonu azaltır.
- Vitiligo: Pigment kaybı olan bölgelerde melanosit aktivasyonunu destekler.
- Egzema ve Liken Planus: Kaşıntı ve lezyonların kontrol altına alınmasında kullanılır.
Excimer Lazerin Avantajları
- Hassasiyet: Dokuları mikroskobik düzeyde işler, çevre dokulara zarar vermez.
- İyileşme Süresi: Geleneksel cerrahiye göre daha kısa iyileşme süresi sunar (örneğin LASIK’te 24-48 saat).
- Ağrısız İşlem: Lokal anestezi altında yapılır, hasta konforu yüksektir.
- Tekrarlayan Tedaviler: Aynı bölgeye birden fazla uygulama yapılabilir.
Tedavi Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Göz Tedavileri İçin:
- Kontakt lens kullanımı operasyondan en az 1 hafta önce bırakılmalı.
- Göz kuruluğu varsa suni gözyaşı damlalarıyla tedavi desteklenmeli.
- Operasyon sonrası UV korumalı gözlük kullanımı önerilir.
-
Cilt Tedavileri İçin:
- Tedavi bölgesi 48 saat öncesinden krem veya losyon kullanılmadan temiz tutulmalı.
- Güneş koruyucu kremlerle UV maruziyeti minimize edilmeli.
- Kabuklanma durumunda bölge soyulmamalı, doğal iyileşme beklenmeli.
Olası Yan Etkiler ve Riskler
- Göz Tedavilerinde: Geçici kuru göz, ışık hassasiyeti veya halo etkisi (gece görüşünde halkalar) görülebilir. Nadiren enfeksiyon veya kornea incelmesi riski vardır.
- Cilt Tedavilerinde: Kızarıklık, hafif şişlik veya kaşıntı ilk 72 saat normal kabul edilir. Aşırı UV maruziyeti hiperpigmentasyona yol açabilir.
Kimler Excimer Lazer Tedavisi Olamaz?
- Hamileler veya emziren kadınlar
- Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar
- Kontrolsüz diyabet veya otoimmün hastalığı olanlar
- Kornea kalınlığı yetersiz olan bireyler (göz cerrahisi için)
Excimer Lazer ile İlgili Sık Sorulan Sorular
- Tedavi kaç seans sürer? Cilt tedavileri 10-15 seans, LASIK ise tek seansta tamamlanır.
- Etkiler kalıcı mıdır? Göz cerrahisinde kalıcılık %95’in üzerindedir. Sedef tedavisinde tekrarlama olasılığı vardır.
- Ağrı hissedilir mi? İşlem sırasında hafif basınç hissedilebilir, ancak ağrı kesici gerektirmez.
Hastaların Bilmesi Gerekenler
Excimer lazer tedavileri, deneyimli hekimler tarafından uygulandığında yüksek başarı oranlarına sahiptir. Ancak her hasta için uygun olmayabilir. Detaylı bir muayene ve hasta öyküsü, komplikasyon riskini en aza indirmek için şarttır.