Hareketli protezler, eksik dişlerin yerine kullanılan ve hasta tarafından takılıp çıkarılabilen dental aparatlardır. Özellikle birden fazla diş eksikliği olan veya implant uygulaması için uygun olmayan bireylerde sıklıkla tercih edilir. Bu yazıda, hareketli protezlerin türleri, avantajları, dezavantajları, bakımı ve kimler için uygun olduğunu detaylıca ele alacağız.

Hareketli Protez Türleri
Hareketli protezler, eksik diş sayısına ve hastanın ağız yapısına göre iki ana gruba ayrılır:

• Total Protezler: Tüm dişlerin eksik olduğu durumlarda kullanılır. Alt ve üst çeneye oturan tam protezler, yumuşak doku ve kemik yapısına uyum sağlayacak şekilde tasarlanır.
• Parsiyel Protezler: Kısmi diş eksikliğinde tercih edilir. Mevcut dişlere metal kroşeler veya hassas tutucular ile bağlanarak sabitlenir.

Hareketli Protezlerin Avantajları

• Ekonomik Çözüm: İmplant veya köprü protezlere kıyasla daha düşük maliyetlidir.
• Hızlı Uygulama: Diş çekimini takiben kısa sürede hazırlanabilir.
• Cerrahi Gerektirmemesi: Kemik grefti veya implant cerrahisi gibi işlemlere ihtiyaç duyulmaz.
• Çıkarılabilir Olması: Temizlik ve bakım kolaylığı sağlar.

Dezavantajları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Alışma Süreci: İlk haftalarda konuşma ve çiğnemede zorluk yaşanabilir.
• Kemik Kaybı: Uzun süreli kullanımda çene kemiğinde erime görülebilir.
• Sabitlik Sorunu: Özellikle alt çene protezleri dil hareketleriyle yerinden oynayabilir.

Hareketli Protez Bakımı Nasıl Yapılır?
Protezlerin ömrünü uzatmak ve ağız sağlığını korumak için düzenli bakım şarttır:

• Günlük Temizlik: Yemek sonrası protez çıkarılıp fırçalanmalıdır. Özel protez fırçaları ve temizleyici tabletler kullanılabilir.
• Gece Çıkarılması: Uyurken protezin çıkarılması, dokuların dinlenmesini sağlar.
• Düzenli Kontroller: Yılda bir kez diş hekimi tarafından kontrol edilmeli ve gerektiğinde yeniden uyumlandırılmalıdır.

Kimler Hareketli Protez Kullanabilir?

• İmplant için yeterli kemik yoğunluğu olmayanlar.
• Kronik hastalıklar nedeniyle cerrahi risk taşıyan bireyler.
• Ekonomik nedenlerle sabit protez yaptıramayanlar.
• Geçici çözüm arayanlar (kalıcı tedavi öncesi).

Protez Kullanırken Yaşanabilecek Sorunlar

• Vuruk Yaralar: Protezin kenarları ağız dokusunu tahriş edebilir. Bu durumda hekim tarafından düzeltme yapılmalıdır.
• Tat Alma Duyusunda Azalma: Üst protezler damağı kapladığı için tat reseptörleri kısmen bloke olabilir.
• Yemek Seçimi: Sert veya yapışkan gıdalar protezin yerinden çıkmasına neden olabilir.

Hareketli Protezlerin Ömrü Ne Kadardır?
Ortalama 5-7 yıl kullanım ömrüne sahiptir. Ancak çene kemiklerindeki erime veya protezdeki aşınmalar nedeniyle yenilenmesi gerekebilir.

Hareketli Protez ve Estetik Kaygılar
Günümüzde doğal diş görünümüne yakın protezler üretilmektedir. Diş rengi, şekli ve dizilimi kişiye özel olarak tasarlanarak estetik kaygılar en aza indirilir.