Akciğer biyopsisi, akciğer dokusundan küçük bir örneğin alınarak laboratuvarda incelenmesi işlemidir. Bu yöntem, akciğerdeki anormal kitlelerin, enfeksiyonların veya kanser şüphesinin teşhisinde kritik rol oynar. Hekimler, görüntüleme tekniklerinde (BT, röntgen) tespit edilen lezyonların niteliğini belirlemek için biyopsiye başvurur. İşlem öncesi hasta öyküsü detaylıca değerlendirilir ve risk faktörleri göz önünde bulundurulur.

Akciğer Biyopsisi Türleri
Akciğer biyopsisi, lezyonun konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre farklı tekniklerle yapılabilir:

• İğne Aspirasyon Biyopsisi (Transtorasik): Göğüs duvarından ince bir iğne ile akciğer dokusuna ulaşılır. Genellikle BT eşliğinde gerçekleştirilir.
• Bronkoskopik Biyopsi: Bronkoskop adı verilen esnek bir tüp ağız veya burundan sokularak hava yollarından örnek alınır.
• Açık Biyopsi (Torakotomi): Cerrahi müdahale ile göğüs kafesi açılarak doğrudan doku örneği alınır. Genellikle diğer yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda tercih edilir.

Akciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?
İşlem öncesi hastaya genellikle lokal veya genel anestezi uygulanır. İşlem adımları şu şekilde ilerler:

1. Hasta, BT cihazı üzerine sırtüstü veya yan yatar pozisyona alınır.
2. Lezyonun konumu görüntüleme cihazlarıyla belirlenir ve cilt üzerine işaretleme yapılır.
3. Steril koşullarda iğne veya bronkoskop ile hedef dokuya ulaşılır.
4. Örnek alındıktan sonra işlem bölgesi temizlenir ve gerekirse dikiş atılır.
   İşlem süresi yönteme göre 30 dakika ile 2 saat arasında değişebilir.

Biyopsi Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Öncesi:
  • Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, warfarin) 3-5 gün önce kesilmeli.
  • 6-8 saatlik açlık gereklidir (genel anestezi durumunda).
  • Alerji öyküsü (lateks, anestezik maddeler) mutlaka bildirilmeli.
• Sonrası:
  • İşlem bölgesinde ağrı veya şişlik olabilir; reçete edilen ağrı kesiciler kullanılmalı.
  • 24 saat ağır fiziksel aktiviteden kaçınılmalı.
  • Ateş, nefes darlığı veya göğüs ağrısı durumunda acil servise başvurulmalı.

Akciğer Biyopsisinin Riskleri ve Komplikasyonlar

• Pnömotoraks: Akciğerin sönmesi (%5-30 görülme sıklığı). Hafif vakalar kendiliğinden düzelir, şiddetli durumlarda tüp takılabilir.
• Kanama: Özellikle kanama bozukluğu olanlarda risk artar.
• Enfeksiyon: Nadir görülür, steril tekniklerle önlenebilir.
• Diğer: Öksürükle kan gelmesi (hemoptizi), baş dönmesi.

Biyopsi Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Patoloji laboratuvarında doku örneği mikroskop altında incelenir. Sonuçlar genellikle 3-7 iş günü içinde raporlanır. Kanser şüphesi varsa, tümörün tipi (adenokarsinom, skuamöz hücreli vb.) ve evresi belirlenir. Enfeksiyon durumunda ise etken mikroorganizma (bakteri, mantar) tespit edilerek uygun tedavi planlanır.

Hangi Durumlarda Akciğer Biyopsisi Gerekir?

• Akciğer grafisi veya BT’de tespit edilen nedeni belirsiz kitleler.
• Kanser şüphesi (tekrarlayan öksürük, kilo kaybı, balgamda kan).
• İnflamatuar hastalıkların ayırıcı tanısı (sarkoidoz, tüberküloz).
• Tedaviye yanıt vermeyen zatürre vakaları.

Biyopsi Alternatifleri
Biyopsi invaziv bir işlem olduğu için hekimler öncelikle balgam sitolojisi, PET-CT veya kan testleri gibi non-invaziv yöntemleri deneyebilir. Ancak kesin tanı için genellikle biyopsi şarttır.

Çocuklarda ve Riskli Hastalarda Biyopsi
Çocuklarda genel anestezi altında yapılır. Kronik akciğer hastalığı veya KOAH’ı olanlarda işlem öncesi solunum fonksiyon testleri istenebilir.

Akciğer Biyopsisi Maliyeti ve Sigorta Kapsamı
Türkiye’de SGK kapsamında ücretsizdir. Özel hastanelerde maliyet 2.000-10.000 TL arasında değişir. Fiyat, kullanılan yöntem ve hastane koşullarına göre farklılık gösterir.