Aktivite İntoleransı

Aktivite İntoleransı Nedir? 

Yorgunluktan farklı bir durum olan aktivite intoleransı; kişilerin gündelik işlerini ve aktivitelerini yerine getirmesi için gereken enerjilerini hem psikolojik olarak hem de fiziksel olarak sağlayamamaları sonucu ortaya çıkan bir tablodur.  

Aktivite İntoleransı Belirtileri Neler?

Aktivite intoleransı gelişen kişilerde;

• Motivasyon eksikliği 
• Depresyon 
• Vücutta yaygın ağrılar 
• Uzun süren yatak istirahati ihtiyaçları 
• Nefes darlığı 
• Nabız zayıflığı 
• Solgunluk
• Baş dönmesi 
• Kan basıncında aşırı artma ve azalmalar

Görülür. 

Aktivite İntoleransı Nedenleri Nelerdir?

Aktivite intoleransı; hastaların psikolojik ve fiziksel yeteneklerini aşan ve aşırı enerji gerektiren durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Buna ek olarak aktivite toleransı gelişimini kolaylaştıran bazı durumlar da mevcuttur.

• İleri yaş 
• Hastaların genel olarak zayıf ve güçsüz olması 
• İhtiyaç duyulan oksijenin yeteri kadar sağlanamaması 
• Hareketsiz yaşam tarzı 
• Motivasyon eksikliği 
• Depresyon 
• Yaygın ağrılar 
• İlaçların yan etkileri 
• Kansızlık  
• Kalp ritim bozuklukları 
• Diyabet gibi metabolik hastalıklar 

Bu durumlar arasında sayılabilir. 

Aktivite İntoleransı Teşhisi

Aktivite intoleransı genellikle yorgunlukla karıştırılan bir durum olup hastalar tarafından doktor başvurusu ertelenir. Hastalar günlük aktiviteleri yapmada güçlük çekme gibi şikayetler ile doktora başvuru yaptığı zaman doktor detaylı bir hasta öyküsü alarak hastanın yaşının, mevcut hastalıklarının olup olmadığının ve varsa neler olduğunun, şikâyetlerinin neler olduğunun ve ne zamandır devam ettiğinin tespitini sağlar. 

Aktivite intoleransı tanısı için kullanılabilen herhangi bir tanısal test ve görüntüleme yöntemi mevcut değildir. Aktivite intoleransı için bazı kriterlerin sorgulanması gerekmektedir.

• Aktivite esnasında:
  • 1.     Zayıflık 
  • 2.     Güçsüzlük 
  • 3.     Baş dönmesi 
  • 4.     Nefes darlığı 
• Aktiviteden 3 dakika sonra ise:
  • 1.     Nefes darlığı 
  • 2.     Baş dönmesi
  • 3.     Efor yorgunluğu 
  • 4.     Solunum hızının dakikada 24 ‘’ten fazla olması 
  • 5.     Nabzın dakikada 95 ‘’ten fazla olması 
  • 6.     Solgunluk 
  • 7.     Dudaklar ve parmak uçları başta olmak üzere vücutta görülen oksijen azlığına bağlı morarmalar 
  • 8.     Ciddi derecede zihin bulanıklığı, sersemlik
  • 9.     Vertigo 

Aktivite İntoleransı Tedavisi

Aktivite intoleransı tedavisi genellikle bir doktor tarafından planlanarak hemşire tarafından takip edilen uzun süreli bir prosedürü içerir. Aktivite intoleransı tedavi planlamasında amaçlar:

• Hastanın fiziksel aktivite esnasında tolerans göstermesinin sağlanması 
• Hastanın günlük yaşamdaki aktivitelerini gerçekleştirebilmesi 
• Aktivite intoleransını arttıran etkilerin belirlenmesi
• Aktivite intoleransını azaltacak yöntemlerin belirlenmesi
• Hastanın aktiviteden 3 dakika sonra kan basıncını normal sınırlar içerisinde tutmasının sağlanması 

Şeklinde sıralanabilir. 

Bu amaçların gerçekleştirilmesini sağlamak amacı ile:

• Hastanın günlük rutini ile ilaçlarının tespiti sağlanır.
• Hastanın fiziksel aktivite intoleransı, uyku düzeni ve beslenme durumu değerlendirilir.
• Hastanın fiziksel aktivite ve hareketlilik seviyesi değerlendirilir.
• Hastanın istirahat esnasında nabzı, solunum ritmi ve hızı ile kan basınç durumu ölçülerek aktivite sonrası 3. Dakikadaki bulguları ile karşılaştırılması sağlanır.
• Hastanın sağlık durumundaki mevcut bozukluğun ciddiyeti ile kısa ya da uzun süreli olup olmadığı tespit edilir.
• Hastaya uygun egzersiz programları hazırlanarak, fiziksel aktiviteleri yapması özendirilir. 
• Enerjinin ortaya çıkmasına engel olan faktörler tespit edilerek ortadan kaldırılması sağlanır.
• Hastaların egzersizleri yapabildiğini gördükçe cesaretlenmesi amacı ile fiziksel aktivitelerin hastanın gücü ve enerjisi oranında belirlenerek zamanla arttırılması sağlanır.
• Seanslar arasında hastaların en yüksek performansı elde etmesi amacı ile egzersizler arasında yeteri kadar dinlenme süresi verilmesi sağlanır ve gündelik yaşamda da bunu uygulamaları önerilir.
• Hastaların günlük nefes egzersizleri yapması oldukça önemli olduğu için nefes egzersizi dersleri verilir.
• Hastanın kendine güven seviyesini arttırmak amacı ile psikolojik ve duygusal destek programları ile yeteneklerinin farkına varması sağlanır.
• Enerji düzeyi ile aktivite intoleransı ilişkili olduğu için hastanın kendini en enerjik hissettiği zamanlarda egzersizleri uygulaması sağlanır.
• Solunum hızını, kan basıncını ve fiziksel aktivite kapasitesini etkileyen dar  ya da kalın giysiler yerine daha rahat kıyafetler giymesi önerilir.
• Hastaların eklem hareket açıklığını arttıracak ROM egzersizleri ile yatak egzersizleri yapması bu süreçte oldukça önemlidir.   

Aktivite İntoleransı Tedavi Edilmezse 

Aktivite intoleransı kişilerin günlük hayatlarını oldukça kısıtlayan, en basit işleri bile yapamayacak seviyeye getiren bir durumdur. Hastaların bir süre sonra en basit işleri dahi yapamaması kendilerini yetersiz hissetmelerine neden olabilir. Bu yetersizlik hissi zamanla hastalarda moral bozukluğuna ve hatta depresyona neden olmaktadır. 

Aktivite Intoleransına Ne İyi Gelir?

Aktivite intoleransı tedavisinde önemli olan hastaların kapasitelerinin çok zorlanmamasıdır. Bu hastalarda egzersizler hastanın durumuna göre en hafiften başlayarak kademeli olarak artırılırsa olumlu sonuçlar alınacaktır.

Ayrıca hastaların yetersizlik duygusuna bağlı olarak depresyona girme ihtimaline karşı psikolojik destek almaları da ilerleme kaydedilmesi açısından oldukça önemlidir.

Bebekler ve Çocuklarda Aktivite İntoleransı

Bebeklik ve çocukluk döneminde aktivite intoleransı görülmesi çok nadir olmakla birlikte; aktivite intoleransı ortaya çıkan hastalarda genellikle altta başka hastalıklar yatmaktadır. Sıklıkla bu dönemde altta yatan neden kansızlık olarak bilinen anemi olup bu durumun ortaya çıkmasında çocukların ihtiyaç duyduğu maddelerin vücuda yeterince dağıtılmaması sebebi ile gelişmektedir. Bu yaş grubunda tedavide amaç çocuğun aktivite düzeyinin kendi yaş grubuna uygun seviyeye getirilmesidir. 

Aktivite İntoleransı için Hangi Doktora Gidilir?

Gündelik işlevlerini yerine getirmekte zorlanan, yatak istirahatlerinde uzama görülen ve uyku ihtiyacında artış gözlenen kişilerde aktivite intoleransı gelişmiş olma ihtimali vardır. Bu hastaların iç hastalıkları (dahiliye) bölümünde iç hastalıkları uzmanına başvuru yapmaları uygun olacaktır.