Anjiyo, tıpta damarların görüntülenmesi ve değerlendirilmesi için kullanılan bir tanı yöntemidir. Özellikle kalp damar hastalıklarının teşhisinde sıkça başvurulan bu yöntem, daralmış veya tıkanmış damarların belirlenmesinde kritik rol oynar. Anjiyo, minimal invaziv bir prosedür olmasına rağmen doğru şekilde uygulandığında yüksek tanısal doğruluk sağlar. İşte anjiyo hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar:

Anjiyo Türleri
Anjiyo, incelenen damar sistemine göre farklı türlere ayrılır:

• Koroner Anjiyografi: Kalbi besleyen damarların görüntülenmesi için kullanılır. Kalp krizi şüphesi veya göğüs ağrısı olan hastalarda tercih edilir.
• Periferik Anjiyografi: Bacak, kol veya boyun damarlarının değerlendirilmesinde uygulanır.
• Serebral Anjiyografi: Beyin damarlarının incelenmesi için yapılır. Anevrizma veya inme şüphesinde kullanılır.

Anjiyo Nasıl Yapılır?
Anjiyo işlemi genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Kasık veya kol atardamarından ince bir kateter (esnek tüp) damar sistemi içinden ilgili bölgeye ilerletilir. Kateter yardımıyla damar içine kontrast madde (boya) enjekte edilir. Bu madde, damarların X-ray cihazı altında net bir şekilde görünmesini sağlar. İşlem sırasında hasta hafif bir sıcaklık hissi yaşayabilir. Ortalama 30-60 dakika süren prosedür sonrası kateter çıkarılır ve kanama kontrolü için baskı uygulanır.

Hangi Durumlarda Anjiyo Yapılır?

• Açıklanamayan göğüs ağrısı veya nefes darlığı
• Kalp krizi şüphesi
• Bacaklarda soğukluk, uyuşma veya ağrı (periferik arter hastalığı belirtileri)
• Beyin damarlarında anevrizma veya darlık şüphesi
• Kalp ameliyatı öncesi damar yapısının değerlendirilmesi

Anjiyo Öncesi Hazırlık Süreci
Hastaların işlemden 6-8 saat önce aç kalması gerekir. Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, warfarin) doktor kontrolünde kesilebilir. Alerji öyküsü olanlar (özellikle kontrast maddeye) mutlaka bildirmelidir. İşlem öncesi hasta rahat kıyafetler giymeli ve takılarını çıkarmalıdır.

Anjiyo Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Girişim yapılan bölge (kasık veya kol) 4-6 saat hareket ettirilmemeli.
• Bol sıvı tüketerek kontrast maddenin vücuttan atılımı hızlandırılmalı.
• İlk 24 saat ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı.
• Şiddetli ağrı, şişlik veya kanama durumunda acil servise başvurulmalı.

Anjiyo Riskleri ve Olası Komplikasyonlar

• Kanama veya Hematom: Girişim bölgesinde morarma veya şişlik görülebilir.
• Alerjik Reaksiyon: Kontrast maddeye bağlı kaşıntı, döküntü veya nadiren anafilaksi.
• Böbrek Hasarı: Kontrast madde böbrek fonksiyonlarını geçici olarak bozabilir.
• Damar Yaralanması: Nadiren kateterin damar duvarını zedelemesi.

Anjiyo ile Karıştırılan Diğer Prosedürler
Anjiyo, benzer isimlere sahip diğer işlemlerle karıştırılmamalıdır. Örneğin, anjiyoplasti damar açma işlemini ifade ederken, stent yerleştirme darlık olan bölgeye metal bir kafes yerleştirilmesidir. Anjiyo ise sadece tanısal amaçlıdır.

Anjiyo ve Alternatif Yöntemler
Bilgisayarlı Tomografi Anjiyografi (BT Anjiyo) ve Manyetik Rezonans Anjiyografi (MR Anjiyo) gibi non-invaziv yöntemler de damar görüntülemede kullanılır. Ancak bu yöntemlerin tanısal doğruluğu geleneksel anjiyoya göre bazı durumlarda daha düşük olabilir.

Sık Sorulan Sorular

• Anjiyo ağrılı bir işlem mi? Lokal anestezi sayesinde ağrı hissedilmez, sadece hafif baskı olabilir.
• Anjiyo sonrası normal hayata dönüş süresi ne kadar? Çoğu hasta ertesi gün günlük aktivitelerine dönebilir.
• Anjiyo radyasyon içerir mi? Evet, ancak kısa süreli ve düşük doz radyasyon kullanılır.