Apendektomi Nedir?

Karın boşluğunun apendiks bölümünde oluşan iltihaplanma sonucunda apandisit ismi verilen rahatsızlık oluşur. Bu ansızın ortaya çıkan ve hızlı bir şekilde müdahale edilmesi gereken bir vakadır. Apandisit rahatsızlığı baş gösterdiğinde müdahale esnasında apendiksin alınması işlemine apendektomi denir.

Apendiksin vücut içerisindeki rolü tam olarak bilinmemektedir. Ancak bilinen tek gerçek, kalın bağırsaklarda yaşayan yoğun mikroplara karşı vücudu koruduğudur. Yani savunma sisteminin bir parçasıdır. Burada yoğun mikroplardan dolayı oluşan iltihaplanma sonucunda çok şiddetli bir ağrı ortaya çıkmaktadır. 

Apendektomi esnasında apandisitin patlamadan alınması son derece önemlidir. Operasyon sırasında olası bir delinme, yaralanma sonucunda buradaki enfeksiyonlar karın içi boşluğa yayılması insanlar için hayati tehlike arz eder. Bu nedenle oldukça titiz ve hızlı bir çalışma ile yerinden alınması önemlidir.

Apandisit Belirtileri

Apendiksin düzgün çalışamadığı zamanlarda tıkanıklık görülebilir. Bu tıkanıklık sonucunda iltihaplanma başlar. Bu zaman diliminden itibaren hastaların çok az bir zamanı vardır ve hemen sağlık kuruluşlarına başvurmaları gerekir. Hastaların böyle bir problemi anlayabilmeleri için şu belirtilere çok önem vermeleri gerekir:

• Karın bölgesinin sağ alt kısmına el ile baskı uygulandığında bıçak saplanıyor hissinin oluşması
• Sürekli mide bulanması ve kusma isteği
• Ağız bölgesinde kuruluk, tükürük bezlerinin salgılanmasının durma noktasına gelmesi
• Sindirimde güçlük çekilmesi
• Kabızlık veya sürekli ishal durumu
• Ateşin yükselmesi
• Kalp ritminin bozularak hızlanması

Bu belirtiler hamile kadınlarda bazen sırt bölgesinde de ağrının hissedilmesi şeklinde görülebilir. Belirtiler sonrasında kısa sürede sağlık kuruluşlarına gidilmeli ve yolda aşırı sallanmaya, ani hareketlere karşı dikkat edilmelidir. 

Apandisit ağrısı, apendiks bölgesinde tıkanıklık ile başlar ve bu bölgenin şişmesi ile devam eder. Dolayısı ile son derece hassas bir durum ortaya çıkar. Yanlış müdahaleler, şişen apandisitin patlamasına neden olabilir. 

Apendektomi Ameliyatı

Tanı net olarak konulduktan sonra cerrahi müdahale gerektiren bir durum ortaya çıkar. Apendektomi ameliyatı ile bu duruma çözüm oluşturulur. Ancak bazı durumlarda enfeksiyon çok ilerlediğinde ameliyat riski de artar. Bu nedenle öncelikli olarak antibiyotik tedavisi ile bölgenin enfeksiyondan kurtulması sağlanır. 

• Apendektomi ameliyatı genellikle karın boşluğunda açılan 5 – 10 cm aralığında değişen bir kesik ile açık şekilde yapılır. Ancak bazen karında birkaç tane kesi açılarak Laparoskopik Apendektomi ismi verilen ameliyatta yapılabilir. Bu kapalı şekilde gerçekleştirilen bir operasyondur. 
• Laparoskopik operasyonda karından açılan kesikten vücut içerisine bir kamera gönderilir. 
• Kamera ile görüntü alınmasının akabinde apandisite müdahale edilebilir.
• Özel tıbbi aletler vasıtası ile apandisit alınır.

Laparoskopik müdahalenin, açık ameliyata göre bazı avantajları da bulunur.

• Operasyon daha az sancılı bir şekilde devam eder.
• Ameliyat bölgesinin daha hızlı iyileşmesi söz konusudur.
• Karında daha az bir bölge açılır.
• Özellikle yaşlı ve obezite sorunları çeken kişilerde bu operasyon tercih edilir.

Laparoskopik müdahale yapılma esnasında içeriye gönderilen kamera ile görüntü alınır. Ancak bölgede oluşan iltihabın yayıldığı görülür ise operasyon iptal edilerek açık ameliyat şeklinde devam edilir. Bu iltihap hızlı bir şekilde yayılım gösterdiğinden karın bölgesinin ve yayıldığı organların tamamen temizlenmesi için açık operasyon yapılması şarttır.

Apendektomi ameliyatından sonra hasta birkaç gün hastanede müşahede altında tutulur. Bu süreç içerisinde apsenin patladığına dair bir iz bulunur ise karına bir dren konulur ve apsenin bu dren yardımıyla boşaltılması sağlanır.

Apendektomi Öncesi ve Sonrası Hemşirelik Bakımı

Operasyon öncesinde doktor tarafından muayene edilen ve tanı konulan kişilere hemşireler şu noktalarda büyük dikkat gösterir:

• Katı besin alımı durdurulur ve kısıtlı bir şekilde hastanın sıvı almasına izin verilir.
• Hastaya ağrı kesici verilmez. Bu şekilde hastanın durumu ameliyata girene kadar takip edilir. Olası belirtilerin yok olmasının önüne geçilir.
• Ameliyatın işleyişi hakkında hastaya bilgiler verilir.
• Hastanın nabız, tansiyon, ateş ve solunum gibi değerleri sürekli olarak takip edilir.
• Apandisitin patladığı öngörülmüş ise hemen antibiyotik tedavisine başlanır.

Bu andan itibaren hasta acil olarak operasyona alınır. Apendektomi sonrası hemşirelik bakımı ise hasta ameliyattan çıktığı andan itibaren başlar. Apandisit sorunu yaşayan kişilerde hemşirelerin dikkat ettiği en önemli konular şunlardır:

• Hastanın tansiyon, ateş, solunum ve nabız gibi değerleri takip edilmeye devam edilir.
• Ameliyat bölgesine belirli aralıklar ile pansuman yapılır.
• Hastanın ağrısı, sancısı varsa bu durum takip edilir ve ağrı kesiciler ile kontrol altında tutulmaya çalışılır.

Hasta operasyonu takiben ilk 24 saat içerisinde yataktan kaldırılarak yürütülür. Bu durumda hastaya bir hemşire de eşlik eder. Hemşire bakımı, hasta hastaneden ayrılana kadar devam eden bir süreç ile son bulur.

Apendektomi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hasta, değerlerinin normale dönmesinin ardından hastaneden taburcu edilir. Bu aşamadan sonra dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Ameliyat sonrasında normal hayata dönme aşaması yavaş ilerlemeli ve aşağıdaki durumlara dikkat edilmelidir:

• Ağır Kaldırma: Hasta operasyondan sonra ağır bir eşya kaldırmamalıdır. Bu operasyondan sonra atılan dikişlerin patlamasına ve kişinin hayati tehlike yaşamasına neden olabilir. Hatta henüz kaslar eskisi kadar güçlenmediği için fıtık oluşmasına neden olabilir.
• Cinsel İlişki: Operasyondan sonra bir müddet cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Özellikle dikişlerin alınması ve hastanın yavaş yavaş eğilip kalkması başlayıncaya kadar bu konuya dikkat edilmelidir.
• Hareketler ve Spor: Operasyon sonrasında spor yapmak son derece tehlikelidir. Hatta spordan da öte hastanın ani hareketler yapmasından kesinlikle kaçınılmalıdır.
• Banyo: Hastaneden taburcu olurken doktor ile banyo konusu özel olarak konuşulmalıdır. Ameliyatın durumuna göre bu konuda doktor tarafından bilgi verilir.
• Pansuman: Hastanede yapılan pansumanların evde de devam etmesi ve dikişli bölgenin enfeksiyondan korunması gereklidir.
• Beslenme: Operasyon sonrasında hastaya bol bol meyve ve sebze verilmelidir. Bu besinler yaranın daha çabuk iyileşmesine ve hastanın bir an önce toparlanmasına yardımcı olur.
• İlaçlar: Apendektomi sonrasında doktor tarafından verilen ilaçlar aksatılmadan kullanılmalıdır.