Artroskopi, eklem içindeki problemleri teşhis ve tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Küçük kesilerden eklem boşluğuna yerleştirilen kameralı bir cihaz (artroskop) ile cerrah, eklem yapılarını detaylı bir şekilde görüntüleyebilir ve müdahale edebilir. Bu teknik, özellikle diz, omuz, kalça ve ayak bileği problemlerinde yaygın olarak kullanılır.

Artroskopi Hangi Durumlarda Uygulanır?

• Menisküs yırtıkları (dizde en sık görülen problem)
• Ön çapraz bağ (ÖÇB) veya rotator manşet yırtıkları
• Eklem kıkırdağı hasarları ve serbest kemik parçaları
• Sinovit (eklem zarı iltihabı) veya enfeksiyon temizliği
• Tekrarlayan eklem çıkıklarının tedavisi

Artroskopi Gerektiren Belirtiler

• Eklemde şiddetli ağrı ve şişlik (özellikle hareketle artan)
• Hareket kısıtlılığı veya eklemde kilitlenme hissi
• Eklemden ses gelmesi (kıtırtı veya klik sesi)
• İstirahatle geçmeyen ve uzun süren rahatsızlıklar

Teşhis Süreci Nasıl İşler?
Artroskopi öncesinde fizik muayene ve MR görüntüleme gibi yöntemlerle eklemdeki sorun tespit edilmeye çalışılır. Ancak bazen kesin tanı için artroskopi sırasında direkt görüntüleme gerekebilir. Örneğin, dizdeki küçük kıkırdak lezyonları sadece artroskop ile net olarak görülebilir.

Artroskopik Tedavi Yöntemleri

• Menisküs Dikimi: Yırtık menisküsün özel dikiş teknikleriyle onarılması.
• Bağ Rekonstrüksiyonu: Ön çapraz bağ yırtıklarında tendon grefti kullanılarak yeniden yapılandırma.
• Kıkırdak Temizliği: Hasarlı kıkırdak dokusunun traşlanması veya mikro kırık yöntemiyle iyileşmenin tetiklenmesi.
• Serbest Cisim Çıkarılması: Eklem içine düşen kemik veya kıkırdak parçalarının alınması.

İyileşme Süreci ve Rehabilitasyon
Artroskopik cerrahiden sonra iyileşme süreci, açık cerrahiye göre daha hızlıdır. Örneğin basit bir menisküs temizliği sonrası hasta 1-2 hafta içinde günlük aktivitelere dönebilir. Ancak bağ onarımı gibi kompleks işlemlerde tam iyileşme 6-9 ay sürebilir. Fizik tedavi, kas gücünü geri kazanmak ve eklem hareket açıklığını artırmak için kritik önem taşır.

Artroskopinin Avantajları ve Riskleri

• Avantajlar: Daha küçük kesiler, düşük enfeksiyon riski, hastanede kalış süresinin kısalığı.
• Riskler: Nadiren enfeksiyon, kanama veya sinir hasarı gelişebilir.

Korunma ve Önleyici Tedbirler

• Spor yaparken uygun koruyucu ekipman kullanmak.
• Düzenli esneme ve kuvvetlendirme egzersizleri yapmak.
• Aşırı yüklenmeden kaçınarak eklemleri zorlamamak.

Beslenme ve Eklem Sağlığı
Kollajen üretimini desteklemek için C vitamini ve protein açısından zengin beslenmek önemlidir. Omega-3 yağ asitleri (somon, ceviz) eklem inflamasyonunu azaltırken, D vitamini kemik sağlığını korur.