Aylık İğne
Aylık iğne, gebelik önleyici yöntemler arasında yer alan bir uygulamadır ve uygulama sırasında kadınların vücutlarına sentetik hormonlar enjekte edilir.
Aylık İğne Nedir?
Aylık iğne, gebelik önleyici yöntemler arasında yer alan bir uygulamadır. Uygulama sırasında kadınların vücutlarına sentetik hormonlar enjekte edilir. Bu sayede gebelik gelişmez ve doğum kontrol aylık iğne ile sağlanmış olur.
Aylık iğne kullanımı, her yaş grubundan kadın için güvenilir bir yöntemdir. İçerik olarak ise doğum kontrolü hapları ile benzerlik gösterir. Böylece hormon değerleri dönemsel olarak farklılık göstermez ve ay içerisinde sürekli olarak aynı miktarda hormon salgılanır. Bu durum vücutta 3 farklı etkiye yol açar;
- Rahim ağzı salgısının kalınlaşması ve sperm geçişinin önlenmesi,
- Ovulasyonun (yumurtlamanın) baskılanması,
- Rahim iç duvarının incelmesini sağlayarak yerleşmenin etkisiz hale getirilmesidir.
Aylık iğne ile korunma, henüz doğum yapmamış kişiler tarafından da uygulanabilir bir yöntemdir. Aynı zamanda daha az miktarda kanama olmasını sağladığı için, kişilerde kansızlık görülme riskini de önlemektedir. Yapılan araştırmalar, korunmak için aylık iğne kullanan kadınlarda yumurtalık kanseri görülme oranının daha düşük olduğunu kanıtlamıştır.
Aylık İğne Türleri Nelerdir?
Gebeliği önleyici iğneler, kendi arasında aylık iğne ve üç aylık iğne olmak üzere ikiye ayrılır. Temelde aynı prensibe sahip olsalar da içerikleri farklılık gösterir;
- 3 Aylık İğne: 3 aylık iğne kullananlar, korunmanın devam etmesi için her 3 ayda 1 kez olmak üzere yeniden iğne yaptırmalıdır. Aksi halde iğnenin etkisi kaybolur ve gebelik gerçekleşebilir. Bu nedenle çocuk sahibi olmaya hazır olana kadar yenilenmesi önemlidir. İçeriğinde suni hormon olarak yalnızca progestin bulunur.
- Aylık İğne: İçeriğinde hem progestin hem de östrojene yer verilir. Her 23 ila 33 günde bir kez olacak şekilde tekrarlanması gerekir. Aksi halde gebelik süreci başlayabilir.
Doğum kontrolü sağlamak için kullanılacak iğne türü, hekim ve hastanın ortak seçimine bağlı olarak seçilir. Bu sayede en etkin korunma sağlanmış olacaktır.
Aylık İğne Ne Zaman Yapılır?
Aylık iğne uygulaması, yapıldığı andan itibaren korunma etkisini gösterir. Bu nedenle regl kanaması başladıktan sonraki ilk 1 hafta içerisinde yapılması önerilir. Ancak ilk kez koruyucu iğne kullanacak kişilerde, kanama başladıktan sonraki 5 gün içerisinde enjeksiyon yapılması gerekir.
Diğer durumlarda ise uygulama zamanı şu şekildedir;
- Küretaj ya da düşük geçirdikten sonraki 5 gün içerisinde,
- Emzirmeyen anneler için doğumdan 30 gün sonrasında,
- Emziren anneler için doğumdan 45 gün sonrasında yapılmalıdır.
Aylık iğneyi bıraktıktan sonra adet düzensizliği sorununun görülmemesi için, her iki enjeksiyon arasında en az 23 gün bulunmalıdır. Etkinin devam etmesi içinse 33 günden daha uzun süre ertelenmemesi önem taşır
Aylık İğne Nerede Yapılır?
Aylık iğne kullanmaya başlamak için, öncelikle devlete bağlı olan ya da özel olarak hizmet sunan sağlık kuruluşlarının Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümüne başvurmak gerekir. Aynı zamanda kişinin bağlı olduğu Aile Sağlık Hekimi tarafından da aylık ya da 3 aylık iğnelerin reçete edilmesi mümkündür. İğne uygulaması yapılmadan öncesinde gebelik testi istenir. Bu nedenle tahlil yaptırmaya hazır şekilde başvurulması önem taşır.
Aylık İğnenin Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Aylık iğne uygulaması sonrasında görülmesi muhtemel olan yan etkiler kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Aylık ya da üç aylık iğne sonrası adet periyotları düzensizleşebilir. İğne öncesine kıyasla daha sık ve daha fazla kanama görülmesi normaldir. 1 senelik düzenli kullanımın ardından %70 oranında normal düzene geçiş görülmektedir.
- Yapılan araştırmalar, 3 aylık iğne kullanan her 100 kadından 5’inde cinsel isteksizlik görüldüğünü ortaya çıkarmıştır.
- 1 sene düzenli olarak aylık iğne kullanan kadınların 2 kilo aldıkları görülmüştür. Ancak bazı kişilerde aksine, kilo kayıpları görülmektedir.
- Aylık iğne kullanımı nedeniyle mide bulantısı ve sivilce oluşumu şikayetleri meydana gelebilir.
- Aylık ya da 3 aylık iğne kullanan kadınlarda göğüs dolgunluğu ve hassasiyet oluşması beklenen bir etkidir.
- Özellikle yeni başlayan kişilerde tansiyon yükselmesi, sinirlilik hali ve baş ağrısı şikayetleri görülebilir. 3 aylık düzenli kullanım sonrasında bu şikayetler azalmaktadır.
- Koruyucu iğne uygulamaları sonrasında ara kanamalar ve halsizlik gibi şikayetler oluşabilir. Ancak bu durum zaman içerisinde kendiliğinden azalma gösterecektir.
Aylık ya da 3 aylık iğne kullanımı sırasında görülen yan etkiler, mutlaka uzman hekime bildirilmeli ve takip edilmelidir. Aksi halde ciddi sağlık sorunları meydana gelebilir.
Aylık İğne Uygulaması Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Aylık ve üç aylık iğne uygulaması sonrasında dikkat edilmesi gereken ilk nokta, enjeksiyon tarihlerinin mutlaka not edilmesi ve belirtilen zamanda uygulamanın tekrarlanmasıdır. Çünkü aylık ya da 3 aylık iğne ile hamile kalanların, genel olarak enjeksiyon periyotlarını aksatan kadınlardan meydana geldiği kanıtlanmıştır.
Aylık ve 3 aylık iğne bıraktıktan sonrasında yeniden enjeksiyon yapılması gerekirse, ilk olarak gebelik testi uygulaması yapılır. Test sonucu negatif sonuçlanırsa aylık iğne kullanımı başlatılabilir.
Aylık iğne uygulaması, yalnızca gebe kalma riskini engellemektedir. Ancak cinsel yolla geçiş gösteren hastalıklardan korunmak için, kondom kullanılması gerekir. Aksi halde partnerler arasında hastalık geçişleri meydana gelebilir.
Aylık ve üç aylık iğne vurulduktan sonra hemen ilişkiye girenler, farklı bir korunma yönteminden yardım almalıdır. Bu sayede istenmeyen gebeliklerin önlenmesi mümkün olur.
Aylık İğne Nasıl Yapılır?
Aylık ve 3 aylık iğne enjeksiyonları, doğrudan kas içerisine uygulanır. Bunun için kalça ya da kol bölgelerinden enjeksiyon yapılması mümkündür. Uygulama, standart bir enjeksiyon işleminden farklı değildir. Bu nedenle uygulama bölgesi alkollü pamukla silinir, enjeksiyon hazırlanır ve sentetik hormonlar kas içerisine enjekte edilir. İşlem tamamlandıktan sonrasında hasta sağlık kuruluşundan ayrılabilir.
Aylık İğne Hangi Durumlarda Kullanılmamalıdır?
Aylık ya da 3 aylık iğne uygulamaları, şu kişilere ve durumlarda yapılmamalıdır:
- Gün içerisinde en az 15 adet sigara içen ve 35 yaşından büyük olan kadınlara,
- Sebebi henüz belirlenmemiş vajinal kanama sorunu olan kadınlara,
- Karaciğer hastalıkları ya da deformasyonu görülen kişilere,
- Meme kanseri teşhisi konmuş ya da atlatmış olan kişilere,
- Kalp ve damar sağlığı bozulmuş olan ya da risk grubunda bulunan kadınlara,
- Damar tıkanıklığı ve yüksek tansiyon şikayeti bulunan kişilere,
- Migren şikayeti olan kadınlara,
- Geçmişinde inme geçirmiş olan kadınlara,
- Gebelik şüphesi bulunan kadınlara enjeksiyon işlemleri uygulanmamalıdır.
Emzirirken 3 aylık iğne kullananların sütlerinde olumsuz değişimler gözlemlenmiştir. Bu nedenle yeniden iğne kullanımına başlamak için, hekim tarafından önerilen sürenin dolması beklenir.
Aylık İğne ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Aylık iğne ne zaman korumaya başlar?
Aylık iğnenin korumaya başlama süresi, enjeksiyonun ne zaman yapıldığı ile ilgilidir. Vaktinde yapılan enjeksiyonlarda etki ilk 24 saat içerisinde ortaya çıkarken, olması gerekenden daha geç bir zamanda yapılan enjeksiyonlarda etki 7 gün içerisinde görülmektedir.
3 aylık iğne kullanırken hamile kalınır mı?
3 aylık iğne uygulaması, oldukça güvenilir bir korunma yöntemidir. Fakat enjeksiyonların düzenli bir şekilde ve tam vaktinde yapılması çok önemlidir. Tüm şartlara uyulduğunda gebelik ihtimali yalnızca %1’dir. Bu oran, prezervatif gibi alternatif yöntemlerde de aynıdır.
3 aylık iğne fiyatları nedir?
Üç aylık iğne fiyatları, uygulamanın yapıldığı hastaneye göre değişiklik göstermektedir. İğneler devlet tarafından karşılanmadığından dolayı, hastaların temin etmeleri gerekir. Eğer iğne, başvurulan sağlık kurumunun stoklarında mevcut ise, kişilerin iğneyi dışarıdan almalarına gerek kalmamaktadır.
3 aylık iğneden sonra ne zaman adet olunur?
Aylık iğne yapıldıktan sonra, kişilerin adet olması için yaklaşık olarak 15 - 20 gün geçmesi gerekmektedir. Ancak üç aylık iğne uygulaması çeşitli adet bozukluklarına sebep olabileceği için bu süre kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir.
Aylık iğneyi bıraktıktan sonra ne zaman hamile kalınır? 3 aylık iğneden sonra ne zaman hamile kalınır?
İğne yapıldıktan sonra hormon seviyesinin normale dönmesi yaklaşık olarak üç ay almaktadır. Aylık iğne bırakıldıktan sonra kişiler bir yıl içerisinde gebe kalırlar. 3 aylık iğne yöntemini kullanan kişilerde bu süre ortalama olarak 9 aydır.
Aylık iğne kilo aldırır mı?
Aylık iğne kullanımı, vücutta bulunan hormon seviyelerinde değişikliğe sebep olmaktadır. Bu korunma yöntemi kullanıldığı sürece kişilerin biraz kilo alması normaldir. Fakat aylık iğne yönteminin 3 kilodan fazla aldırdığı görülmemiştir.
Aylık iğne adet keser mi?
3 aylık iğne kullanımı, adet sıklığını direkt olarak etkilemektedir. Amenore denilen adet kesilmesi sorunu, özellikle de 3 aylık iğne kullanan kişilerde görülmektedir. Geçici bir sorundur. Ancak gerekli durumlarda doktorlar çeşitli hormon takviyeleri yaparak adet düzenini sağlayabilirler.
Aylık iğne adet gecikmesi yapar mı?
Aylık iğnelerin uygulanma sıklığı ve süresi, ortaya çıkacak belirtileri etkileyebilmektedir. Aylık iğne, olması gerekenden daha sık yapılırsa adet düzensizliğine sebep olabilmektedir. Ayrıca aylık iğne tedavisininin sonlandırılması da adet gecikmesine neden olabilir.
Aylık iğne kısırlık yapar mı?
Korunma yöntemi olarak aylık iğne kullanan kişiler, iğne yöntemini bıraktıktan sonra belirli bir süre gebe kalmayabilirler. Bu durum, kişilerin doğurganlık konusunda bazı endişeler yaşamalarına sebep olabilmektedir. Fakat tüp bağlama haricindeki hiçbir korunma yöntemi kısırlığa sebep olmaz.
Aylık iğneyi bırakınca ne olur?
Aylık iğne kullanımına başlamak ve bırakmak bazı yan etkileri de beraberinde getirir. Bunun sebebi vücudun hormon dengesinde yaşanan değişimdir. Aylık iğne bırakıldıktan sonra kişiler yaklaşık 9 ay boyunca gebelik yaşamayabilirler ve ilk bir yıl içerisinde adet gecikmeleri görülebilir.