Bacak Seğirmesi

Bacak Seğirmesi Nedir?

Bacak seğirmesi, bacaktaki kasların istemsiz olarak kasılarak bacağın hareket etmesi durumuna denmektedir. Bu kas seğirmeleri uyku esnasında da olabilmektedir. İstemsiz hareketlerin gözle görülebilir veya elektromiyogram cihazı tarafından tespit edilebilir olması gerekmektedir. Kas seğirmesi, kas fasikülasyonu adıyla da anılmaktadır. Kasların seğirmesi birden fazla olayın sonucu olarak gerçekleşebilir. Kaslar çizgili kas yani iskelet kasları, düz kas ve kalp kası olarak üçe ayrılmaktadır.  

İskelet kasları vücudu sarar ve istemli hareketi sağlar. Tendonlar yardımıyla iskelet kasları kemiklere tutunur ve kemiklerimizi hareket ettirir. İskelet kasları belli bir hareketi yapmak için bir bütün olarak hareket ederler. Ancak bazı durumlarda bu bütünlük bozulursa, travma olduysa, bazı hastalıkların varlığında veya kan değerlerinin düzensizleşmesinden kaynaklanan kas seğirmeleri gözlenebilir. Bu seğirmeler büyük çaplı veya küçük çaplı olabilmektedir ancak gözle görülemeyen veya elektromiyografi denen kaslardaki elektriksel dalgaları kullanarak kas hareketlerini gözleyen cihaz ile saptanamıyorsa bunu doktorlar kas seğirmesi olarak kabul etmezler. 

Kas seğirmeleri bacağın küçük bir bölgesinde olabileceği gibi vücut genelinde yayılmış bir şekilde de görülebilir. Genel prensip kasların istemsiz hareket etmesinden kaynaklıdır.  Kas seğirmesi çoğu zaman sorun yaratacak bir durum değildir. Ancak kas seğirmeleri eğer artarsa ve ağrılı olursa altta yatan sebebi düşünmek gerekmektedir. Eğer altta yatan sebep ciddi bir hastalıksa kas seğirmesi bunun erken bir belirtisi olabilir. 

Eğer sadece sol veya sadece sağ bacakta seğirmeler gözleniyorsa bunun sebebi bölgesel sinir kaybı, sinir veya kas travması veya eklemlerin tutan bir enfeksiyonun yarattığı etkiden kaynaklı olabilir. Enfeksiyona yanıt olan bölgesel inflamasyon sinir hücrelerine veya kasa baskı yaparak bacağın seğirmesine neden olabilir.   

Bacak Seğirmesi Belirtileri Nelerdir?

Bir kasımızın seğirdiğini anlamamız için o kası istemli olarak kullanmıyor olmamız gerekmektedir. Evde yatar pozisyonda dinlenirken bacağın istemsiz bir şekilde kasılıp gevşeyerek hareket etmesi fark edildiğinde bacağın seğirdiğini söyleyebiliriz.  

Eğer enfeksiyon kaynaklı bir bacak seğirmesi oluyorsa belirtiler arasında ateş artışı, halsizlik, seğiren kas civarında kızarıklık şeklinde de kendini gösterebilmektedir. Eğer altta yatan ciddi bir hastalıksa oluşan seğirmeler uzun süre boyunca durmayıp ağrılı bir şekilde ilerleyebilmektedir.   

Bacak Seğirmesi Nedenleri Nelerdir?

Bacak seğirmesinin sebebi egzersiz sonrası çok kasılmaya bağlı veya strese bağlı olabildiği gibi elektrolit yetersizliği, kas veya sinir hasarlı ciddi bir sebebe de bağlı olabilmektedir. 

• Egzersiz sonrası meydana gelebilir. Çizgili kaslar kasıldıkça hücrede laktik asit birikimi olur bu laktik asit de zehirli etki yaratarak kasın kasılmasını bozup kas seğirmelerine neden olabilir.
• Strese bağlı bacak seğirmesi meydana gelebilir.
• Çok fazla kahve veya çay içimi bacak seğirmesini tetikleyebilir. Çünkü kahvenin içerisindeki kafein sinir sistemini uyarıcı etkisi vardır. Fazla veya düzensiz uyarılması kaslarda özellikle de bacak kasında seğirme ile sonuçlanabilir. 
• Sigara ve diğer tütün ürünlerinde bulunan nikotin maddesi de özellikle bacak kaslarının seğirmesinde rol oynamaktadır.
• Enfeksiyona bağlı kas kasılmaları görülebilir. Vücudun herhangi bir yerinde oluşan lokal enfeksiyon o bölgedeki kasların seğirmelerine neden olabilmektedir.
• Sinir ve kas travmalarında kas seğirmeleri görülebilir. Bir sinir hücresi zarar gördüğünde o sinirin iletildiği yoldaki kaslarda düzensiz kasılmalar görülebilir. Bu durumda istemsiz kas seğirmeleri veya kasta uyuşma, kasın git gide küçülüp görevini yerine getirememesi gibi durumlar görülebilir. 
• Düzensiz kan akımından kaynaklı olan bacak seğirmesi. Kan, kan damarları aracılığı ile kas hücrelerine potasyum, kalsiyum gibi bazı önemli mineralleri taşır. Ancak kan damarlarının tıkandığı veya kan akışının düzensizleşmesine neden olabilecek bir durum varlığında bu mineraller yeterince taşınamaz. Bu da kas seğirmesine sebebiyet verebilir.
• Eklemlerde oluşan enfeksiyonlar veya travmalar da bacakların seğirmesine sebep olabilir. Enfeksiyon veya travma durumunda eklemlerde inflamasyon oluşabilir ve bu inflamasyon o bölgedeki sinir hücrelerine baskı yaparak sinir hücrelerinin çalışmasını engeller ve kaslarda seğirmelere, istemsiz kasılmalara yol açabilir.
• Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığınızdan kaynaklı olabilir. Lou Gehrig’s hastalığı diye de geçer. ALS hastalığının neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmez. Genelde ellili veya altmışlı yaşlarında ortaya çıkar. ALS hastalığına sebep olduğu bilinen etkenler sinir hasarına sebep olan bağışıklık sisteminin tepkileri, glutamat enziminin düzensiz üretilmesi, hücre içerisinde oluşan düzensiz proteinlerdir. 

Eğer kas seğirmelerinin yanı sıra ses kısıklığı, yutma güçlüğü, duygusal düzensizlik, nefes almada zorluk, aşırı tükürük üretimi, konuşma bozukluğu gibi semptomlarınız varsa veya günlük işlerde zorluk yaşanıyorsa ALS açısından değerlendirilmesi gerekebilir. 

• Bacak kaslarının seğirmesi Parkinson hastalığının erken dönemdeki belirtilerinden birisidir. Bacaktan uyarıları alan sinirler beyine doğru giderken kayboluyor. Kaslardan tekrar tekrar uyarı alınması ve uyarının karşılığında yetersiz tepki gelmesi kaslarda seğirmelere neden olabilir.
• Vitamin eksikliğine bağlı olarak bacak seğirmesi görülebilir.
• Bazı sinir sistemini uyarıcı ilaçların kullanımı bacak seğirmesine yol açabilmektedir.

Bacak Seğirmesi Teşhisi

Bacak seğirmesinin teşhisinde altta yatan sebebi bulmaya yönelik teşhis yapılır. Eğer teşhisi güçlendirmek veya doğrulamak için kan testi veya görüntüleme yöntemlerinin kullanılması gerekiyorsa doktorunuz sizden bu testleri yaptırmanızı ister. 

Bacağınızdaki seğirmelerinizin ne zaman olduğu ne sıklıkla meydana geldiği, nerede olduğu, seğirmelerin ne kadar uzun sürdüğü ve beraberinde görülen diğer semptomların varlığı teşhisi koymada yardımcıdır. Bu seğirmelerin bir hastalıkla anlamlı olup olmadığını anlamak için size fizik muayene yapar. Bu fiziki muayene öncesinde veya sırasında öncesinde geçirdiğiniz ciddi hastalıkları veya ailenizde olan nörolojik hastalıkları söylemeniz gerekmektedir. Eğer doktorunuz nörolojik bir hastalık olduğunu veya altta yatan başka bir hastalık olduğunu düşünürse sizden birtakım testleri yaptırmanızı isteyebilir. Bu testler ve görüntüleme yöntemlerinden bazıları şunlardır:

• Kan testi: Doktorunuz sizden tam kan testi isteyebilir. Bu tam kan testine kanınızdaki elektrolit seviyeleri yani kalsiyum, magnezyum, sodyum, potasyum gibi minerallerin değerlerine bakmak için ve tiroit fonksiyon bozukluklarında bir sorun olup olmadığını tespit etmek için bakılır. 
• MRI görüntüleme: MRI görüntüleme manyetik dalgalar kullanan bir makine yardımıyla yapılır. Bu görüntüleme yöntemi hamileler için güvenlidir. Manyetik dalgalar kullanılarak vücudunuzda bir kanser dokusunun tiroitte veya beyinde olup olmadığına bakılabilir. Eğer bu kanser dokusu sinir hücresinin yakınında büyümüş ve sinire baskı yapıyorsa kas seğirmelerine neden oluyor olabilir. 
• Bilgisayarlı tomografi: Bu görüntüleme yöntemi bilgisayar ve x ışınlarını kullanan bir makine yardımı ile yapılır. Bilgisayarlı tomografi daha çok yumuşak doku, kan damarları gibi dokuları göstermek için dizayn edilmiştir. MRI görüntülemeye kıyasla bir bölgeyi daha ayrıntılı bir şekilde gösterebilmektedir. Beyin veya diz gibi küçük bölgeleri araştırmak için kullanılınca iyi sonuçlar vermektedir. Düşük miktarda radyasyon yayar ve hamileler için risk teşkil edebilmektedir. 
• Elektromiyografi: Elektromiyografi görüntüleme yönteminde kaslardan çıkan elektriksel iletimler tespit edilir ve sinirlerin hasarlı olup olmadığı görüntülenir. Kas ve sinir ile ilgili yapılan en gerekli görüntüleme yöntemidir. Kasların güçsüzlüğü, uyuşması, çok ağrılı olması, krampların gözüküyor olması, kasların felci veya seğirmesi gibi durumlarda yapılan bir görüntüleme yöntemidir. Kaslardan çıkan elektriksel değerleri bilgisayara veri olarak dönüştürür. Eğer sinirsel bir hasar varsa elektromiyografi yardımıyla kolayca tespit edilir. 

Elektromiyografi testini yaptırmak tamamen güvenlidir. Test sırasında testin uygulandığı bölgede küçük bir miktar ağrı duyusu olabilir ancak rahatsız edecek bir miktarda değildir. Hamileler için de bir risk teşkil etmemektedir. 

Bacak Seğirmesi Tedavisi

Bacak seğirmesinin tedavisi için altta yatan etkenin ne olduğunu bilmek gerekmektedir. Kötü beslenme alışkanlıklarından kaynaklı bir durum ise o alışkanlıklar giderilir, düzgün bir beslenme programı yapılır. Eğer enfeksiyona bağlı bir sebepten dolayı bacak seğirmesi gözleniyorsa enfeksiyon etkenine uygun antibiyotik verilebilir. Travmaya sonrasında ortaya çıkan bir bacak seğirmesi ile travmaya göre bir tedavi yapılır ve sonrasında bacak seğirmesinin ortadan kalkıp kalkmamasına göre tedavi devam edebilir.  

Eğer aşırı ağır egzersiz yapımı sonrasında bacak seğirmesi gözüküyorsa ve bu seğirme rahatsız edici bir düzeydeyse spor alışkanlığı değiştirilebilir, daha hafif bir spor programı yapılabilir. Strese bağlı bir bacak seğirmesi görülüyorsa psikolojik destek almak için psikiyatriste gidilip stresin önüne geçilmeye çalışılabilir.  

Bacak Seğirmesi Tedavi Edilmezse

Bacak seğirmesi tedavi edilmediği durumda altta yatan hastalığın ciddiyetine göre insanın durumunda da değişiklikler gözlenebilir. Aşırı egzersize veya strese bağlı bacak seğirmelerinde rahatsızlık duyusu hariç herhangi bir sorun meydana gelmemektedir. Ancak eğer sebep nörolojik bir hastalıksa tedavi edilmezse kalıcı kas kaybına, felce, hatta insanın hayatını riski atacak durumlara sebebiyet verebilir. 

Bacak seğirmesinin yanında ağrı, kas güçsüzlüğü, dengede bozukluk, konuşmada bozukluk, hafıza kaybı gibi sinirsel bozukluklar, yüksek ateş, titreme gibi semptomlar görülüyorsa bacak seğirmesinin altta yatan sebebinin bulunması ve tedavisinin başlanması gerekmektedir. 

Bacak Seğirmesine Ne İyi Gelir?

Kalsiyum, potasyum, magnezyum, sodyum gibi önemli minerallerin düzenli bir şekilde alınması ve vitamin b, vitamin c, vitamin d içeren meyve sebzelerin içerdiği diyetler uygulanmalıdır. 

Günde altı saat ila sekiz saat arasında uyku uyunması gerekmektedir. Özellikle bu uykunun gece saatlerinde olması gerekmektedir. Gündüz uykusu ile gece uykusu aynı düzeyde vücudu dinlendirmemektedir.

Stresten uzak durulmalıdır. Strese sokacak durumlardan kaçınılması gerekmektedir. 

Bacak Seğirmesine Ne İyi Gelmez?

Fazla miktarda kahve içimi ve sigara kullanımının sinir sistemine etkisi olduğu için bacak seğirmelerine neden olabilir veya kötüleştirebilir.

Dengesiz beslenmek, hep hazır gıdaları tüketmek yeterli miktarda mineral ve vitaminleri sağlayamadığı için kas seğirmelerine neden olabilir.

Uzun süre uykusuz kalınması veya stresli bir yaşam tarzı kas seğirmelerini artırabilir. 

Hamilelerde Bacak Seğirmesi

Hamilelerin normalden daha fazla beslenmesi gerekmektedir. Eğer bu beslenme yeterince karşılanmıyorsa kas seğirmeleri meydana gelebilir. Hamilelik döneminde ara ara uykusuz kalınan dönemlerde uykusuzluğa bağlı kas seğirmeleri olabilmektedir. Hamilelik döneminde vücudun bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmadığından enfeksiyonlara açık hale gelebilir ve bu da bacak seğirmesi ve beraberinde başka hastalıklara neden olabilmektedir. 

Bacak Seğirmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Bacak seğirmesinin sebebine bağlı olarak doktora gitmek gerekmektedir. Eğer ağır egzersiz sonrası, aşırı kahve tüketimi, bazı ilaçların kullanımı veya yetersiz beslenmeden kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız doktora gitmenizde herhangi bir gerek yoktur ancak böyle durumlar yoksa ve kendiliğinden oluşan bacak seğirmeleri çok sık oluyor ve durmuyorsa bu durumun altında yatan sebebe bakmak gerekmektedir.  

Bacak seğirmesinin nedenini kestiremiyorsanız ve seğirmeler ciddileşiyorsa sizi sinir ve kas hasarı açısından değerlendirmesi için veya nörolojik bir hastalığınızın olup olmadığının araştırılması için hastanedeki Nöroloji bölümündeki uzman doktora muayene olmanız gerekmektedir.  

Eğer bacak seğirmesi sebebi belli olmadan iki haftadan uzun sürüyorsa, yürümenize, günlük işlerinizi yapmanıza engel oluyorsa, vücudun başka yerlerinde de kas seğirmeleri gerçekleşiyorsa, baş ağrısı görülüyorsa, el ve ayaklarda hissizlik varsa veya karıncalanma hissi oluyorsa, kas gücünüz çok azaldıysa ve kas kütlenizin gözle görülür kaybı oluyorsa, hafızanız kötüleşmeye başladıysa, görüşünüz kötüleştiyse altta yatan sebep nörolojik bir hastalık olabilir.