Bağırsak kanaması, sindirim sisteminin herhangi bir bölümünden kaynaklanan ve acil müdahale gerektirebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Üst sindirim sistemi (yemek borusu, mide, ince bağırsak) veya alt sindirim sistemi (kalın bağırsak, rektum) kanamaları şeklinde sınıflandırılır. Erken teşhis ve doğru tedavi, komplikasyonları önlemede hayati önem taşır.

Bağırsak Kanamasının Türleri ve Nedenleri
Bağırsak kanamaları, kaynaklandığı bölgeye göre farklı nedenlerle ortaya çıkar. Üst sindirim sistemi kanamaları genellikle peptik ülser, gastrit veya özofagus varislerinden kaynaklanır. Alt sindirim sistemi kanamalarının en yaygın nedenleri arasında hemoroit, divertikülit, inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn, ülseratif kolit) ve kolorektal kanserler yer alır. Nadir durumlarda, enfeksiyonlar veya kan inceltici ilaçlar da kanamaya yol açabilir.

Bağırsak Kanamasının Belirtileri

• Üst Sindirim Sistemi Kanamaları:

  • Siyah, katran benzeri dışkı (melena)
  • Kanlı kusma (hematemez)
  • Halsizlik ve baş dönmesi

• Alt Sindirim Sistemi Kanamaları:

  • Parlak kırmızı kanlı dışkı (hematokezya)
  • Rektal kanama
  • Karın ağrısı veya kramplar

• Genel Belirtiler:

  • Soluk cilt rengi
  • Çarpıntı ve nefes darlığı
  • Kan kaybına bağlı şok tablosu

Teşhis Yöntemleri
Bağırsak kanamasının kaynağını belirlemek için çeşitli tanı araçları kullanılır:

• Endoskopi: Üst gastrointestinal sistem kanamalarında özofagogastroduodenoskopi (EGD), alt kanamalarda kolonoskopi ile kanayan bölge doğrudan görüntülenir.
• Laboratuvar Testleri: Hemoglobin, hematokrit ve kan sayımı ile kan kaybının şiddeti değerlendirilir.
• Görüntüleme: BT anjiyografi veya sintigrafi, aktif kanamanın lokalizasyonunu tespit edebilir.

Tedavi Seçenekleri
Tedavi, kanamanın kaynağına, şiddetine ve hastanın genel durumuna göre planlanır:

• Acil Müdahale:

  • Damar yoluyla sıvı ve kan transfüzyonu
  • Kanama şokunda vital bulguların stabilizasyonu

• Endoskopik Tedaviler:

  • Termal koagülasyon (ısıyla kanayan damarın kapatılması)
  • Klip veya epinefrin enjeksiyonu

• İlaç Tedavisi:

  • Proton pompa inhibitörleri (mide asidini azaltmak için)
  • Antibiyotikler (Helicobacter pylori enfeksiyonunda)

• Cerrahi:

  • Endoskopik kontrol altına alınamayan kanamalarda laparotomi
  • Tümör veya divertikül çıkarılması

Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri

• Beslenme: Lifli gıdalar (meyve, sebze, tam tahıllar) bağırsak sağlığını destekler.
• Alkol ve Sigara: Aşırı alkol tüketimi ve sigara, mide ülseri riskini artırır.
• İlaç Kullanımı: NSAID (ibuprofen) gibi ilaçlar doktor kontrolünde alınmalı.
• Düzenli Kontroller: Ailesinde kolon kanseri öyküsü olanlar 50 yaşından itibaren kolonoskopi yaptırmalı.

Beslenmenin Rolü
Bağırsak sağlığını korumak için probiyotik içeren yoğurt ve kefir tüketmek faydalıdır. Kırmızı et tüketimini sınırlamak ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak, inflamasyon riskini azaltır. Yeterli sıvı alımı (günde 2-3 litre) dışkıyı yumuşatarak hemoroid riskini düşürür.

Fiziksel Aktivite ve Stres Yönetimi
Düzenli yürüyüş ve yoga gibi aktiviteler bağırsak hareketlerini düzenler. Stres, ülser ve irritabl bağırsak sendromunu tetikleyebileceğinden meditasyon veya nefes egzersizleri önerilir.

Risk Grupları ve Erken Uyarı İşaretleri

• 60 yaş üstü bireyler
• Kronik karaciğer hastalığı olanlar
• Kan sulandırıcı (warfarin) kullananlar
• Açıklanamayan kilo kaybı veya iştahsızlık durumunda derhal doktora başvurulmalı.