Bağırsak Kanaması Tedavisi

Bağırsak Kanaması Teşhisi

Bağırsak kanamasının teşhisi altta yatan hastalığa bağlı olarak farklı yöntemlere ihtiyaç yaratabilir. Tanı, tedavi için de oldukça önem arz ettiği için teşhisin doğru konulması gerekir. Genel olarak kullanılan yöntemler arasında öykü, fizik muayene, kolonoskopi, dışkı tahlilleri, anjiyografik görüntülemeler, kan tetkikleri sayılabilir.

1) Tıbbi öykü ve fizik muayene

Tıbbi öykü ve fizik muayene her hastalıkta olduğu gibi tanı için olmazsa olmazdır. Hastanın yaşı, var olan bağırsak kanamasının muhtemel sebepleri hakkında önemli bilgiler sağlar. Örneğin, orta yaşlı erişkinlerde kanama nedeni daha çok hemoroid, anal fissür gibi sebeplerken yaşlılarda kanser, polip, divertikül, anjiyodisplazi gibi durumların görülme ihtimali artar ve buna göre tanı testleri de değişiklik gösterir. 

Bağırsak kanaması ile birlikte var olan diğer belirtiler de tanıya gitme yolunda önemli bilgiler sağlar. Divertikül, anjiyodisplazi, hemoroid, anal fissür gibi kanama nedenlerinde genellikle karın ağrısı görülmez. Ancak iskemik kolit, crohn hastalığı gibi durumlarda ani başlangıçlı veya sürekli karın ağrıları görülür. Belirtiler arasında ateş olması durumun enfeksiyonla ilişkili olduğunu düşündürebilir. Dışkılama alışkanlığında değişiklik, kilo kaybı gibi ek belirtiler ise daha çok kolon kanserleriyle ilişkilidir. 

Hemoroid, anal fissür gibi hastalıkların tanısı direkt olarak öykü ve fizik muayene ile konur. Dışkılama sırasında ağrı, akıntı, yanma hissi, kaşıntı gibi durumlar bu hastalıklar lehine değerlendirilir. Daha sonra hekimin yaptığı fizik muayene ile de tanı kesinleşmiş olur. Bazı durumlarda bu anal bölgenin görülmesi için anoskopi denilen aletler kullanılabilir. Aşırı kanamaları olan kişide hemoroid veya anal fissür olsa bile kanamanın farklı bir nedenden kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için hekim kolonoskopi gibi ek tetkiklere ihtiyaç duyabilir.

2) Sigmoidoskopi ve kolonoskopi

Sigmodiskopi, rektum, sigmoid kolon gibi daha dış bölgeye yakın kısımları incelemek için kullanılan bir alettir. Anal bölgeden ilerletilerek bir kamera yardımıyla bu bölgeler yakından incelenir. Kolonoskopi ise kalın bağırsağın daha uzak bölgelerini araştırmak için kullanılan bir alettir. Bu yöntemlerle daha çok polip, divertikül, anjiyodisplazi, ülseratif kolit, crohn hastalığı ve iskemik kolit gibi hastalıkların teşhisinde kullanılır. Kolonoskopi sırasında var olan şüpheli bölgeden biyopsi alınıp daha sonra incelenebilir. 

3) Kapsül enteroskopi

Kapsül enteroskopi daha çok, ince bağırsak kaynaklı kanamaları tespit etmek için başvurulan bir yöntemdir. Kolonoskopi gibi aletlerle ince bağırsağı incelemek mümkün değildir. Bu yüzden kapsül şeklinde kameralı bir sistem hastaya yutturulur ve kameranın belli zaman aralıklarında çektiği görüntüler sonradan değerlendirilir. Ayrıca enteroskopi denilen kolonoskopi benzeri sistemler de ince bağırsak incelemesi için kullanılabilse de, oldukça nadir tercih edilir ve üst merkezlere sevk gerektirir.

4) Sintigrafi ve anjiyografi

Sintigrafi ve anjiyografi daha çok, kolonoskopi gibi yöntemlerin kullanılamadığı, bu yöntemlerle kanama odağının bulunamadığı veya aortaenterik fistül, meckel divertikülü gibi nadir sebepleri ortaya koymak için kullanılan bir yöntemdir. Anjiyografi yönteminde, kasıktaki damardan bir kateter sokulup ilerleterek bağırsak damarlarına ulaştırılır. Daha sonra radyoopak maddeler verilerek, sızdıran damar X ışınları ile tespit edilir. Bu yöntem radyoopak maddeye alerjisi olanlarda, böbrek sorunları olanlarda kullanılamaz.

5) Kan tetkikleri

Kan tetkikleri, bağırsak kanamasının nedenini ortaya koymaktan ziyade, kanamanın akut yani kısa süreli veya kronik yani uzun süreli olup olmadığını anlamada yardımcı olur. Kronik kanamalarda kişide anemi (kansızlık) görülmesi daha olasıdır. Akut oluşan kanamalarda ise hemoglobin seviyeler daha çok kan kaybı olmasına rağmen hemen düşmez. 

Bağırsak Kanaması Tedavisi

Bağırsak kanamasının tedavisinde farklı birkaç amaç bulunmaktadır. Bu amaçlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kanamaya bağlı gelişen anemiyi düzeltmek
• Aktif kanamanın durdurulması
• Tekrar oluşabilecek kanamaları engellemek
• Kanamaya neden olan altta yatan hastalığı tedavi etmek 

A) Kanamaya bağlı gelişen anemiyi düzeltmek 

Orta ila şiddetli bağırsak kanamalarında, güçsüzlük, tansiyon düşmesi, baş dönmesi, bayılma, şok gibi hayati tehdit eden durumlar söz konusu olabilir. Bu durumdaki kişiler hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Daha sonra kan kaybının nedenini tespit etmek için kolonoskopi gibi yöntemlerin kullanılması için hastaların öncelikle stabil hale getirilmesi gerekir. 

Şiddetli demir eksikliği anemisi olan hastaların kan nakli için hastaneye yatırılması ve taburculuktan sonra da oral demir takviyeleri (tabletler) ile uzun süreli tedavisi gerekebilir. Kronik gastrointestinal kan kaybının bir sonucu olarak demir eksikliği anemisi olan hastalar, kronik kan kaybının nedenini belirlemek için incelenir. 

Anemi şiddetli olmadıkça, kolon polipleri, kolon kanserleri, makat çatlakları ve hemoroid gibi hastalıklarda genelde hastaneye yatış gerekmez. 

B) Kanama bölgesini tespit etmek ve kanamayı durdurmak

Kolonoskopi, bağırsak kanamalarında hem tanı hem de tedavi için sıkça kullanılan yöntemlerdendir. Kolonosksopi ile müdahale öncesinde öncelikle müshiller ile dışkı, kan ve pıhtılar temizlenir. Ancak aşırı acil durumlarda stabilizasyon sağlanamadığında kanamayı acilen durdurmak için temizleme yapmadan müdahale gerekebilir. Acil durumlarda hızlı yapılan kolonoskopiler, ölüm oranlarını azaltmaktadır. 

Kanama yerinin belirlenmesi, divertiküle bağlı olan kanamalarda özellikle önemlidir. Çoğu divertiküler kanama ameliyata gerek kalmadan kendiliğinden dursa da şiddetli veya tekrarlayan kanamaları olan kişilerde divertikülün çıkarılması gerekebilir. Bazı durumlarda divertikülün yeri tam tespit edilemezse, kolonun bir kısmının alınması gerekebilir. 

Kolonoskopi ile kanayan polipler de çıkarılabilmektedir. Bu polipler daha sonra kanserleşmiş olup olmadığını anlamak için patoloj tarafından incelenir. Bu yöntemle anjiyodisplaziye bağlı veya polip çıkarılması ardından gelişen kanamalar da durdurulabilir. Bu kan damarlarının yakılarak kanamanın durdurulması yöntemine koterizasyon adı verilir. 

Kolonoskopi kanamanın yerini belirleyemediğinde veya kanamayı durduramadığında, anjiyografi kullanılabilir. Kanama bölgesi anjiyografik yöntemlerle tespit edildiğinde, kanamayı durdurmak için kateter ile ilaçlar verilebilir. Ayrıca kan damarlarını tıkamak için embolizasyon yöntemi de kullanılabilmektedir. 

Bağırsak Kanaması Tedavi Edilmezse

Bağırsak kanamasının şiddetine ve nedenine göre tedavi edilmediğinde ciddi sorunlar oluşabilir. Hemoroid, anal fissür gibi hastalıklardaki kanamalar tedavi edilmediğinde çok büyük probleme yol açmaz ancak ağrı gibi hastalığın diğer belirtileri tedaviyi gerektirir. Aşırı kanamalar ise hastanın hayatını tehdit edecek derecede büyük olabilir. Fazla miktarlardaki kanamaların neden olabileceği durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Hipotansiyon
• Baş dönmesi
• Bayılma
• Ölüm

Ayrıca kronik yani uzun süreli gelişen bağırsak kanamalarında hastalarda anemi görülebilir. Anemi sonucunda da hastalar halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, çarpıntı, üşüme gibi şikayetlerden yakınabilir.

Bağırsak Kanamasına Ne İyi Gelmez?

Bağırsak kanamasına iyi gelmeyen ve kanama riskini arttıran bazı durumlar bulunmaktadır. 

Bunlar şu şekilde sıralanabilir: 

• Rektum üzerindeki basıncı artıran ve hemoroidlerin kanamasına neden olabilen aşırı gaz ve obezite
• Alkol kullanımı
• Kabızlık ve dışkılarken aşırı zorlanma
• Kanamaya neden olduğu bilinen ülseratif kolit ve crohn hastalığı gibi gastrointestinal hastalıkların tedavisine uymama

Bağırsak Kanaması Ameliyatı

Kolonoskopi veya anjiyografik ilaçlarla, kanama durdurulamazsa veya kanama sürekli tekrarlarsa ameliyata başvurmak gerekebilir. Daha önceden kolonoskopi ile belirlenen kanama bölgesi, cerrahi ile açılır ve o bölge çıkarılır. Eğer kanama yeri tam tespit edilemezse, kolonun belli bir kısmının hatta kapsamlı bir şekilde alınması gerekebilir. 

Anal fissür ve hemoroidlerden kaynaklanan hafif rektal kanamalarda ilaç tedavileri, ılık banyolar, dışkı yumuşatıcılar işe yaramadığında cerrahi yöntemler gerekebilmektedir. Ayrıca ülseratif kolit hastalığında, iltihap halindeki bölge sık sık kanarsa, cerrah tarafından orası çıkarılabilmektedir. 

Çocuklarda Bağırsak Kanaması

Çocuklarda da tıpkı erişkinler gibi bağırsak kanamaları görülebilir. Ancak çocuklardaki bağırsak kanaması nedenleri, erişkinlerden biraz daha farklılık gösterir. Çocuklarda en sık görülen bağırsak kanaması nedenleri, meckel divertikülü ve juvenil poliplerdir. 

Meckel divertikülü normalde anne karnında bebek ile plasenta arasındaki kordonun tamamen yok olmayarak bir cep şeklinde ince bağırsakta kalması durumudur. Yani bu durum doğuştan gelen bir sorundur ve toplumda % 2 oranında görülür. Bu durum hiçbir sorun yaratmadan ilerleyebileceği gibi bağırsak kanaması gibi belirtilere neden olabilir. Meckel divertikülü kanadığında, iltihaplandığında veya bağırsak tıkanmasına neden olduğunda genellikle ameliyat ile çıkarılır. 

Juvenil polipler, çocuklarda bağırsak kanamasına en sık neden olan bir diğer hastalıktır. En sık olarak 5-16 yaş arasında görülür. Bu polipler genelde bir tane olma eğilimindeyken sayıları daha fazla da olabilmektedir. Bu poliplerin erişkindeki poliplerin aksine kanserleşme olasılığı daha azdır ancak yaşla birlikte bu risk de artmaktadır. Polipler, gayta çıkışı sırasında hasar görerek kolaylıkla kanayabilir. Juvenil polipler ameliyat ile kolaylıkla çıkarılabilmektedir.