Bir İnsan Çiz Testi Nedir?

Bir İnsan Çiz Testi, çocuklara uygulanan bir zeka testidir. Goodenough Harris Bir İnsan Çiz Testi ya da sadece Good Enough Testi isimlerini de almaktadır. Test sayesinde, çocukların resmettiği insan figürüne bakılarak objektif bir değerlendirme yapılabilmektedir. Bir insan çiz testi 4 yaş ile 12 yaş arasındaki çocuklara uygulanabilmektedir. 

Bir insan çiz testi, Amerikalı araştırmacı Goodenough tarafından geliştirilmiştir. Goodenough, çocukların insan çizimleri ile zeka gelişim düzeyleri arasında doğru bir orantı kurmaktadır. Bu bakış açısıyla çocukların zeka gelişimlerine ilişkin verilerin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Goodenough testi gelişim aşamasında 4 bin farklı çocuğa uygulanarak başarısı kanıtlanmıştır.  

Good Enough Harris bir insan çiz testinde, çocuklardan bir insan çizmeleri istenmektedir. Çocukların yaptığı çizim, en ince ayrıntısına kadar uzmanlar tarafından yorumlanmaktadır. Bu sayede çocukların zeka yaşı ve içinde bulundukları psikolojik durum puanlı olarak değerlendirilmektedir. 

Bir İnsan Çiz Testi Nasıl Yapılır? 

Bir insan çiz testi, adından da anlaşılacağı üzere çizime dayalı bir değerlendirme yöntemidir. Bir insan çiz testi şu şekilde uygulanmaktadır;

• Öncelikli olarak testin yapılmasına uygun ortam hazırlanır. 
• Çocuğa kağıt, kurşun kalem ve silgi verilir. 
• Uzman, test yapılan çocuktan, bir insan resmi çizmesini ister.  

Bu aşamada çocuklara, herhangi bir süre kısıtlamalarının olmadığı belirtilmektedir. Buna rağmen test ortalama olarak 10 dakika sürmektedir. Genellikle çocuklar bu zaman zarfı içinde resimlerini tamamlamaktadır. Çocuklara istedikleri kadar çizimle uğraşma hakkı tanınmaktadır ve yapabilecekleri en güzel resmi yapmaları istenmektedir. Test sırasında kağıda bir zarar gelirse, çocuğa yenisi verilmektedir.  

Good Enough Harris Bir İnsan Çiz Testi Yorumlama 

Testin değerlendirilmesinde kesinlikle çocuklara olumsuz eleştirilerde bulunulmaz. Resimde eksik kalan kısımlar, önemli olsa da bu durum yalnızca ebeveynlerle paylaşılmaktadır. Bunun aksine good enough testi uygulanan çocuklara, çizimlerinin güzel olduğuna yönelik destekleyici ve motive edici söylemlerde bulunulmaktadır.  

Goodenough testi için yapılan resimler, belirlenmiş olan 51 temel unsura göre değerlendirilmektedir. Bu temel unsurların resimde var olup olmamasına bakılarak çocuklar, her bir eleman için 1 puan olacak şekilde planlanmaktadır. Çocukların resim üzerinden aldığı tüm puanlar toplanarak elde edilen sayı, genel geçerlik kazanan norm çizelgesine bağlı olarak hesaplama yapılır. Çocuğun aldığı puanın çizelgedeki karşılığı zeka yaşını göstermektedir.  

Bir İnsan Çiz Testi Puanlama İçin Değerlendirilen Unsurlar

• Başın çizimi 
• Bacakların olması 
• Kollar 
• Gövde (Gövdenin uzunluğun genişliğine uygunluğu da değerlendirilir)
• Omuzlar 
• Kol ve bacakların gövdeyle bitişik olması durumu 
• Kol ve bacakların gövdeye doğru noktalardan eklenerek çizilmiş olması 
• Boyunun varlığı 
• Boyunun baş ve gövdenin devamı biçiminde çizilmesi 
• Gözlerin varlığı 
• Burnun varlığı 
• Ağzın varlığı 
• Ağzın ve burnun iki boyutlu olarak çizilmesi 
• Burun deliklerinin belirtilmesi
• Saçların varlığı ve çizimin uyumlu olması 
• Resmin giydirilmiş yani içi boş görünümlü olmaması 
• Resimdeki giysilerin türü ve durumları
• Parmakların bulunması 
• Parmakların doğru sayıda olması 
• Parmak boğumlarının belirtilmesi
• Başparmağın doğru konuma yerleştirilmesi
• Parmakların, ellerin ve kolların birbirlerinden farklı parçalar olarak gösterilmesi
• Omuz ve dirsek eklemlerinin doğru gösterilmesi
• Kalça, diz, ayak bileği eklemlerinin varlığı 
• Tüm vücudun orantılı olması 
• Kollar ve bacakların iki boyutlu olması 
• Çizgilerin birleşiminin uyumlu olması 
• Kulakların varlığı ile doğru yerde ve büyüklükte olmaları 
• Gözün yerleştirildiği yerin doğru olması
• Kaş, kirpik ve göz bebeğinin bulunması 
• Çene ve alın kısımlarının varlığı 
• Çene çıkıntısının bulunması 
• Birden fazla yanlış olmayan profilin çizilmiş olması 

Bir İnsan Çiz Testi Puanlama 

Yukarıda belirtilen unsurların her biri, çocuğun olumlu yönde puan alması için etkilidir. Good Enough Harris bir insan çiz testi için kullanılan puana göre zeka yaşı tablosu ise şu şekildedir;

Bir İnsan Çiz Testi İçin Farklı Yaklaşımlar 

Bir insan çiz testi ortaya çıktığı zamandan itibaren gelişerek farklı yaklaşımları da bünyesine dahil etmiştir. Amerikalı Psikolog Karen Machover’ın önderliğinde gelişen bu yaklaşımda, resmi çizen kişinin yalnızca zeka yaşı değil, psikolojik durumunun değerlendirilmesinde de yol gösterici olarak kullanılmaktadır. 

Bu yöntemle yapılan bir insan çiz testinde, herhangi bir yaş sınırlaması bulunmamaktadır. Anlamlı çizim yapabilen herkese bir insan çiz testi uygulanabilmektedir. Ayrıca kişilerden birden çok farklı insan çizmeleri istenmektedir. (İlk çizim erkekse kadın, kadınsa erkek gibi) Resim çizildikten sonra kişilere belirli sorular yöneltilmektedir. Bu sorular, uzman psikolog tarafından, danışanın yaşına göre karar verilmektedir. Bir insan çiz testinde yöneltilen bazı sorular şunlardır; 

• Çizdiğiniz resimdeki kişi ne yapıyor?
• Kaç yaşında?
• Evli mi?
• Okula gidiyor mu?
• Ne iş yapıyor?
• Güzel mi?
• Kiminle yaşıyor?
• Nelere kızar ve öfkelenir?
• İnsanlar onun hakkında ne düşünüyor? 
• Eşini aldatıyor mu?
• Devamlı birlikte olduğu kız ya da erkek arkadaşı var mı?
• Evlenmeyi düşünüyor mu? 

Yukarıdaki sorular ve benzerleri resmi çizen kişinin yaşına uygun olarak uzman tarafından sorulmaktadır. Resmin özellikleri kadar, kişilerin bu sorulara verdikleri cevaplar da sonucu etkilemektedir.