BNP

BNP Nedir?

BNP yani B tipi natriüretik peptit bir hormondur. BNP, 32 aminoasitten oluşmaktadır. Kalbin bölmelerinde sentezlenip salgılanmaktadır. Ancak beyinde de sentezlenen bir hormondur. Pek çok görevi bulunmaktadır. Sodyumun idrar yoluyla vücuttan atılmasını uyarmak ve glomerüler filtrasyon hızını arttırmak da görevlerinden bazılarıdır. 

BNP Nasıl Ölçülür?

Kişide sürekli yorgunluk ve nefes darlığı gibi belirtiler olması halinde kalp yetmezliğinden şüphelenilmektedir. Kalp yetmezliği ile bazı akciğer hastalıkları aynı belirtilere sahiptir. BNP ve NT – proBNP testleri de kalp yetmezliği ile akciğer hastalıklarının ayırt edilmesi için kullanılmaktadır. Bu durumda BNP testi yapılarak elde edilen sonuca göre hastaya kalp yetmezliği tanısı konulabilmektedir. BNP testi yerine NT – proBNP testi de yapılabilmektedir. Herhangi bir test hazırlığına gerek olmadan, koldan alınan kanda ölçüm yapılmaktadır. 

Üst kola bir kemer takılır. Kemer sayesinde basınç sağlandıktan sonra dirseğin iç kısmı dezenfekte edilir ve şişen damardan kan alınır. Gerekirse kan alınan yere bant takılabilir. Alınan kan laboratuvarda incelendikten sonra rapor yazılır. Yazılan raporda kalp yetmezliği olup olmadığı ve eğer var ise şiddeti belirtilir.

BNP Normal Değerleri Kaç Olmalı?

100 pg/ml’nin altındaki değerler BNP’nin normal değerleri olarak kabul edilmektedir. NT – proBNP için ise bu sınır 125 pg/ml olarak bilinmektedir. 75 yaş üzeri hastalara yapılan testlerde NT – proBNP normal değerleri 450 pg/ml’nin altındaki değerler olarak kabul edilmektedir. Ancak BNP VE NT – proBNP değerleri pek çok duruma bağlı olarak yüksek çıkabilmektedir.

BNP Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

BNP ve NT – proBNP testlerinde normal değerlerden daha yüksek sonuçlar elde edilmesine “BNP yüksekliği” adı verilmektedir. Bu durum hastada kalp yetmezliği olduğunu düşündürmektedir. Ancak başka durumlara bağlı olarak da BNP yüksekliği ile karşılaşılabilmektedir. BNP yüksekliğine neden olan durumlar aşağıdaki gibidir;

• Hastanın yaşı: İleri yaşlarda genellikle BNP düzeyi artmaktadır.
• Cinsiyet: Hormonlardan kaynaklı olarak genellikle kadınlarda erkeklerden daha yüksek değerler elde edilmektedir.
• Hastanın vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi 
• Kalp yetmezliği
• Akut koroner sendromlar
• Sol ventrikül diyastolik disfonksiyonu
• Hipertansiyon
• Akut pulmoner embolizm
• Sepsis
• Bazı akciğer hastalıkları

BNP Yüksekliği Belirtileri

BNP yüksekliği kalp yetmezliğiyle ilişkili olduğu için kalp yetmezliğinin belirtileri görülmektedir. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir;

• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Ayak bilekleri ve bacaklarda ödem olması
• Nefes darlığı
• Düzensiz ya da normale göre hızlı kalp atışları
• Egzersiz yaparken zorlanma
• Hırıltılı nefes
• Öksürük
• Kilo artışı
• Geceleri idrarda artış yaşanması
• Karnın şişmesi
• İştah kesilmesi
• Mide bulantısı
• Anksiyete ve hafif depresyon gibi psikolojik sorunlar
• Pembe köpüklü balgam görülmesi
• Sersemlik
• Baş dönmeleri
• Kalp krizi nedeniyle oluşan göğüs ağrıları

BNP Yüksekliği Tedavisi

Kalp yetmezliği ilerledikçe şiddetlenen bir hastalıktır. Bu nedenle tedavide ilk adım olarak hastalığın ilerlemesinin durdurulması ve kalp yetmezliğine neden olan durumların ortadan kaldırılması gerekmektedir. 

• Bu aşamadan sonra tedavi için ilk seçenek ilaç tedavisidir. İdrar söktürücü ilaçlar, ritim düzenleyici ilaçlar, damar genişletici ilaçlar, kan sulandırıcılar ve kolesterol ilaçları gibi ilaçlar bu sınıfta yer almaktadır. 
• Pacemaker adı verilen pil tedavisine başvurulabilmektedir. Ancak kalp pili her hasta için uygun bir yöntem değildir. Hastanın birtakım kriterlere uyuyor olması gerekmektedir.
• Kalp ritminde sorunlar olan ve kalbin elektriksel iletiminde bozulmalar hastalar için cerrahi tedavilere başvurulabilmektedir. Bu tedaviler stent, koroner arter bypass ameliyatı, enfarkt azaltıcı ameliyatlar, kalp kapağı ameliyatı ve kalp nakli gibi ameliyatlardır. 

BNP Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Hastaların ilaç ve cerrahi tedaviler dışında yapabileceği yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır. Bu değişiklikler aşağıda sıralanmıştır;

• Her zaman doktor kontrolünde olunması gerekmektedir.
• Tütün ve sigara kullanımından uzak durulması önemli rol oynamaktadır.
• Kişinin ideal kilosunu tespit edip, bu kiloyu muhafaza etmesi gerekmektedir. Hızlı kilo artışı ve kaybından uzak durulması gerekmektedir.
• Diyabet, kolesterol ve yüksek tansiyon gibi durumların takip ediliyor olması gerekmektedir.
• Düzenli ve düşük tempolu egzersizler yapılabilmektedir.
• Sıvı takibinin yapılması gerekmektedir. Vücuda giren sıvı miktarı ile idrara çıkma sıklığının karşılaştırılması önemlidir.
• Tuz alımının kısıtlanması gerekmektedir.
• Bazı ağrı kesicilerden uzak durulması gerekmektedir.
• Günlük sıvı tüketiminin 1,5 – 2 litre ile sınırlandırılması gerekmektedir.
• Sebze ve meyve gibi posa açısından zengin gıdalar tüketilmesi gerekmektedir.
• Kepekli ürünler bolca tüketilebilir.
• Az az ama sık sık beslenme şekli benimsenmelidir.
• Haftada minimum 2 kere balık tüketilmesi faydalı olmaktadır.
• Kişinin solunum yolu enfeksiyonlarından mümkün olduğunca çok korunuyor olması gerekmektedir. 
• Kalp yetmezliği hem hasta için hem de ailesi için endişeye neden olacak bir durum olarak bilinmektedir. Bu nedenle psikolojik destek alınarak anksiyete ataklarının önüne geçilebilir.

BNP Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Kalp yetmezliği ilerledikçe şiddetlenen bir hastalıktır. Hastalığın şiddetlenmesiyle, gösterdiği belirtiler de şiddetlenmekte ve hastanın hayat kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkileyebilmektedir. Kronik bir hastalık olan kalp yetmezliği kişinin yaşamını tehdit etmekte ve ölümle dahi sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle kalp yetmezliği hastalarında hastalığın ilerlemesinin durdurulması ve kişinin durumuna uygun tedavi yöntemleri kullanılarak kontrol altında tutulması hayati önem taşımaktadır.