Boğaz Kültürü Nedir?
Boğaz kültürü, üst solunum yolu enfeksiyonu veya bademcik iltihabı gibi boğazda hastalığa ve ağrıya neden olan bakteriyel organizmaları tanımlamaya yönelik mikrobiyolojik bir uygulamadır.
Boğaz kültürü, üst solunum yolu enfeksiyonu veya bademcik iltihabı gibi boğazda hastalığa ve ağrıya neden olan bakteriyel organizmaları tanımlamaya yönelik mikrobiyolojik bir uygulamadır. Boğaz kültürü testi yapılmasındaki amaç, özellikle streptokok enfeksiyonuna neden olan bakteriyel organizmalardan A grubu beta hemolitik streptokok bakterilerin varlığını belirlemektir. Beta mikrobu olarak bilinen bu üst solunum yolu hastalığı, bademcik enfeksiyonları arasında kişi üzerinde ciddi etkiler bırakan bir bakteridir.
Boğaz Kültürü Testi ile Teşhis Edilebilen Hastalıklar
- Boğaz kültürü testi, A grubu beta hemolitik streptokok bakterisini bir başka deyişle beta mikrobunu teşhis etmeye yardımcı bir tür tahlildir.
- Beta mikrobu veya enfeksiyonu olarak adlandırılan hastalık ilk olarak boğaz ağrısı ve 38 derecenin üzerinde ateş ile belirti gösterir.
- Boğaz hastalığına neden olan mikrobun ilk belirtilerini 1-2 gün içerisinde yutkunma güçlüğü ve beslenme bozukluğu takip eder.
- Hasta çocuksa karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi şikayetler görülebilir.
- Beta mikrobunun diğer bulguları arasında ise bademcik ve boğaz üzerinde beyaz lekelenmeler, kızarıklık, şişlik ve bademciğin üzerini kaplayan beyaz gri zar tabakası bulunur.
- A grubu beta hemolitik streptokok bakterileri bulaşıcıdır.
- Beta mikrobu, çocuklarda yetişkinlere göre daha sık görülür.
Boğaz Kültürü Neden Yapılır?
Boğaz kültürü şu amaçlarla yapılabilir:
- Boğaz ağrısı, boğazın arkasında beyaz ve sarı lekeler olması ve bademciklerin kızarması gibi semptomlar boğaz kültürü testini yaptırmayı gerektirir.
- Bulaşıcı bir hastalık olması nedeniyle hekim, boğaz kültürü olduğundan şüphe edilen durumlarda testi gerekli görmektedir. Bu test hekime, enfeksiyonun bakteriyel mi veya viral (virüs yayılması) mi olduğuna karar vermesi konusunda yardımcı olur.
- Beta mikrobu, boğazda görülen etkilerinin yanı sıra tedavi edilmediğinde akut eklem romatizması, orta kulak iltihabı, zatürre, deri iltihapları, kalp ve böbrek hastalıklarına neden olabilir. Bu etkiler nadiren görülür ancak önlem alınabilmesi adına semptomların beta mikrobundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını test etmek önemlidir.
- Boğaz kültürüne, hastalığın teşhisinde ve tedavinin şekillenmesinde kolay ve ucuz bir yöntem olması nedeniyle başvurulur.
- Boğaz kültürü sonucu negatif çıkması durumunda gereksiz yere antibiyotik kullanımı ve iğne tedavisinin önüne geçilir.
Boğaz Kültür Testini Etkileyen Faktörler
Boğaz kültür testinin doğru sonuç vermesini etkileyen bazı faktörler oluşabilir. Bu faktörler bazen hasta bazen de doktor veya mikrobiyoloji uzmanı kaynaklı olabilir. Boğaz kültür testini etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Boğaz Kültürü Testinden Önce Antibiyotik Kullanımı
- Boğaz kültürü testi, tanı koymada ve sonucun pozitif olması halinde uygun tedavi yöntemine karar vermede etkili bir yöntemdir.
- Kültür testi öncesinde hasta antibiyotik kullanımına başladıysa testin yapılması ertelenir. Bu durumda hasta antibiyotik kullanımına 4 gün ara verdikten sonra teste alınmalıdır.
- Hastanın antibiyotik kullanmaması veya tahlilden 4 gün önce ara vermesi, testin hatasız sonuçlanmasını sağlayacaktır.
- Hastanın antibiyotik kullandığı ile ilgili hekime bilgi paylaşmamış olması ise testin yanlış sonuç vermesine neden olabilir.
Boğaz Kültürü Testi için Örnek Alımı
- Boğaz kültürü testi için sürüntü örneğinin steril bir şekilde alınması önemlidir.
- Alınan örnek uzun süre bekletilmeden laboratuvar ortamına ulaştırılmalıdır.
Boğaz Kültürünün Saflık Derecesi
- Boğaz kültürü alımı sırasında dışarıdan herhangi bir mikroorganizma ile temas etmemesi önemlidir.
- Herhangi bir maddenin bulaşması kültürün saflığını etkileyecek ve sonuçlarda yanılgılara neden olacaktır.
- Teste girene kadar boğaz kültürünün steril bir ortamda muhafaza edilmesi önemlidir.
Boğaz Kültüründe Hastanın ve Hastalığın Durumu
- Hastanın yaşı, cinsiyeti ve fiziksel özellikleri gibi bilgiler boğaz kültürü testi sonucunu etkileyebilir. Bu nedenle hasta kayıt bilgileri doğru ve eksiksiz olmalıdır.
- Hastanın kronik hastalığı varsa bu konuda kayıtlara bilgi aktarılmalıdır.
- Hastalığın hangi evrede olduğunun bilinmesi test sonuçlarının mikrobiyoloji uzmanı tarafından yorumlanmasını kolaylaştıracaktır.
Boğaz Kültürü Testi Nasıl Yapılır?
- Boğaz kültürü doktor, hemşire veya laboratuvar teknisyeni gibi deneyimli sağlık personeli tarafından alınır.
- Hastadan başını geriye eğmesi ve ağzını genişçe açması istenir.
- Hekim, steril pamuklu bir çubuğu bademcik bölgesinin etrafında hareket ettirerek kültürden numune alır.
- Alınan numune bir plakaya yerleştirilerek incelenmek üzere mikrobiyoloji laboratuvar ortamına gönderilir.
- Boğaz kültürü numunesinin çoğalması ve organizmaların üreyebilmesi için laboratuvarda optimum koşulları sağlayan ortama besiyeri adı verilir.
- Besiyerine ekilen kültür örnekleri 37 derece sıcaklıkta, etüv adı verilen cihazlar ile çoğaltılmaya çalışılır.
Boğaz Kültürü Testi Sonrası Yapılması Gerekenler
- Boğaz kültürü sonucu pozitif çıkan hastalarda enfeksiyonu ortadan kaldıracak en uygun antibiyotik tedavisine başlanır.
- Ağrıyı hafifletmek ve ateşi düşürmek için gerekli görülürse hekim tarafından ilaç reçete edilir.
- Tedavi süreci hekimin reçete ettiği antibiyotiğe bağlı olacaktır. Bu süreç 10 veya 14 günü bulabilir.
- Hastanın antibiyotik kullanımı sırasında evde istirahat etmesi önemlidir.
- Tedavi süresince bol sıvı tüketilmeli ve sulu yumuşak yemekler yenilmelidir.
- Beta mikrobu bulaşıcı bir bakteri taşıdığından ilaç tedavisine başladıktan sonraki en az 24 saat başkalarıyla temastan kaçınılmalıdır.
- Aile bireyleri hastanın kullandığı bardak, kaşık ve çatal gibi ekipmanları kullanmamaya özen göstermelidir.
Boğaz Kültürü ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Boğaz kültürü nasıl alınır?
Boğaz kültürü boğazdan pamuk çubukla mukus örneği toplanarak alınmaktadır. Mukus örneğinin mikrobiyoloji laboratuvarlarının uygun besiyerine ekilerek takibi yapılır. Boğaz kültürü testi için koyun kanı kullanılarak hazırlanan besiyeri tercih edilmektedir. Boğaza yerleşen beta hemoliz bakteriler en iyi koyun kanlı besiyerinde tespit edilebilmektedir. Kültür cam içinde çeşitli yöntemlerle üremeye bırakılır ve mikrobiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek bir sonuca varılır.
Boğaz kültürü kaç günde çıkar?
Sürüntü (mukus) örneğinin alınmasının ardından mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilen boğaz kültürü en az 18 saat besiyerinde ekili bırakılır. Bu süreç 24, 36 veya 72 saati de bulabilmektedir. İnkübasyon periyodu boyunca örneğe 37°C sıcaklık verilir. İnkübasyon periyodu, mikroorganizmanın hastalık oluşturması yani bakteri üretmesi için sürüntü örneğinin kuluçkaya yatırıldığı süredir. Bu süre içerisinde mikroorganizma üremesi olup olmadığı kontrol edilir. Boğaz kültürü sonucu pozitif çıkmasıyla birlikte hekimin hastaya uygulayacağı uygun antibiyotik bilgisine de ulaşılmış olur.
Burun boğaz kültürü nerede yapılır?
Burun boğaz kültürü hastanın yetişkin veya çocuk olmasına bağlı olarak farklı bölümlerde yapılmaktadır. Boğaz kültürü testi yapılmasını gerekli kılan beta mikrobu genellikle 5-15 yaş arasındaki çocuklarda görülmektedir. Hastalık bulaşıcı olduğundan ebeveynlere geçme riski de vardır. Burun boğaz kültürü için devlet hastanelerinde, özel hastanelerde veya kliniklerde yetişkinlere Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları bölümünden, çocuklara ise Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları (pediatri) bölümünden randevu verilmektedir. Alınan kültür örneği mikrobiyoloji laboratuvarında incelenerek değerlendirme yapılır. İleri teknolojiye sahip ekipmanlar ile teşhis yapılarak tedavi sürecine başlanır.