Bronkoskopi, akciğerler ve solunum yollarının detaylı incelenmesi için kullanılan önemli bir tanı yöntemidir. Bu işlem, özellikle kronik öksürük, kanlı balgam veya akciğer grafisinde anormallik şüphesi olan hastalarda tercih edilir. İşlem sırasında bronkoskop adı verilen esnek veya rijit bir tüp kullanılarak hava yolları görüntülenir ve gerekirse biyopsi alınır.
Bronkoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?
- Akciğer kanseri şüphesi (kitle veya tümör varlığında)
- Nedeni açıklanamayan kanlı balgam (hemoptizi)
- Kronik öksürük veya tekrarlayan enfeksiyonlar
- Solunum yollarına yabancı cisim kaçması
- Akciğer grafisi veya BT’de tespit edilen anormal lezyonlar
- Enfeksiyon tanısı için balgam kültürü alınması
Bronkoskopi Öncesi Hazırlık Süreci
Hastaların işlemden en az 6 saat önce yeme-içmeyi kesmesi gerekir. Kan sulandırıcı ilaç (aspirin, warfarin) kullananların bu ilaçları doktor kontrolünde bırakması önemlidir. İşlem öncesinde boğaz uyuşturucu sprey veya sedasyon uygulanarak hasta rahatlatılır. Bazı durumlarda genel anestezi altında da yapılabilir.
Bronkoskopi Nasıl Uygulanır?
Hasta sırt üstü yatırıldıktan sonra bronkoskop ağız veya burun yoluyla solunum sistemine ilerletilir. Cihazın ucundaki kamera sayesinde hava yolları gerçek zamanlı olarak monitörden izlenir. Şüpheli bölgelerden biyopsi alınabilir veya yabancı cisimler çıkarılabilir. İşlem genellikle 20-30 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu edilir.
Bronkoskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Boğaz uyuşukluğu geçene kadar (2-4 saat) yemek yenmemeli.
- İlk 24 saatte araba kullanılmamalı (sedasyon etkisi nedeniyle).
- Öksürükle kan gelmesi veya nefes darlığı durumunda acil servise başvurulmalı.
- Alınan biyopsi sonuçları genellikle 5-7 iş gününde çıkar.
Bronkoskopinin Riskleri ve Yan Etkileri
Bronkoskopi genellikle güvenli bir işlem olmakla birlikte bazı riskler taşır:
- Boğaz ağrısı veya ses kısıklığı (geçici)
- Kanama (biyopsi alınan bölgede)
- Enfeksiyon riski (nadiren zatürre gelişebilir)
- Hava yolu spazmı veya oksijen seviyesinde düşme
Bronkoskopi ile Yapılan Ek İşlemler
- Endobronşiyal Ultrason (EBUS): Lenf nodlarından örnek almak için kullanılır.
- Lazer Tedavisi: Tümörlerin küçültülmesi amacıyla uygulanır.
- Brakiterapi: Radyoaktif kaynakların hava yollarına yerleştirilmesi.
Bronkoskopi Alternatifleri
BT veya MR gibi görüntüleme yöntemleri bronkoskopi kadar detaylı bilgi vermez. Ancak invaziv olmayan tetkikler öncelikli olarak tercih edilir. Balgam sitolojisi veya PET-CT gibi yöntemler de tanı sürecinde yardımcı olabilir.
Çocuklarda Bronkoskopi Uygulaması
Çocuklarda genellikle genel anestezi altında yapılır. Yabancı cisim aspirasyonu veya doğumsal anomalilerin teşhisinde sık kullanılır. İşlem sonrası çocukların yakından takip edilmesi önemlidir.