Brown Sequard Sendromu

Brown Sequard Sendromu Nedir?

Brown Sequard sendromu, omuriliğin hasar gördüğü ancak tamamen kesilmediği omuriliğin bir tarafındaki yaralanmadan kaynaklanan nadir bir omurga hastalığıdır. Genellikle boyun veya sırt bölgesindeki omurganın yaralanmasından kaynaklanır.  

Çoğu durumda, etkilenen bireyler boyunda veya sırtında omurgaya zarar veren ve semptomların ortaya çıkmasına neden olan bir tür delinme yarası almıştır. 

Karakteristik olarak, etkilenen kişi yaralanma seviyesinin altında üç boyutta dokunma, titreşim ve pozisyon hissiyatını kaybeder. Buna hemiparaliz veya asimetrik parezi de denebilir.  

Duyusal kayıp, omurga yaralanmasıyla aynı tarafta (ipsilateral) özellikle daha güçlü olarak görülür. Bu hislere, vücudun zıt tarafında (karşı taraf) yaralanmanın devam ettiği taraftaki ağrı ve sıcaklık (hipaljezi) kaybı da eşlik edebilir. 

İlk olarak 1840'larda Dr. Charles Edouard, Brown Sequard tarafından tanımlanan bu sendrom, omuriliğin yarısının yaralanmasından kaynaklanır ve aynı zamanda lateral kord sendromu olarak da bilinir. Bazı kaynaklarda hemikord sendromu olarak da geçmektedir.  

Omurilik içerisinde beyaz ve gri cevher adı verilen oluşumlar bulunur. Bu oluşumlar sinir liflerinin iletilmesi için çeşitli yolaklar oluştururlar. Çeşitli beyaz cevher yollarının çaprazlama paterni bu sendromda duyusal kusur ile karakterize olarak karşımıza çıkar.  

Omurilik yaralanmaları içinde hastalığın seyri ve bazı işlevlerin geri kazanımı konusunda en iyi olan sendromlardan birisi olarak tanımlanmaktadır. 

Bu sendrom tıbben acil bir durum olarak bilinir. Travma veya herhangi bir şekilde bu sendroma yakalanan kişilerin derhal tıbbi müdahale ve yardıma ihtiyacı vardır. Genellikle bir trafik kazası, silahlı veya bıçaklı yaralanmalar sonrası bu kişiler hastaneye getirilir. Bu hastalara yaklaşım son derece önemlidir.  

Brown Sequard Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Brown Sequard sendromunun belirti ve şikayetleri genellikle etkilenen kişinin boynunda veya sırtında bir travma yaşadıktan sonra ortaya çıkar. Yani hastalığa ait belirti ve şikayetler şiddeti bir travma gibi bir olaydan sonra ortaya çıkar. Hastalar durup dururken veya bir yerde otururken bu sendromun gelişme olasılığı son derece düşüktür.

İlk belirtiler genellikle travma alanının altında ağrı ve sıcaklık hissinin kaybıdır. Ayrıca mesane ve bağırsak kontrolü kaybı da olabilir. Kişiler kendi istekleri olmaksızın tuvaletlerini yapabilirler. Kontrolsüz altına kaçırma bu hastalarda sıklıkla görülen bir belirtidir. Eğer zamanında tedavi yapılırsa bu durum düzeltilebilir. 

Etkilenen bölgedeki kaslarda zayıflık ve dejenerasyon (atrofi) meydana gelebilir. Yarayla aynı tarafta sıklıkla felç meydana gelir. Tanı gecikirse felç kalıcı olabilir. Kişiler bu felç sebebiyle elleriyle herhangi bir tutma ve kavrama hareketi yapamazlar. Buna ek olarak yürüyemezler. 

Bu sendromlu bireylerin büyük ölçüde işlevlerini iyileştirme şansı yüksektir. Etkilenen bireylerin %90'ından fazlası mesane ve bağırsak kontrolünü ve yürüme yeteneğini geri kazanabilir. Etkilenen bireylerin çoğu bacaklarında bir miktar güç kazanır ve çoğu işlevsel yürüme yeteneğini yeniden kazanır. 

Brown Sequard Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Brown Sequard sendromunun en yaygın nedeni travmadır, tipik olarak kurşun yarası veya bıçaklanma gibi delici travmalar daha çok bildirilmiştir.  

Diğer travmatik nedenler arasında 

• Omurun tek taraflı faset kırığı çıkığı 
• Omurga bölgesindeki tümörler: Bası etkisi sebebiyle bazı omurga tümörlerinde Brown Sequard sendromunun görüldüğü bildirilmiştir.  
• Akut disk herniasyonu: Omurlar arasında bulunan bazı disklerin travma sonucu aniden fıtıklaşması sonucunda Brown Sequard sendromunun görülebileceği bildirilmiştir.  

Vertebral kolonun posterior longitudinal ligamentinin ossifikasyonu: Omurgalarda bulunan bazı bağ dokunun kemikleşmesi gibi travmatik olmayan nedenler bulunur. 

Vaka çalışmalarında bildirilen daha az yaygın nedenler arasında 

• Epidural hematomlar: Omurga içerisindeki boşlukta kan birikmesi Brown Sequard sendromu oluşmasına sebep olabilir.  
• Multipl skleroz: Bir kronik sinir sistemi rahatsızlığı olan bu rahatsızlıkta Brown Sequard sendromu görüldüğü bildirilmiştir.   
• Radyasyon: Yoğun dozlarda radyasyona maruz kalmış kişilerde nadiren de olsa Brown Sequard sendromunun görüldüğü bildirilmiştir.  
• Vertebral arter diseksiyonu: Omurgaların beslenmesine yardımcı olan atardamarların travma sonucu etkilenmesi ile bu rahatsızlık ortaya çıkabilir.  
• I.V. ilaç kullanımı: epidural apseye katkıda bulunabileceği için sebepler arasındadır. 

Brown-Sequard sendromu ayrıca bakteriyel veya viral enfeksiyonlara eşlik edebilir. Herpes zoster adı verilen virüsün sebep olduğu miyelit bu örneklerden birisidir. Nadir durumlarda düşme veya otomobil kazası gibi künt travmalar Brown-Sequard sendromunun nedeni olabilir. 

Brown Sequard Sendromu Teşhisi

Brown Sequard Sendromu klinik olarak tanı konulan bir tıbbi durumdur. Hastanın öyküsü ve fizik muayene bulguları ile teşhis konulabilir. Omurgada meydana gelen bir travma fizik muayenede görülecektir. Buna ek olarak hastaların öykülerinde travmayı anlatması veya fizik muayenede ağrı ve sıcaklık hissinin kaybı, idrar ve dışkı kaçırma ve vücutta felç görülmesi doktorlara tanı hakkında fikir verir. 

Brown Sequard sendromu klinik bir tanı olduğundan, tanısal görüntüleme sebebi belirlemeye yardımcı olabilir. 

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Açık ara en yararlı görüntülenme çalışmasıdır çünkü hassasiyeti gerçek yapısal hasarı belirlemeye yardımcı olabilir ve travmatik olmayan nedenlerde daha yararlı olabilir. 

Bir manyetik rezonans görüntülenmesi ayrıca omurgayı kararsız hale getirebilecek bağ hasarını belirlemeye yardımcı olabilir. MRG ayrıca beyaz cevherde dağınık kanamalar göstermeye de yardımcı olabilir. 

Bilgisayarlı Tomografi: Omuriliğin herhangi bir tarafındaki sinir dokusu hasarı bilgisayarlı tomografi ile ortaya çıkarabilir. Genellikle Brown Sequard sendromunun tanısı konulduktan sonra hastalığın seyri ve yapılacak müdahaleler açısından bu görüntüleme yöntemine başvurulmaktadır.  

Miyelogram: Kemik iliği ve benzeri dokulardan kaynaklanan rahatsızlık sonucunda Brown Sequard sendromunun geliştiği düşünüldüğünde bu yönteme başvurulur. Genellikle MRG yapılamayan kişilerde ilk olarak yapılan tetkik olabilir. Hasta yatırılır ve epidural aralıktan sıvı örneği alınıp incelenir. Genellikle travma dışı Brown Sequard sendromu geliştiğinde uygulanan yöntemdir. Hemen ardından bilgisayarlı tomografi çekilir.   

Brown Sequard Sendromu Tedavisi

Brown Sequard Sendromuna sahip bireylerin tedavisi, nedene bağlıdır ve komplikasyonları önlemeye odaklanır. 

İlaçlar ile Tedavi

Steroid kullanımı, enfeksiyon riskine bağlı travmatik omurilik yaralanmalarında tartışmalıdır ve Brown Sequard Sendromu durumunda etkili değildir ancak standart perioperatif profilaktik antibiyotikler önerilir. Bununla birlikte, yüksek doz steroidler hastanın enfeksiyon riskini artırır, bu nedenle bu terapi tipik olarak penetran yaralanma geçirmiş hastalarda kullanılmaz. Hastanın sendromu penetran ve enfeksiyöz olmayan bir klinik sendromun sonucuysa, işlevi iyileştirmek için hastaya yüksek doz steroidler verilebilir.

Travma ve Tümöre Bağlı Tedavi

Travmatik yaralanma veya omurilik basısına neden olan tümörü veya apsesi olan hastalarda dekompresyon cerrahisi düşünülmektedir.  

Bu sendroma sahip kişilere multidisipliner bir yaklaşımla günlük aktivitelere daha az bağımlı olmaya ve yaşam kalitesini iyileştirmeye vurgu yaparak bireyleri desteklemek için ameliyatsız tedavi de düşünülebilir. Özel cihazlar, tekerlekli sandalye, uzuv destekleri ve el ortezleri gibi bazı yardımcı cihazlar yaşam kalitesini ve günlük aktivitelerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.  

Hasta nefes almakta veya yutmakta güçlük çekiyorsa çeşitli yardımlar da uygulanabilir. Yaralanma seviyesine bağlı olarak boyunluklar da kullanılabilir. Torakolomber (bel ve sırt birleşim yerleri) bölge tutulumu durumunda spinal ortez kullanılabilir. Bu ortezler tüm omurgayı destekleyecek şekilde sarar.  

Brown Sequard Sendromu Tedavi Edilmezse

Brown Sequard Sendromu tedavi edilmediği durumlarda bazı komplikasyonlar gelişebilir.  

Bu komplikasyonlar: 

• Hastalar gerekli tıbbi yardımları almadıkları takdirde kalıcı olarak vücutlarının bir kısmın sıcaklık ve ağrı gibi hissiyatları kaybedebilirler.
• Komplikasyonlar arasında kalıcı olarak yürüyememe ve vücudun bir tarafından felçlik gelişmesi gibi problemler görülebilir.
• Hastalar idrar ve dışkı kaçırma problemleriyle ömür boyunca karşı karşıya kalabilir. Genellikle hastalığın en kötü taraflarından birisi de budur.
• Hastalar günlük rutin işlerini yapamayacak hale gelirler. İş hayatları olumsuz etkilenir. Bunun sebebi yürüyememe ve dışkıyla beraber idrar kaçırma gibi normal hayatla bağdaşmayan durumlardır. 

Brown Sequard Sendromuna Ne İyi Gelir?

Aşağıdaki davranışlar ve yöntemler Brown Sequard sendromuna bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin azalmasıyla birlikte hastaların daha kaliteli bir hayat yaşamasına yardımcı olabilir.  

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Bu sendroma yakalanan kişilere psikolojik destek son derece önemlidir. Hali hazırda felç geçirmiş ve tuvaletinin tutamayan birisi için durum göründüğünden daha zor olabilir. Fiziksel tedavi psikolojik terapiler ile desteklendiği zamanlar en ideal sonuçlar alınabilir. 
• Felç ve benzeri belirtileri olan kişilerin protein açısından zengin besinler ile beslenmesi önerilmektedir. Bu sebeple protein içeriği zengin et, yumurta ve balıklar tüketilmelidir. 
• İdrar ve dışkı kaçırmanın sınırlandırılması için bazı botoks yöntemleri denenmektedir. Ne kadar faydalı olduğu tartışmalıdır.  

Brown Sequard Sendromuna Ne İyi Gelmez?

Aşağıdaki davranışlar ve yöntemler Brown Sequard sendromuna bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin artmasına ve ilerlemesine sebep olabilir. 

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Genellikle bir travma sonrasında meydana gelen bu sendrom, hastaların acilen hastaneye gitmesi gereken durumları içerir. Hastaneye gidişte bir hasta yakınının bilinçsiz bir şekilde hastayı hareket etmesi omurga yaralanmasının şiddetini arttırabilir. Bu sebeple kişilerin çevre güvenliğini sağlayıp tıbbi kuruluşlardan gelecek yardımcı beklemesi yapılabilecek en önemli iştir. 
• Yağ ve şeker oranı yüksek yiyeceklerden daha az yemek gereklidir. Bu yiyecekler kalorilerde yüksek olma eğilimindedir ve kilo alma olasılığını artırır. Hali hazırda hasarlanmış olan omurilik üzerindeki baskıyı arttırabilir. 
• Alkol vücuda alınan faydalı besinlerin emilimini değiştirir. Omurilik yaralanmalarda beslenme son derece önemli olduğu için alkol kullanımı risklidir. 

Brown Sequard Sendromu İlaçları

Çok fazla tartışmalara sebep olsa da travma dışı durumlarda steroid kullanımı yapılmaktadır. Bazı vakalarda başarılı olduğu da bildirilmiştir. Bununla birlikte hastalarda koruyucu olarak geniş spektrumlu antibiyotikler de kullanılabilir.  

Bu ilaçlar dışında sendromu ve omurilik hasarını kesin olarak onarabilecek bir ilaç bulunmamaktadır.  

Bu ilaçlar: 

Kortikosteroidler: İltihabi sürece sebep olan vücut oluşumlarını baskılayarak etki gösterirler. Genellikle ilgili bölgeye enjekte edilirler. Ağır ilaçlar olduğu için doktor kontrolünde uygulanırlar.  

Bu ilaçlar:

• Metilprednizolon
• Prednizolon
• Deksametazon 

Antibiyotikler: Profilaktik yani koruyucu amacıyla travma sonrasında antibiyotikler kullanılabilir. Bu sebeple genellikle geniş spektrumlu antibiyotikler tercih edilmektedir. 

Bu ilaçlar: 

• Penisilin
• Amoklavin 

Brown Sequard Sendromu Ameliyatı 

Bu sendroma yakalanan kişilerde genellikle yapılan cerrahi prosedür dekompresyon işlemidir. Hastalarda omuriliğe bası yapan herhangi bir tümör veya bir oluşum varlığında dekompresyon cerrahisi uygulanır.  

İşlemler sırasında hastalar genel anestezi altındadır. Gerek görüldüğü takdirde beyin ve sinir hastalıkları uzmanı cerrah tarafından uygulamalar yapılır. Uygulama öncesinde MRG ve BT gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanır. Sendromda meydana gelen spinal kord anormallikleri bu sayede görüntülenebilir.  

Travma sonucu yaralanmalarda temel amaç hastanın temel motorsal ve duyusal işlevlerini geri kazanmak üzerine planlanır.  

Çocuklarda ve Bebeklerde Brown Sequard Sendromu

Çocuklarda bu rahatsızlığa bağlı olarak bildirilen vaka sayısı oldukça azdır. Bu sebeple araştırmalar kısıtlıdır. Çocuklarda bu sendrom genellikle bir travma sonrasında meydana gelir ve yetişkinlerde olduğu gibi teşhis edilir. Travma sonrası ilk müdahale bir doktor ekibi tarafından yapılmalıdır. 

Çocuklarda motor ve duyusal işlevlerin geri kazanımı yetişkinlerde olduğundan daha hızlı olarak bildirilmiştir.  

Brown Sequard Sendromu için Hangi Doktora Gidilir?

Brown Sequard Sendromu genellikle şiddetli bir travma sonrasında görülür ve acil müdahale ile teşhis ve tedavisi gereken bir tıbbi rahatsızlık durumudur. Bu sebeple aşağıdaki belirtilere sahip olan kişilerin derhal bir nöroloji hastalıkları uzmanı ile görüşmesi gerekir.  

Bu belirti ve şikayetler:

• Herhangi bir travma sonrasında meydana gelen el ve kolda his kaybı, ağrı ve sıcaklık gibi hislerin kaybı ve idrarla beraber dışkı kaçırma gibi problemler meydana geldiğinde direkt olarak bir acil tıp merkezine gitmek gerekir. Hastanın stabilizasyonu sağlandıktan sonra bir nöroloji hastalıkları uzmanı ile beraber radyolog tarafından değerlendirilmesi gerekilir. Bu sendromun hızlı teşhis ve tedavisi hastaların yaşam kalitesi için son derece önemlidir.     
• Bu sendroma sahip kişiler genellikle travma etkisiyle bilinçlerini kaybedebilirler. Bu sebeple çevresinde bulunan kişilerin omurga yaralanması geçirmiş kişilere çok dikkatli bir şekilde yaklaşması gerekir. Hastanın tıbbi bir yardım olmadan hiçbir şekilde hareket ettirilmemesi gerekir. Omurga yaralanması geçiren kişilerin yakınları hasta için güvenli ortamı sağladıkları andan itibaren direkt olarak bir sağlık kuruluşundan yardım istemelidir.