CPAP (Sürekli Pozitif Hava Yolu Basıncı) tedavisi, özellikle obstrüktif uyku apnesi olan hastalarda hava yolunu açık tutarak nefes almayı kolaylaştıran bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, uyku sırasında solunumun durması (apne) veya azalması (hipopne) gibi sorunları önlemek için tasarlanmıştır. CPAP cihazı, burun veya ağız-burun maskesi aracılığıyla sürekli ve sabit basınçta hava vererek üst solunum yolunun çökmesini engeller.

CPAP Tedavisi Kimlere Uygulanır?
CPAP tedavisi, başta obstrüktif uyku apnesi olmak üzere belirli solunum problemleri olan hastalarda tercih edilir. Uyku testi (polisomnografi) sonucunda apne-hipopne indeksi (AHİ) 5’in üzerinde olan ve şiddetli semptomlar gösteren bireyler bu tedavi için uygun adaylardır. Aşağıdaki belirtilerden şikayet edenlerde CPAP tedavisi gerekebilir:

• Gündüz aşırı uyku hali
• Yüksek sesle horlama
• Uykuda nefes durması
• Sabah baş ağrısı ve ağız kuruluğu
• Konsantrasyon bozukluğu

CPAP Cihazı Nasıl Çalışır?
CPAP cihazı, hastanın uyku sırasında taktığı bir maskeye sürekli hava basıncı uygular. Bu basınç, dil kökü ve yumuşak damak gibi dokuların hava yolunu tıkamasını önleyerek solunumun kesintisiz devam etmesini sağlar. Cihazın basınç seviyesi, hastanın ihtiyacına göre bir uzman tarafından ayarlanır. Modern CPAP cihazları, otomatik basınç ayarlama (Auto-CPAP) ve nemlendirici özellikleriyle konforu artırır.

CPAP Tedavisinin Avantajları

• Uyku kalitesini belirgin şekilde iyileştirir.
• Kalp krizi ve inme riskini azaltır.
• Gündüz uykululuğunu ortadan kaldırarak yaşam kalitesini artırır.
• Hipertansiyon ve tip 2 diyabet gibi komplikasyonları önler.

CPAP Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Maske hijyenine özen gösterilmeli: Her sabah maskenin silikon kısımları ılık sabunlu suyla temizlenmeli.
• Nemlendirici haznesi düzenli olarak değiştirilmeli: Bakteri oluşumunu önlemek için su her gün tazelenmeli.
• Cihaz filtresi ayda bir kez temizlenmeli: Toz birikimi cihaz performansını düşürebilir.
• Rahatsız eden basınç hissinde doktora başvurulmalı: Basınç ayarlarının yeniden kalibre edilmesi gerekebilir.

CPAP Tedavisinin Yan Etkileri
CPAP tedavisi genellikle güvenli kabul edilse de bazı hastalarda geçici yan etkiler görülebilir:

• Burun kuruluğu veya tıkanıklığı
• Maskeden sızan havanın gözleri tahriş etmesi
• Yüzde basınç izleri
• Karında şişkinlik hissi

CPAP Kullanımına Uyum Süreci
İlk bir hafta alışma dönemi olarak kabul edilir. Hastaların %70’i bu süreçte rahatsızlık hissedebilir. Maske tipinin doğru seçilmesi (burun yastığı, tam yüz maskesi vb.) ve nemlendirici kullanımı uyumu kolaylaştırır. Uyku uzmanları, ilk bir ay boyunca hastalarla düzenli iletişim kurarak sorunları çözmeye çalışır.

CPAP Cihazı Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

• Taşınabilirlik: Seyahat edenler için hafif ve sessiz modeller tercih edilmeli.
• Veri Kaydı: Uyku verilerini kaydeden cihazlar, doktor kontrolünü kolaylaştırır.
• Maske Tasarımı: Yüz yapısına uygun maske seçimi kaçak riskini azaltır.

CPAP Tedavisinin Alternatifleri
Cerrahi müdahale, ağız içi apareyler veya pozisyon terapisi gibi yöntemler hafif-orta şiddetli vakalarda denenebilir. Ancak şiddetli uyku apnesinde CPAP hala en etkili tedavi seçeneğidir.